Verantwoord gebruik van technologie groeit bij organisaties
Het verantwoord inzetten van technologie wint aan populariteit in het bedrijfsleven. Uit onderzoek van Thoughtworks en MIT blijkt dat maar liefst 73% van de ondervraagde managers verwacht dat ‘responsible technology’ even belangrijk zal worden als traditionele zakelijke of financiële overwegingen bij het nemen van technologische beslissingen.
De term ‘responsible technology’ is een relatief nieuw fenomeen. Het is tegelijk ook een breed begrip dat voor meerdere interpretaties vatbaar is.
Eenvoudig gezegd houdt het in dat een organisatie bij het gebruiken of ontwikkelen van technologie rekening houdt met ethische normen en waarden en de onbedoelde gevolgen en negatieve effecten. Denk aan privacyinbreuken als gevolg van datalekken of discriminatie en vooroordelen in algoritmes.
De vermaarde Amerikaanse technische universiteit MIT deed in opdracht van Thoughtworks onderzoek naar responsible technology en publiceerde de resultaten in het onderzoeksrapport ‘The State of Responsible Technology’. Hieruit blijkt dat responsible technology een steeds belangrijkere overweging is bij technologische beslissingen, maar dat de motivaties van bedrijven vooralsnog sterk uiteenlopen.
Investeringen in technologie
Volgens het rapport hebben bedrijven verschillende redenen om verantwoord technologiegebruik te overwegen. Sommige zien het echt als een kernonderdeel van hun missie, terwijl andere bedrijven vooral de nadruk leggen op financiële voordelen als de return on investment (ROI), het aantrekken van getalenteerd personeel en het bedrijf aantrekkelijker maken voor investeerders.
Daarnaast verwachten veel organisaties dat hun investeringen in verantwoorde technologie zich terugbetalen in een betere merkreputatie en het behoud van klanten en werknemers.
Als drie belangrijkste bedrijfsvoordelen noemen de bedrijven uit het onderzoek betere klantenwerving/behoud (47%), verbeterde merkperceptie (46%) en preventie van onbedoelde negatieve gevolgen en geassocieerd merkrisico (44%). Vlak na deze top drie volgen het aantrekken en behouden van toptalent en het verbeteren van de duurzaamheid (beide 43%).
Martin ter Horst, managing director van Thoughtworks, bevestigt de interesse van bedrijven in deze nieuwe trend: “Wij krijgen hier steeds vaker vragen over van Nederlandse organisaties. Ze begrijpen de zakelijke voordelen van deze aanpak, waaronder het aantrekken van talent, maar ze hebben vaak hulp nodig om het in de praktijk te brengen. Wij hebben een breed scala aan tools en methodieken om ze daarbij te helpen.”
Praktische implementatie
Uit het onderzoek blijkt verder dat 67% van de organisaties al diverse methodologieën en richtlijnen heeft voor de implementatie en handhaving van hun responsible technology-strategie. Het rapport stelt echter dat er geen uniforme aanpak bestaat voor een succesvolle implementatie.
Organisaties moeten bij het ontwerpen van hun strategieën echt uitgaan van hun eigen unieke omstandigheden en doelstellingen. Voor de beste resultaten moet ze hun strategie bovendien onderdeel maken van het bedrijfsbeleid, hun missieverklaringen en gedragscodes. En alle werknemers en teams moeten erbij worden betrokken.
Het feit dat veel organisaties verantwoord technologiegebruik vooral zien als een middel om risico’s te beheersen, de perceptie van hun organisatie te verbeteren en de aantrekkelijkheid voor investeerders, partners en werknemers te vergroten, is volgens Ter Horst geen probleem.
“Er is op zich niets mis mee dat bedrijven vrij traditionele beweegredenen hebben voor responsible tech,” zegt Ter Horst. “De voorgenomen uitkomst is goed. Daarnaast creëert het een voedingsbodem om dit gedachtengoed verder uit te bouwen tot een intrinsieke werkwijze binnen de organisatie.”
Weerstand tegen responsible technology
Organisaties die investeren in responsible technology zijn volgens de onderzoekers in staat om meer inclusieve oplossingen te ontwikkelen, waar een zo breed mogelijke doelgroep van kan profiteren. Die werkwijze helpt niet alleen om werknemers aan je te binden, maar ook om nieuw talent aan te trekken. Daarnaast is het een stuk zelfregulering dat helpt om beter te voldoen aan zowel de huidige als nieuwe wet- en regelgeving.
Ondanks de potentiële voordelen, blijkt bij veel bedrijven nog de nodige weerstand te bestaan tegen het gedachtengoed van responsible technology. Een belangrijke uitdaging bij de implementatie van verantwoord technologiegebruik blijkt het bewustzijn bij het senior management. Het onderzoek toont aan dat 52% van de respondenten een gebrek aan bewustzijn bij het management als grootste hindernis ziet.
“De grootste weerstand bij responsible technology is geen onwil, maar onbegrip”, legt Ter Horst uit. “Dit zien we veel onder managers, die soms moeite hebben de beweegredenen te begrijpen. Het vergt echt een andere mindset en een verandering van de bedrijfscultuur, waarbij iedereen intrinsiek zijn verantwoordelijkheid neemt en begrijpt wat komt kijken bij het ontwikkelen en gebruiken van technologie.”
De belangrijkste manier om deze kloof te overbruggen is volgens het onderzoek het vergroten van het bewustzijn en het begrip van verantwoord technologiegebruik onder managers en leidinggevenden. Hiervoor is een belangrijke taak weggelegd voor zowel het bedrijfsmanagement als externe consultants die ze hierbij begeleiden.
Intrinsieke werkwijze
Investeringen in responsible technology zouden idealiter moeten voortkomen uit de wens om een gelijkwaardige verdeling van technologische voordelen te garanderen voor iedereen in de samenleving.
Toch blijkt uit het onderzoek dat de belangrijkste motivatie voor veel bedrijven nog steeds het verbeteren van de perceptie door consumenten en klanten is. Ter Horst: “Dat is niet per se negatief, omdat het wel degelijk een goede basis legt voor de verdere ontwikkeling van verantwoord technologiegebruik als intrinsieke werkwijze binnen de organisatie.”
In het licht van de snelle technologische ontwikkelingen, waaronder de huidige AI-revolutie, is het van cruciaal belang dat bedrijven prioriteit geven aan verantwoord technologiegebruik. Kunstmatige intelligentie biedt namelijk talloze voordelen, maar er zijn ook diverse nadelen en risico’s, waar de huidige wetgeving nog geen antwoord op heeft.
Niet voor niets riep een flink aan techprominenten, waaronder Elon Musk en Steve Wozniak, onlangs op om de ‘grootschalige AI-experimenten’ voor een half jaar te pauzeren. Organisaties hebben daarom sturing nodig bij het navigeren door dit snel veranderende technologische landschap en hulp bij het benutten van de voordelen van verantwoord technologiegebruik.
