‘Versnelling van energietransitie onmogelijk zonder digitalisering’
In de rol van Chief Transitie Officer is David Peters bij Stedin verantwoordelijk voor het realiseren van de doelstellingen op het gebied van de energietransitie. In gesprek met EY vertelt hij over de opgave waar Stedin voor staat en de rol die digitalisering speelt bij het boeken van voortgang.
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: “Digitalisering speelt een cruciale rol in de energietransitie”, trapt Peters af. “De benodigde versnelling realiseren is simpelweg onmogelijk zonder digitalisering.”
“Flexibel gebruik van de capaciteit op het elektriciteitsnet wordt steeds belangrijker in het energiesysteem, waarbij het nauwkeurig kunnen sturen van vraag, aanbod en energiestromen essentieel is. Digitalisering maakt het mogelijk om systemen te monitoren, processen te automatiseren, gegevens te analyseren en slimme oplossingen te implementeren voor een efficiënter en veerkrachtiger energiesysteem”, legt hij uit.
Al met al speelt digitalisering daarom een “sleutelrol bij het realiseren van een duurzame en geïntegreerde energie-infrastructuur”, aldus Peters.
Het stellen van torenhoge eisen aan de betrouwbaarheid van systemen kan echter leiden tot een spanningsveld. “Het is een afweging tussen de mate van afhankelijkheid van digitale systemen en de garantie van leveringszekerheid. Het is belangrijk om een balans te vinden, waarbij digitalisering wordt ingezet als een krachtig instrument om het energiesysteem te optimaliseren, terwijl er tegelijkertijd maatregelen worden genomen om risico’s en mogelijke verstoringen te beperken.”
Het belang van focus en prioriteit
Bij Stedin ligt de focus op het implementeren van digitalisering waar deze het meest nodig is. “Het verkrijgen van inzichten in de toekomst is cruciaal voor het succesvol coördineren van de hele keten,” legt Peters uit. “Dit omvat het plaatsen van slimme meters en andere apparaten, het tot stand brengen van communicatie met het centrale systeem, het verzamelen en gebruiken van data voor prognoses, en vervolgens handelen op basis daarvan.”
Daarnaast worden volgens de executive externe factoren steeds belangrijker, zoals het bepalen van laadtijden. “Het doel is om digitalisering strategisch in te zetten om een efficiënte en geoptimaliseerde energievoorziening te realiseren en slim om te gaan met de beschikbare capaciteit van het netwerk.”
Door de toenemende druk op het energienet staan netbeheerders als Stedin onder druk om de capaciteit uit te breiden. “Het komt regelmatig voor dat er binnen korte tijd een aanzienlijk aantal nieuwe aansluitingsverzoeken wordt ingediend. Het maatschappelijke belang van het snel uitbreiden van energie-infrastructuur is begrijpelijk en gerechtvaardigd”, geeft Peters aan.
“Dit kan echter een uitdaging vormen, aangezien het ten koste kan gaan van capaciteit voor bijvoorbeeld het opladen van elektrische voertuigen en de ontwikkeling van zonneparken. Het vinden van een evenwicht tussen de groeiende vraag en de beschikbare infrastructuur vergt een zorgvuldige afweging van belangen, middelen en technische haalbaarheid.”
Elektrificatie werkpaard van de energietransitie
Voor netbeheerders biedt innovatie mogelijkheden. “Elektrificatie is het werkpaard van energietransitie”, schetst Peters. “Het versnellen van innovatie vereist actie in plaats van alleen praten. Ruimtelijke inpassing, zoals het verdubbelen van het aantal transformatorstations in steden als Amersfoort en het creëren van ruimte in landelijke gebieden, brengt vaak moeilijkheden en langdurige procedures met zich mee.”
“Het vinden van de juiste snelheid blijft complex, gezien de verschuivende context en toenemende urgentie.”
