AEF: Meer tariefdifferentiatie goed voor spoornetwerk
Het ministerie van Infrastructuur en Milieu is van plan om meer tariefdifferentiatie op het spoor te introduceren. Met de invoering van meer prijsprikkels wil de overheid de vraag en aanbod op het spoor beter stroomlijnen. De nieuwe beleidsmaatregel, die medio 2014 volledig uitgewerkt moet zijn, is mede gebaseerd op een strategisch onderzoek van Andersson Elffers Felix.
Door onder meer strengere veiligheidseisen, meer treinen en nieuwe wetgeving* is het gebruik van het spoornetwerk in de afgelopen jaren fors toegenomen. Inmiddels mag het Nederlandse spoor-wegsysteem zichzelf een van de drukste spoornetten ter wereld noemen. Om deze situatie te verbeteren, zoeken de overheid, ProRail en vervoerders naar manieren om de bestaande spoorcapaciteit beter te benutten. Het ministerie vroeg eerder dit jaar adviesbureau Andersson Elffers Felix om onderzoek te doen naar een betere verdeling van de spoorcapaciteit.
In het rapport ‘Capaciteitsverdeling op het spoor’ concluderen de onderzoekers dat substantiële winst gerealiseerd kan worden wanneer meer tariefdifferentiatie wordt geïntroduceerd. Om het treinverkeer over het spoor beter te verdelen is het verstandig om te variëren met prijzen, vergelijkbaar met bijvoorbeeld de prijsmechanismen die luchthavens gebruiken.
Vier belangrijke instrumenten worden daarbij als effectief gezien: heffingen, kortingen, prestatie-regelingen of bonus-malus regelingen. Concrete voorbeelden zijn een extra heffing tijdens de ‘spits’, korting voor sterk onderbenutte lijnen of lagere tarieven voor verbindingen met een lagere kwaliteit.
In een recente brief aan de kamer laat staatssecretaris Mansveld weten dat ze het op hoofdlijnen eens is met het advies van Andersson Elffers Felix. “Het rapport adviseert nadere regelgeving op te stellen voor tariefdifferentiatie bij de gebruiksvergoeding. Mijn voornemen is dit nader uit te werken” schrijft Mansveld. De plannen worden de komende maanden geconcretiseerd - medio 2014 verwacht Mansveld een uitgewerkt ontwerp gereed te hebben. Andersson Elffers Felix is door Mansveld gevraagd om te ondersteunen bij de uitwerking.
Treinkaartje duurder?
Mogelijke wijzigingen in de gebruiksvergoeding kunnen ook gevolgen hebben voor reizigers. Zo mogen vervoerder bij wet hogere exploitatiekosten doorberekenen aan reizigers, alhoewel dit voor bijvoorbeeld de NS is vastgesteld op maximaal 4% per jaar. Ook heeft Mansveld met de NS afgesproken dat eventuele verhogingen niet ineens maar stapsgewijs worden doorgevoerd.
* Bijvoorbeeld de liberalisering van het internationale personenvervoer en de aanbesteding van drie regionale stoptreindiensten.
** De gebruiksvergoeding is de vergoeding die door ProRail in rekening wordt gebracht aan spoorweg-ondernemingen voor het gebruik van het spoor.
