NTR stopt met extern onderzoek naar werkcultuur wegens vertrouwensbreuk
Publieke omroep NTR heeft een extern onderzoek naar zijn eigen werkcultuur stopgezet wegens een vertrouwensbreuk. Het onderzoek werd uitgevoerd door CAOP, een onafhankelijk adviesbureau dat zich richt op arbeidsgerelateerde vraagstukken.
Begin dit jaar publiceerde de commissie Van Rijn – die onder leiding stond van de gelijknamige ex-minister – een rapport over de werkcultuur binnen onze landelijke publieke omroepen. De hoofdconclusie was niet mals: grensoverschrijdend gedrag speelt breed bij de omroepen.
Ook de NTR werd in het rapport genoemd. Verschillende medewerkers lieten weten dat het bij de omroep ontbrak aan duidelijk personeelsbeleid en leiderschap. Daarop zocht de Raad van Toezicht van de NTR contact met CAOP om een eigen onderzoek te laten uitvoeren naar de werkcultuur van de omroep.
Uitvoeringsproblemen
De uitvoering van het onderzoek verliep echter niet vlekkeloos. Voor zijn studie nam CAOP enquêtes af onder medewerkers, maar de NTR heeft dit proces tot twee keer toe stilgelegd.
De anonimiteit van de respondenten zou niet gegarandeerd kunnen worden, doordat de vragenlijsten gebrekkig waren beveiligd. Medewerkers van de NTR kwamen er zelf achter dat het mogelijk was voor leidinggevenden om de antwoorden te bekijken van collega’s.
Daarnaast zouden er nog andere beveiligingsproblemen spelen. Zo wist een NTR-medewerker de enquête in te vullen voor een collega (die de vragenlijst nog niet had ingevuld).
Toen dit alles aan het licht kwam, legde de NTR het onderzoek stil. Ook deed de omroep melding van een datalek bij de Autoriteit Persoonsgegevens. CAOP verontschuldigde zich op zijn beurt en beloofde beterschap.
Recent ging het echter opnieuw mis. Het was de bedoeling dat medewerkers de nieuwe vragenlijst alleen konden invullen via een verificatieproces met een unieke logincode. Toch wisten medewerkers de vragenlijst te beantwoorden zonder die code. Opnieuw zette NTR het onderzoek stop.
Tegen een journalist van de NOS zegt CAOP dat de problemen zijn veroorzaakt door “een menselijke fout”: iemand was vergeten om een belangrijk vinkje aan te klikken. “Hoewel fouten maken menselijk is, is dit voor ons bureau pijnlijk”, aldus CAOP.
Experts: CAOP is niet verantwoordelijk
Volgens verschillende experts die spraken met Nieuwsuur is CAOP niet volledig verantwoordelijk voor de problematiek. In plaats daarvan zou de fout meer liggen bij Crowdtech, dat de software maakte waarmee CAOP de vragenlijsten afnam bij de NTR.
“Het zou nooit mogelijk moeten zijn om bij enquêtes van andere deelnemers te komen, welke opties je nou wel of niet aanvinkt”, zegt Erik Poll, universitair hoofddocent aan de Nijmeegse Radboud Universiteit.
Herbert Bos, hoogleraar aan de VU Amsterdam, schaart zich achter de woorden van Poll. Volgens Bos is het onverantwoord geweest van Crowdtech om het instelproces van de vragenlijsten helemaal over te laten aan CAOP.
“Je zegt bij een auto ook niet: je moet deze knoppen indrukken voordat je de weg opgaat, want anders doen de remmen het niet”, vertelt Bos. “Er is geen scenario waarbij je zonder remmen de weg op wil.”
Breder probleem
Niet alleen CAOP heeft recent van de software van Crowdtech gebruikgemaakt. Zo is voor het onderzoek van de commissie Van Rijn eveneens een beroep gedaan op deze software.
“Ik ben er vrijwel zeker van dat dezelfde problemen ook bij het onderzoek van Van Rijn aanwezig waren”, zegt Marco Spruit, hoogleraar aan de Universiteit Leiden. “Het is alleen nu pas aan het licht gekomen."