“Het stellen van ambitieuze doelen vereist snelle realisatie”, legt hij uit, “waarbij proactief zijn en innovatieve oplossingen vinden cruciaal zijn voor een efficiënte energietransitie. Het belang van vooruitkijken blijft, maar de urgentie van de situatie verkort de horizon.”
Waar de urgentie toeneemt, merkt hij op dat het aanpassen van een netwerkbedrijf aan veranderingen tijd vergt, evenals een flexibele aanpak. “Het vinden van de juiste snelheid blijft complex, gezien de verschuivende context en toenemende urgentie. Het is essentieel om iedereen mee te nemen en op koers te houden, zelfs bij onvoorziene externe factoren zoals geopolitieke conflicten. Snel reageren op externe invloeden is cruciaal.”
Innovatieve oplossingen
Met een focus op digitalisering en het optimaliseren van interne processen, loopt Stedin volgens Peters voorop in de energietransitie. “Onze ‘Factory’-benadering is een gestandaardiseerd, geharmoniseerd en datagedreven uitvoeringsproces dat de productiviteit verhoogt.”
Daarbij wordt Stedin bijgestaan door EY. “Bij het opzetten van onze volledige backoffice, onze business support services (BSS), heeft EY een essentiële rol gespeeld in het optimaliseren van interne processen en het leveren van hoogwaardige dienstverlening”, licht Peters toe.
“BSS richt zich op het standaardiseren van de achterkant, maar kan nog steeds maatwerk leveren aan de voorkant. Innovatieve oplossingen zijn vaak buiten de gebaande paden en richten zich op de uitdagingen van morgen. Wij investeren in technologieën die ons helpen om de huidige processen efficiënter en effectiever in te richten, waardoor we de productiviteit kunnen verhogen.”
Geduldig leiderschap in een dynamisch energielandschap
Om de organisatie mee te krijgen in de energietransitie is inspirerend leiderschap essentieel. Peters benadrukt dat een groot deel van het succes schuilt in de mensen die bij Stedin werken. “Onze medewerkers zijn enthousiast en gedreven om aan deze uitdaging te werken. Historisch gezien zijn onze technici gericht op het optimaal laten functioneren van het netwerk en kostenbesparingen. Deze overgang naar veerkracht vraagt echter om een verandering van denkwijze.”
“Nieuwe technologieën en samenwerking met alle belanghebbenden zijn essentieel.”
“Gedragspatronen veranderen kost tijd, dus herhaling en dialoog zijn essentieel”, legt hij uit. “Het vereist een nieuwe mindset waarbij iedereen op de hoogte wordt gehouden van de ontwikkelingen en veranderingen. Als netbeheerder voor meer dan 2,3 miljoen klanten, 24/7, streven we naar perfectie, dat zit in ons DNA.”
Mens en technologie
Uiteindelijk ligt het geheim achter een succesvolle energietransitie dan ook grotendeels in een samenspel tussen mens en technologie. “Om over te schakelen naar schone, duurzame energiebronnen zijn aanzienlijke aanpassingen in ons energiesysteem nodig, waarbij nieuwe technologieën en samenwerking met alle belanghebbenden essentieel zijn”, aldus Peters.
“De digitalisering bij Stedin heeft aanzienlijke positieve resultaten opgeleverd, waarbij datakwaliteit een cruciale rol speelt”, geeft hij aan. “We hebben geavanceerde tools ontwikkeld, zoals forecastmodellen en automatische netwerkontwerpen, die ons helpen om problemen snel aan te pakken. Hoewel menselijke interactie belangrijk blijft, stroomlijnt en automatiseert digitalisering processen.”
Vooruitblikkend, benadrukt hij tot slot dat het essentieel is om voortdurend te reflecteren op de gewenste uitkomsten en de te volgen koers. “Bijvoorbeeld, ons investeringsplan voor een 55% CO2-reductie vereist voorspellingen over de locaties en timing van elektrische auto’s en warmtepompen, evenals analyses van ons netwerk. Onze teams zijn in staat om hierop te anticiperen en dit te realiseren, en daar ben ik enorm trots op.”
