Van Gogh Museum lanceert Professional Services-praktijk
In 2014 lanceerde het Van Gogh Museum een nieuwe dienst, genaamd Van Gogh Museum Consultancy. De pilot voor het leveren van adviesdiensten en expertise op het gebied van museummanagement en collectiebeheer is een succes geworden, en wordt nu geformaliseerd in een vaste adviestak: Van Gogh Museum Professional Services. De praktijk zal adviesdiensten aanbieden op het gebied van educatie, behoud, restauratie, maar ook algemeen en zakelijk management, en veiligheid, transport en logistiek.
Het Van Gogh Museum is een museum dat voor een groot gedeelte gewijd is aan het leven en de kunstwerken van Nederlandse kunstschilder Vincent van Gogh. Het museum, dat bestaat uit twee gebouwen, bevindt zich aan het Museumplein in Amsterdam en heeft een collectie van ruim 200 schilderijen van Van Gogh, waaronder wereldberoemde werken als Zonnebloemen en De Aardappeleters. In 2014 behaalde het museum een bezoekersaantal van ruim 1,6 miljoen.
De afgelopen jaren krijgen musea in Nederland steeds minder geld vanuit de overheid. De bestedingen aan kunst en cultuur van het Rijk, de provincies en gemeenten zijn sinds 2011 gedaald van ruim €3 miljard naar €2,67 miljard eind 2015. Om die reden is de cultuursector steeds meer op zichzelf aangewezen om andere inkomstenbronnen te vinden, onder meer via entree, sponsoring en donaties uit private fondsen. Het Van Gogh Museum besloot in 2014 tot een geheel andere aanpak. Onder het label Van Gogh Museum Consultancy ging het museum commerciële adviesdiensten aanbieden, om zo minder afhankelijk te worden van entreegelden.
De consultancy-praktijk – die bij wijze van pilot werd gelanceerd – biedt adviesdiensten aan andere musea en bedrijven, evenals aan particuliere kunstverzamelaars. Vanuit meer dan veertig jaar ervaring hebben de professionals van het Van Gogh Museum veel expertise opgedaan met het managen van het museum, het beheren en onderhouden van de collectie, alsook op het gebied van kunstwerkrestauratie en depotvereisten. In 2014 werd de pilot binnen de museumwereld gezien als een controversiële stap, en niet iedereen was dan ook positief over de commercialisering van de diensten. Benno Tempel, directeur van het Haags Gemeentemuseum, vond het bijvoorbeeld een “raar” idee, dat niet past binnen de museumcultuur. Het was gebruikelijk dat dergelijke dienstverlening gebaseerd was op een gunfactor: “ik help jou, jij helpt mij.”
Ondanks de kritische ontvangst bleek de pilot een succes. Eind 2014 werd besloten om de pilot te verlengen en om deze ook door te zetten in 2015. Inmiddels is het ruim anderhalf jaar later en heeft het museum besloten om de adviespraktijk formeel te maken. Adriaan Dönszelmann, Managing Director van het Van Gogh Museum vertelt: “Onder de naam Van Gogh Museum Professional Services, zal het museum zijn brede expertise en een portfolio aan zakelijke dienstverlening aanbieden aan private instellingen en verzamelaars, overheidsinstellingen en andere musea.”
Volgens Dönszelmann voldoet het museum met het naar de markt brengen van zijn expertise aan een groeiende behoefte in de markt. “Wij zien een toenemende vraag naar professionele kennis, expertise en diensten binnen een culturele context. Dit verdienmodel past perfect binnen onze visie op ondernemerschap in culturele instellingen, als middel om de omzet die het museum zelf genereert te verhogen.” Dat er internationaal vraag is naar de dienstverlening van de adviestak wordt geïllustreerd door het feit dat medewerkers van het museum tijdens de pilotfase onder meer in China trainingen hebben gegeven over collectiebeheer en over het organiseren van tentoonstellingen. En ook vanuit het bedrijfsleven wordt er interesse getoond in het concept. Zo werkt Van Gogh Museum Professional Services sinds kort ook samen met Deloitte Luxemburg en de TIAS School for Business and Society bijvoorbeeld bij de organisatie van conferenties en masterclasses.
