Onderzoek: Meerderheid van Belgen is niet ‘financieel gezond’
De meerderheid van de Belgen is niet financieel gezond. Dat blijkt uit een analyse van Deloitte, uitgevoerd in samenwerking met de Universiteit Gent en bank Argenta.
Voor hun studie namen de drie organisaties een enquête af bij meer dan 4.000 Belgen. Uit het onderzoek komt naar voren dat slechts 12% van huishoudens in België financieel gezond is. Dat betekent echter niet dat de overige huishoudens in zwaar weer verkeren of daarop afstevenen.
De onderzoekers van Argenta, de Universiteit Gent en Deloitte maken binnen hun studie namelijk gebruik van vier gezondheidsniveaus. Naast financieel gezond zijn dat financieel toereikend (24%), financieel kwetsbaar (36%) en financieel ongezond (28%).
Voor het bepalen wie tot welk gezondheidsniveau behoort, lichtten de respondenten hun situatie toe rond de thema’s inkomen, uitgaven, sparen, lenen en planning. Daaruit volgt bijvoorbeeld dat 64% van de Belgische gezinnen aardig wat moeite heeft om alle rekeningen te betalen.
Niettemin slaagt de grote meerderheid van deze huishoudens (89%) er uiteindelijk wel in om alle rekeningen te betalen zonder een betaalachterstand op te lopen. “Dat neemt niet weg dat het gemiddelde Belgische gezin zich in de financieel kwetsbare categorie bevindt”, melden de onderzoekers.
Verder is het bij onze zuiderburen voor vrouwen moeilijker om financieel gezond te zijn. Dat geldt ook voor Belgen tussen de 35 en 55 jaar oud, alleenstaanden, mensen afkomstig uit een gezin met financiële problemen en degenen die recent een heftige levensgebeurtenis hebben meegemaakt.
Sparen bemoeilijkt door inflatie
Ook in België liep de inflatie de afgelopen tijd flink op. Zo was deze in 2022 maar liefst 10,3%, volgens het federale statistiekbureau Statbel. Deze ontwikkeling heeft een grote impact op de spaargewoontes van de Belgen. Zo lukt het 54% vandaag de dag niet om op maandelijkse basis te sparen.
Tegelijkertijd past de meerderheid van de Belgische huishoudens (86%) zijn gedrag aan om de stijgende kosten van het levensonderhoud het hoofd te bieden. “Onder meer door minder boodschappen of andere producten te kopen of door minder energie te verbruiken”, geven de onderzoekers aan.
Emotionele kant
Het onderzoek richt zich ook de emotionele kant van geldzaken. Zo voelt 61% van de respondenten zich machteloos wanneer ze aan hun financiële situatie denken. Ook weet de helft van de Belgen niet hoe ze meer inzicht kunnen krijgen in hun toekomstige financiële situatie. En dat is best verontrustend, zegt hoogleraar Kris Boudt van de Universiteit Gent.
“Een financieel gezonde bevolking heeft een grote positieve impact op de gehele samenleving. We moeten mensen een duwtje in de rug geven om het vertrouwen in hun eigen financiële vaardigheden te kunnen laten groeien. Alleen met een bredere bewustwording bereiken wij een effectieve gedragsverandering.”
Nederland
Recent voerde de Nederlandse praktijk van Deloitte – in samenwerking met ING, Nibud en de Universiteit Leiden – een vergelijkbaar onderzoek uit naar de financieel gezondheid van onze bevolking. Uit die studie blijkt dat de meeste huishoudens hier ook niet financieel gezond zijn.
Ons land is gemiddeld genomen echter wel ietsje gezonder dan België. Zo behoort in Nederland 60% van de huishoudens tot de categorieën financieel ongezond en financieel kwetsbaar, terwijl het in België om 64% van de gezinnen gaat.
Wel behoren wat meer Belgen dan Nederlanders (19%) tot de categorie financieel toereikend. Maar daartegenover staat dan weer dat bijna twee keer zoveel Nederlandse huishoudens (21%) zich bevinden binnen de categorie financieel gezond.
