Loonkloof in zzp-wereld nagenoeg verdwenen
In de wereld van zzp’ers is er nauwelijks sprake meer van een loonkloof tussen mannen en vrouwen. Dat blijkt uit analyses van het Centraal Bureau Statistiek (CBS) en Intelligence Group.
De loonkloof tussen mannen en vrouwen is een hardnekkig probleem. Volgens het CBS lopen vrouwen in een heel werkend leven gemiddeld €300.000 mis ten opzichte van hun mannelijke collega’s. Hierdoor ontstaat ook een pensioengat.
Hieraan liggen verschillende oorzaken ten grondslag, van organisatorische en culturele aspecten tot het feit dat mannen eerder geneigd zijn om te onderhandelen over hun salaris en arbeidsvoorwaarden.
Met allerlei initiatieven proberen de politiek en het bedrijfsleven deze loonkloof te dichten. Daarbij kunnen ze lering trekken uit de wereld van zelfstandige professionals en freelancers – want onder deze groep is de loonkloof opvallend snel gedicht, zo blijkt.
Analyse: CBS
Zo’n vijftien jaar geleden was het verschil in uurtarief tussen mannen en vrouwen nog zo’n 25% (in het voordeel van mannen). In de afgelopen jaren is dit verschil sterk gedaald en na Covid-19 nagenoeg geheel verdwenen. Afgelopen jaar lag het verschil in het inkomen per gewerkt uur als zzp’er tussen mannen en vrouwen op slechts 0,1% (2021: 4,6%; 2020: 8,3%).
De analyse van het CBS is gebaseerd op het inkomen van zzp’ers, afgezet tegen het gemiddeld aantal uren per jaar dat gewerkt wordt.
Volgens het CBS liggen de gemiddelde loonverschillen voor mensen in loondienst momenteel rond de 7%. In de overheid en het bedrijfsleven verdienen vrouwen voor vergelijkbaar werk gemiddeld bijna 7% minder dan mannen. “Onacceptabel”, oordeelde (demissionair) minister Karien Van Gennip daarover.
Analyse: Intelligence Group
Uit de analyse van Intelligence Group volgt een vergelijkbare conclusie, maar wel via een andere methodiek. De onderzoekers keken naar de uurtarieven die in meer dan 50.000 opdrachten werden gevraagd door zzp’ers. Gecorrigeerd voor relevante zaken als leeftijd, werkervaring, opleidingsniveau, vakgebied en het aantal werkuren, komen de onderzoekers uit tot een verschil in uurtarief van 0,8%.
Een doorvertaling van het gemiddelde uurtarief naar het gemiddelde inkomen per gewerkt uur laat zien dat zowel mannen als vrouwen nu rond de €26,50 zitten. Dit bedrag is voor zowel mannen als vrouwen de afgelopen jaren met enkele euro’s gestegen, vooral het gevolg van de krapte op de arbeidsmarkt en de hoge inflatie.
“Waar in de data van 2018 tot 2020 vrouwelijke zzp’ers nog een 14% lager uurtarief kregen dan mannen, is dit verschil in de periode tussen 2020 en 2023 gedaald naar slechts 0,8%”, zegt Geert-Jan Waasdorp, CEO van Intelligence Group.
“Een mogelijke verklaring voor waarom sinds Covid-19 de verschillen in uurtarief verdwijnen is thuiswerken”, geeft hij aan. “Voor Covid-19 was thuiswerken eerder een additionele voorwaarde waar vrouwen eerder gebruik van maakten en die mogelijk een negatief effect had op uurtarieven. Gedurende en na Covid-19 is thuiswerken voor mannen en vrouwen veel meer vanzelfsprekend geworden en geeft dat geen negatief onderhandelingseffect meer voor vrouwen.”
Volgens Intelligence Group speelt de sector ook een rol in het gelijktrekken van de uurtarieven. Verschillende brancheverenigingen voor zzp’ers en detacheerders (die zzp’ers voorzien van opdrachten) stimuleren een equal pay-beleid.
