Regeldruk en politieke instabiliteit grootste risico’s voor Europa
Europa staat voor aanzienlijke uitdagingen op het gebied van regelgeving, politieke stabiliteit en de betaalbaarheid van energie. Bestuurders van bedrijven beschouwen deze factoren als de grootste risico's voor het continent, zo blijkt uit onderzoek van EY.
Het onderzoek, uitgevoerd onder meer dan 500 bestuurders, benadrukt de noodzaak voor Europa om werk te maken van een aantal ontwikkelingen die nu op het continent plaatsvinden. De laatste jaren worstelen Europese landen al met de gevolgen van wereldwijde politieke spanningen en stijgende kosten voor wonen, werken en leven.
Uiteraard voelen ook bedrijven de impact van dergelijke ontwikkelingen. Wat zijn anno 2024 hun voornaamste hoofdpijndossiers? We zetten de drie grootste zorgen van de ondervraagde bestuurders op een rijtje.
1: Regeldruk
Bestuurders bestempelen de toenemende regeldruk tot de grootste bedreiging voor de Europese economie. Strenge regelgeving en bureaucratische obstakels worden vaak genoemd als belemmeringen voor innovatie en bedrijfsvoering, vooral voor kleine en middelgrote ondernemingen die vaak de middelen missen om aan complexe regelgeving te voldoen. Vanuit het bedrijfsleven klinkt de roep om simplificatie en harmonisatie van regelgeving dan ook steeds luider.
2: Politieke instabiliteit
Ook politieke instabiliteit wordt gezien als een aanzienlijk risico. Bestuurders maken zich zorgen over de impact van populisme, polarisatie en de vele verkiezingen in 2024 op de economische omgeving. “Internationale investeerders volgen de politieke ontwikkelingen nauwlettend”, aldus Marc Lhermitte, partner bij EY Consulting.
Zeker na het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie en de voortdurende conflicten binnen de Duitse coalitie, vormen aankomende verkiezingen een extra uitdaging voor Europa. Zo verstoorde de onverwachte aankondiging van vervroegde verkiezingen in Frankrijk eerder dit jaar de financiële markten. De (inmiddels deels gesuste) angst voor een populistische regering in Frankrijk droeg bij aan de onzekerheid en onrust.
3: Energieprijzen
Een andere belangrijke zorg van bestuurders is de volatiliteit van de energieprijzen. Stijgende en onvoorspelbare energieprijzen hebben een directe impact op de kostenstructuur van bedrijven en de bredere economie. Het stabiliseren van de energieprijzen wordt gezien als een cruciale stap om de daling van buitenlandse investeringen tegen te gaan.
Bestuurders pleiten voor meer investeringen in beter verbonden infrastructuur en het bevorderen van een groene transitie, gezien Europa’s langdurige afhankelijkheid van Russische energie, zo schrijven de onderzoekers.
Gevolgen voor de concurrentiepositie
De verschillende risico’s zijn niet zonder gevolgen voor de Europese bedrijvensector. Volgens de respondenten in het EY-onderzoek hebben stagnerende groei, grote schommelingen in energiekosten en politieke onzekerheid de concurrentiepositie van de EU beschadigd, vooral ten opzichte van de sterk groeiende Verenigde Staten.
Dat is ook terug te zien in de cijfers: vorig jaar daalde het aantal investeringen door Amerikaanse bedrijven in Europa met 15%, mede door de stimulerende maatregelen van de Inflation Reduction Act (IRA) van president Joe Biden, die veel Amerikaanse bedrijven aanmoedigde om binnenlands te investeren.
