Van Gogh Museum zet stap in de consultancybranche

Het Van Gogh Museum heeft een nieuwe dienst opgezet. Het museum gaat adviesdiensten aanbieden op het vlak van educatie, behoud en restauratie van kunst onder de naam Van Gogh Museum Consultancy. Via deze weg tracht het Van Gogh Museum minder afhankelijk te worden van entreegelden.

De Nederlandse museumwereld is voor een groot deel afhankelijk van subsidies en publiekinkomsten, waaronder entreegelden. Om hier minder van afhankelijk te zijn heeft het Van Gogh Museum ervoor gekozen zijn kennis te vermarkten. Een methode die al langer gebruikt wordt door andere instellingen die overheidsgeld krijgen, zoals universiteiten. In de museumwereld heeft het Van Gogh Museum de primeur.

Experiment
Het Van Gogh Museum gaat onder de naam Van Gogh Museum Consultancy adviesdiensten aanbieden aan zowel andere musea, als bedrijven en particuliere kunstverzamelaars. De advisering betreft educatie, behoud en restauratie van kunst. Het Van Gogh ziet de nieuwe adviesdienst als een experiment, en is vooralsnog van plan de proef voor een jaar op de som te nemen. Voorlopig lijkt het in elk geval aan te slaan; er is wereldwijd vraag naar de adviesdiensten – voornamelijk op het vlak van algemene museale kennis, waaronder kennis van educatie, management en klimaatbeheersing.

Controversieel
Ondanks dat er voldoende animo is voor de adviesdienst, wordt het initiatief in de museumwereld als controversieel beschouwd. Dikwijls wordt de onderlinge dienstverlening namelijk uitgewisseld op basis van sociaal krediet en wederdiensten, in plaats van dat het commercieel ingezet wordt. Volgens Benno Tempel, Directeur van het Haags Gemeentemuseum past het dan ook niet bij de museumcultuur en kan de goede reputatie van een museum in het geding komen.

De museumwereld is niet de enige die zich in het nieuwe initiatief mengt. Zo waarschuwt het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap het Van Gogh Museum voor een te overhaaste beslissing. Volgens het ministerie dienen musea minstens 21,5% van hun inkomsten zelf te verdienen. En hoewel nieuwe inkomstenbronnen worden gestimuleerd, stelt de overheid dat de zakelijke activiteiten de museale taken niet moeten hinderen aangezien het Van Gogh Museum daarvoor subsidiegelden ontvangt.

Overige activiteiten
Afgezien van de aangekondigde plannen gebruikt het Van Gogh Museum ook nu al zijn commerciële naamsbekendheid om inkomsten te genereren. Het museum, dat eerder dit jaar de zesde plek verwierf in Hendrik Beerda’s onderzoek naar de top 10 sterkste merken in de cultuursector, heeft naast het aanbieden van adviesdiensten nog een manier gevonden om de omzet te verhogen. Het museum verkoopt zogenaamde ‘Relievo’s’: eersteklas 3D-geprinte kopieën van Van Gogh schilderijen.

Niet alleen het Van Gogh Museum zoekt naar manieren om extra geld te verdienen via commerciële activiteiten. Zo wil het Rotterdamse museum Boijmans van Beuningen in zijn nog te bouwen collectiegebouw betaalde diensten aanbieden aan particulieren, waaronder restauratie van kunst en ondersteuning bij het opzetten van exposities. Het komt overigens vaker voor dat dergelijke organisaties hun kennis commercieel inzetten. Zo richtte bijvoorbeeld de Amsterdam ArenA een consultancytak op, waarbij het zijn diensten onder de naam Amsterdam Arena International onder meer aanbiedt op het vlak van het ontwikkelen, bouwen en exploiteren van moderne voetbalstadia.