Opvolgers familiebedrijven veranderen koers en leiderschapsstijl

Wanneer een familiebedrijf wordt overgedragen naar de volgende generatie brengt dat steeds vaker veranderingen met zich mee voor de organisatie. In veel gevallen wordt ook afscheid genomen van voormalige strategieën, governance-structuren en leiderschapsstijlen. De nieuwe leiders nemen vaak meer risico’s, willen uitbreiden naar nieuwe markten en richten zich meer op innovatie om hun aanbod te versterken. 

Een nieuw onderzoek van Deloitte toont aan dat opvolging in familiebedrijven vaak meer veranderingen met zich meebrengt dan alleen een nieuwe leider. Het rapport werd uitgebracht door het Deloitte EMEA Family Business Centre, op basis van meer dan negentig diepte-interviews met vertegenwoordigers van de volgende generatie leiders van familiebedrijven in negentien landen in Europa, het Midden-Oosten en Afrika. De meerderheid van de respondenten behoren tot generatie X of zijn vroege millenials – 61% is tussen de 33 en 44 jaar oud, en 28% is 45 jaar of ouder. De meeste bedrijven in het onderzoek bestaan al langer dan 50 jaar.

De toekomstige leiders van de familiebedrijven in het onderzoek geven aan dat zij een andere leiderschapsstijl dan hun voorgangers zullen hanteren. 52% geeft aan waarschijnlijk een andere stijl aan te nemen, terwijl 38% stelt het bedrijf naar verwachting anders te zullen managen. Slechts 9% zal waarschijnlijk dezelfde stijl hanteren of weet zeker dat zij op dezelfde manier leiding willen geven als hun voorganger(s). Aangezien de voorgaande generatie vaak op de een of andere manier invloed blijft houden in het bedrijf kan dit leiden tot spanningen tussen de twee generaties.

Ook de strategie van het bedrijf zal door veel van de respondenten worden veranderd, wanneer zij de touwtjes in handen krijgen. 25% van de toekomstige leiders geeft aan dat zij, wanneer ze beschikken over alle feiten, zeer waarschijnlijk nieuwe strategieën zullen introduceren, terwijl rond de 30% dit waarschijnlijk zal doen. Een van de redenen om veranderingen aan te brengen in de governance-structuur van het bedrijf is volgens het onderzoek om nieuwe vaardigheden van buiten het bedrijf aan te trekken. 

In het onderzoek geeft de meerderheid van de respondenten (51%) aan dat hun familiebedrijf relatief voorzichtig opereert, terwijl 29% aangeeft dat hun bedrijf een agressieve aanpak hanteert. Als mogelijke reden voor het beperken van risicovolle projecten wijzen respondenten bijvoorbeeld op de negatieve impact die deze projecten kunnen hebben op het familievermogen. De nieuwe generatie neigt er naar om, in eerste instantie, voorzichtigheid te laten varen – 51% van de bedrijven zal bij de overdracht een meer agressieve houding aannemen, terwijl 35% kiest voor een voorzichtige benadering.

Innovatie
Bovendien zetten veel respondenten in op innovatie. Ongeveer een vijfde van de respondenten maakt binnen het nieuwe bedrijf van innovatie zelfs een topprioriteit, terwijl zo’n 60% innovatie in de top 3 van het prioriteitenlijstje plaatst. Slechts een kwart schaalt innovatie lager in.

Het populairste doel van de nieuwe generatie leiders van familiebedrijven is het betreden van nieuwe markten – 20% geeft aan hierin te gaan investeren. Daarna zullen zij het meest investeren in R&D en innovatie met 19%, gevolgd door de inzet van nieuwe technologie op de derde plek, aangegeven door 17% van de respondenten. Talentontwikkeling en training, en fusies en overnames gelden – met elk 13% – als belangrijkste investeringsprioriteiten van de respondenten.

Mennolt Beelen, leider van de EMEA Family Business praktijk van Deloitte, vertelt: “Uit ons onderzoek blijkt dat in familiebedrijven een nieuwe generatie op komst is die voor een groot deel bestaat uit hooggekwalificeerde jonge mannen en vrouwen, die vaak ervaring hebben opgedaan bij andere bedrijven en in het buitenland. Zij zijn klaar om de uitdagingen op hun pad aan te gaan, zoals internationalisering, innovatie en digitalisering, terwijl zij ondertussen de kernwaarden van het familiebedrijf behouden en het erfgoed van vorige generaties respecteren.”

Ander onderzoek naar opvolging in familiebedrijven toont aan dat opvolging steeds minder populair wordt bij de volgende generatie van familiebedrijven. Jonge afgestudeerden zoeken volgens het onderzoek van EY liever hun loopbaankansen buiten het familiebedrijf.