Private equity en venture capital maken tegengestelde beweging
De markt voor bedrijfsfinanciering kende in 2023 twee gezichten. Terwijl er meer werd geïnvesteerd in startups (venture capital), nam de stroom van privaat geld naar gevestigde bedrijven (private equity) juist fors af.
Dat blijkt uit cijfers van de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen en PwC, die jaarlijks samen uitgebreid inzicht geven in het financieringslandschap.
Het geld dat in Nederlandse startups wordt gepompt, steeg in 2023 met €100 miljoen tot €1,1 miljard. Dat is het op één na hoogste niveau ooit voor venture capital. Met €1,8 miljard blijft 2021 het absolute recordjaar. De €1,1 miljard werd verdeeld over circa 400 startups.
Fondsenwerving
Afgaande op het geld dat beschikbaar is in de markt, zou 2024 een topjaar kunnen worden. Vorig jaar werd bij beleggers maar liefst €3,2 miljard opgehaald door fondsen die investeren in start- en scale-ups, een absoluut record. Het vorige record uit 2021 stond op rond de €2,5 miljard.
Dit heeft vooral te maken met grote fondsenwervingen in de life sciences (Forbion met €1,3 miljard en Gilde Healthcare met €740 miljoen) en het nieuw opgezette NATO Innovation Fund dat vanuit Amsterdam investeringen doet in aan veiligheid gerelateerde startups.
“Er is een ongekend hoog bedrag aan nieuw kapitaal opgehaald door Nederlandse venture capital-fondsen”, stelt Annemarie Jorritsma, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen. “Het is heel positief dat ook institutionele beleggers steeds meer zien dat je in venture capital impact én rendement kunt maken.”
“Maar we zijn er nog niet”, vervolgt Jorritsma. “In deeptech is het onbenutte potentieel nog erg groot. Vooral als we naar sectoren als quantum, klimaattech, kunstmatige intelligentie, fotonica en veiligheid kijken. Dat zijn sectoren waar het maatschappelijke rendement in deze hoogst onzekere tijden groot is.”
Private equity
De door private equity geïnvesteerde hoeveelheid geld zakte in 2023 flink in ten opzichte van het voorgaande jaar: van €9,4 miljard naar €4,6 miljard. “Dit komt vooral omdat in 2023 er in tegenstelling tot voorgaande jaren geen mega buy-outs waren”, zegt Jorritsma.
Het merendeel van de private equity-transacties vond plaats in het mkb-segment. Bij ongeveer 70% van de buy-outs ging het om minder dan €25 miljoen aan eigen vermogen.
Tjarda Molenaar, directeur bij de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen: “Private equity is een steun en toeverlaat voor ambitieuze ondernemers in het mkb en maakt groei, innovatie en verduurzaming mogelijk die er anders niet geweest zou zijn.”
Ook in het private equity-segment kende fondsenwerving een uitstekend jaar, zo werd een recordbedrag van €5,4 miljard opgehaald bij investeerders, voornamelijk dankzij Waterland, dat met twee fondsen €4 miljard ophaalde.
Over de rol van private equity in de samenleving zijn de meningen verdeeld. Voorstanders wijzen op de belangrijke rol die financiële investeerders spelen in het beschikbaar maken van kapitaal aan jonge, groeiende bedrijven. Tegenstanders wijzen vooral op de sterke drang naar snel financieel rendement, waardoor maatschappelijke belangen ondergesneeuwd kunnen worden. Vooral in de zorg leidt dit tot felle discussies.
