Nederlandse watersector: Omzet van €21,3 miljard, 86.000 arbeidsplaatsen
De Nederlandse watersector heeft de omzet in een periode van vier jaar met 10% zien stijgen naar €21,3 miljard, blijkt uit onderzoek van onderzoeks- en adviesorganisatie Ecorys. De meeste omzet wordt gegenereerd in de deelsector Maritiem, die goed is voor ongeveer 58% van de totale inkomsten van de watersector, gevolgd door de cluster Delta (~27%). De watersector is in totaal goed voor 86.000 banen.
In 2011 werden vanuit de Nederlandse overheid verschillende zogeheten Topsectoren opgezet – bestaande uit bedrijven, onderzoekers, overheden en maatschappelijke organisaties – die als doel hebben sterke sectoren van de Nederlandse economie een groter onderscheidend vermogen op de wereldmarkt te geven en de Nederlandse kenniseconomie te versterken. Met deze stap wil Nederland stijgen naar de top 5 van de mondiale concurrentie index van het World Economic Forum (WEF). In totaal werden negen Topsectoren* gelanceerd.
Een van de negen sectoren is de Topsector Water, dat een breed mandaat kent: “Wateruitdagingen oplossen om de wereld welvaart te verhogen, dat is waar Topsector Water aan werkt”, vertelt Hans Huis in ’t Veld, boegbeeld van het TopteamWater op de site van het platform. Concreet wil de Topsector Water innovatieve en duurzame oplossingen ontwikkelen die bijdragen aan het oplossen van complexe vraagstukken, waaronder sterke verstedelijking, groei van de wereldbevolking en klimaatverandering. De focus ligt hierbij zowel op Nederland, maar vooral ook internationaal – ons land heeft een lange geschiedenis en een sterk trackrecord als het gaat om water management binnen de verschillende sectoren (Water, Delta en Maritiem).
“Het vergroten van de toegevoegde waarde en dat van de impact van Nederlandse waterkennis wereldwijd door de aanleg van proeftuinen in Nederland en opschaling in grote innovatieve projecten in het buitenland”, luidt de belangrijkste focus van de Topsector Water.
Recent onderzoek van Ecorys laat zien dat de Topsector Water de afgelopen jaren goede resultaten heeft geboekt. Althans, mits de groei van de sector terug te voeren is op het bestuursorgaan. Op basis van de meest actuele beschikbare data – gegevens uit 2014 – concluderen de onderzoekers dat de Nederlandse watersector goed is voor een omzet van ruim €21 miljard, ongeveer 10% meer dan in 2010. De export ligt op circa €7 miljard, en ook hier is een groei te zien ten opzichte van de startmeting.
De onderzoekers van Ecorys voegen toe dat, wanneer de omzet van buitenlandse werknemers – aangestuurd vanuit Nederland en gegenereerd met Nederlandse kennis – wordt meegenomen, de export hiervan in 2014 ongeveer het dubbele bedraagt. Met een waarde van €21,3 miljard is de watersector in Nederland volgens Ecorys niet de grootste maar wel een hele belangrijke: “Het heeft een sterk verbindende rol in verschillende economische en maatschappelijke vraagstukken”, schrijven de auteurs.
Kijkend naar de drie clusters van de watersector, dan blijkt dat de Maritieme sector goed is voor €12,3 miljard (~58% van de totale watersector), waarbij zo’n 36% afkomstig is van export. Hierna volgt met de grootste omzet de cluster Delta, goed voor €5,8 miljard aan omzet (~27%), met hier een exportpercentage van 38%. Bij de Cluster Water, goed voor €3,2 miljard omzet en 15% van het totaal, is slechts 13% van de omzet afkomstig uit export.
Uit het rapport blijkt verder dat er in de Nederlandse watersector zo’n 86.000 professionals werkzaam zijn, wat neerkomt op ruim 79.000 FTE’s. De meesten zijn werkzaam in de deelsector Maritiem, die weer bestaat uit verschillende branches zoals de jachtbouw/watersportindustrie, binnenvaart, scheepsbouw, havens, marine, waterbouw, zeescheepvaart, offshore en visserij. Goed teken binnen de arbeidsmarkt is dat in het deelsegment Maritiem naar schatting ruim 80% van de werknemers een vast dienstverband heeft. Uit voorlopige data voor 2015 blijkt volgens de onderzoekers dat de werkgelegenheid in de maritieme sector met 710 nieuwe banen gegroeid, een lichte stijging van 0,65% ten opzichte van 2014.
Kijkend naar de relatieve omzetwaarde die werknemers per cluster realiseren, dan valt op te maken dat in de Maritieme sector relatief meer waarde wordt behaald – zo is 51% van de professionals in de watersector werkzaam in de Maritieme sector, maar weten ze maar liefst 58% van de 12,3 miljard aan omzet te genereren. In de clusters Delta en Water, wordt relatief minder waarde gerealiseerd – 15.480 professionals in het Water segment (18%) is goed voor 15% van de totale omzet van de cluster en binnen de cluster Delta realiseren de ruim 26.000 professionals (31%) ‘slechts’ 27% van de omzet in de watersector.
De onderzoekers van Ecorys concluderen dat de Nederlandse watersector het goed doet en dat diverse bedrijven in de branche marktleider zijn, vooral in de sectoren waterbouw, offshore of het ontwerpen en bouwen van superjachten. In een reactie op de data, toont Huis in ’t Veld zich tevreden over de positieve trend in de markt, maar voegt wel toe: “Ik ben blij met de groei maar zie liever een nog sneller stijgende lijn.”
Over concreet potentieel in de markt zegt hij verder: “Er is enorme potentie vanwege nieuwe technologieën om op ecologische basis water te zuiveren, energie op te wekken, drijvend te bouwen, of ecologische oplossingen voor waterveiligheid te ontwikkelen.” Ook ziet Huis in ’t Veld kansen in thema’s als ‘Water & energie’ of ‘Water & ICT’, ‘Duurzame steden en ‘Schone Schepen’. “We hebben als doelstelling: water beter op de politieke agenda te krijgen. Doorpakken is belangrijk”, sluit hij af.
* De 9 Topsectoren zijn: Topsector Agri&Food, Topsector Chemie, Topsector Creatieve Industrie, Topsector Energie, Topsector Hightech Systemen & Materialen (incl. ICT), Topsector Life Sciences & Health, Topsector Logistiek, Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen en Topsector Water.
