De leider Elon Musk (de rijkste persoon ter wereld) beter begrijpen
Elon Musk is de rijkste persoon ter wereld. Oorspronkelijk veelal geliefd als de grote man achter het duurzame Tesla, wordt hij met name sinds zijn overname van Twitter steeds feller bekritiseerd. Hoe kunnen we hem beter leren begrijpen? Robert Hogan schetst aan de hand van leiderschapsmodellen van zijn bedrijf Hogan Assessments wat voor soort leider Elon Musk is.
Elon Musk is geboren op 28 juni 1971 in Pretoria, Zuid-Afrika. Zijn vader, Errol, was een rijke ingenieur, ondernemer, investeerder en projectontwikkelaar en was voor de helft eigenaar van een smaragdmijn in Zambia. Zijn moeder is Canadese, waardoor hij in 1989 naar Canada kon emigreren.
In 1991 verhuisde Musk naar de Verenigde Staten, waar hij aan de Universiteit van Pennsylvania een graad in natuurkunde en economie behaalde.
Musk vertrok in 1994 naar Palo Alto om aan de Stanford University te studeren, maar besloot al snel in de ‘internettrein’ te stappen. Hij richtte samen met zijn vermogende en getalenteerde broer, en een lening van zijn vader, Zip2 op. Dit was een soort reiszoekmachine (Musk verzorgde de codering) die hij later voor $307 miljoen aan Compaq verkocht.
Daarna richtte hij X.com op, een online financiële dienstverlener. X.com fuseerde met Confinity, een online bank die eigenaar was van PayPal en waarvan hij CEO werd. Musk ruziede met Peter Thiel over zoekmachines en werd uit de raad gezet, maar verdiende wel $175,8 miljoen toen Thiel PayPal in 2002 aan eBay verkocht.
In 2002 richtte Musk SpaceX op, een bedrijf voor commerciële ruimtevaart. Na een wat moeizame start zorgde een contract van $1,6 miljard met NASA dat de zaken goed gingen lopen. SpaceX is in 2015 begonnen aan de lancering van Starlink, een keten van satellieten die internetdiensten naar afgelegen locaties moeten brengen. Een belangrijk hulpmiddel voor het Oekraïense leger in de strijd met Rusland.
Musk investeerde in 2004 $6,5 miljoen in Tesla, een startup voor elektrische auto’s, en werd in 2008 CEO van de elektrische autofabrikant. Deze stap leverde kritiek op van mensen die vonden dat er geen toekomst was voor de markt in elektrische voertuigen en dat de automarkt sowieso al sterk overvoerd was. Op het moment van schrijven is Tesla het 6e meest waardevolle bedrijf ter wereld, net achter Amazon (5) en voor Berkshire Hathaway (7).
In 2016 richtte Musk Neuralink op, een bedrijf dat de connecties tussen computergestuurde kunstmatige intelligentie en neurowetenschappen onderzoekt. In 2017 richtte hij de Boring Company op, een hightech tunnelboorbedrijf.
In 2017 toonde Musk interesse in het kopen van Twitter, zijn favoriete online berichtenplatform. Twitter werd algemeen gezien als een waardevol maar slecht beheerd bedrijf. Dit jaar rondde Musk onder luid trompetgeschal en bombarie de aankoop van Twitter af.
Het is nog te vroeg om te voorspellen hoe Twitter onder leiding van Musk zal presteren, maar dit is desalniettemin een verbazingwekkende reeks grootschalige zakelijke successen. Dit roept de voor de hand liggende vraag op: wat voor iemand is Elon Musk, de rijkste persoon ter wereld? Specifieker: wat zijn de psychologische sleutels tot zijn succes?
Wat voor iemand is Elon Musk?
Bij Hogan Assesssments zijn we gespecialiseerd in het ontrafelen van de karakteristieken van leiders. Gebaseerd op jarenlang onderzoek naar leiderschap, denken we dat er drie sleutels tot succes zijn: kracht, structuur en stijl.
Kracht heeft te maken met cognitief vermogen, structuur met cognitieve oriëntatie en stijl met interpersoonlijke impact. Musk is wat betreft kracht een zeer slim persoon. Hij weet dankzij zijn achtergrond in natuurkunde en economie meer over cijfers, technologie en financiën dan de meeste mensen. Volgens zijn zakenpartners is hij bovendien opmerkelijk scherpzinnig bij het voorspellen van zakelijke trends en het opsporen van fouten en vooroordelen bij anderen.
Hij is dus erg slim en heeft het vermogen om goede beslissingen te nemen, niet iets wat andere intelligente mensen zomaar doen. Hij is niet zo goed in plannen; hij komt in actie en evalueert daarna zijn beslissingen. Of zoals hij op 9 november tweette:
Wat betreft structuur heeft Musk dezelfde oriëntatie als veel andere leiders die we jaarlijks onder de loep nemen. In vergelijking met de gemiddelde persoon zijn ondernemers analytische, op gegevens gebaseerde probleemoplossers. Ze zijn energiek en hardwerkend (100-urige werkweken zijn normaal), onbevreesd voor risico's, competitief en gefocust op het maken van impact en verschil.
Hardwerkend, onbevreesd, competitief en prestatiegericht, dat zijn belangrijke ingrediënten voor succes, ongeacht wat iemands cognitieve vaardigheden zijn.
Musk beschrijft zichzelf als iemand met het syndroom van Asperger, dat geschaard wordt onder de autismespectrumstoornissen (ASS). Die neurodivergentie kan van invloed zijn op zijn interpersoonlijke stijl. Onze ervaring is dat ASS veel voorkomt bij ingenieurs, wiskundigen, schakers en ondernemers.
Mensen die Musk kennen, beschrijven hem als ‘het middelpunt van alle aandacht’. Hij heeft zijn uitbundigheid benadrukt door sketch-comedyshow Saturday Night Live te presenteren. Buiten zijn werk lijkt hij vaak geestig, vrijmoedig en ondeugend te zijn.
De leiderschapsstijl en effectiviteit van Musk roepen een zeer interessante vraag op. Leiderschap gaat over het bouwen van teams die sterk presteren en goede leiders zijn mensen die anderen willen volgen. Ondernemers zijn als groep echter geen goede leiders. Ze zijn zoals veel managers in financiën en techniek vooral geïnteresseerd in resultaten en niet in andermans gevoelens.
Musk beschrijft zichzelf als een veeleisende ‘nano-manager’ die ongeduldig is en snel fouten opspoort. Hij is actiegericht en maakt zich weinig zorgen over gevoeligheden van het personeel.
Musk is niet de eerste leider in de schijnwerpers die de reputatie heeft lastig te zijn. Er zijn tal van voorbeelden van leiders die een reputatie hebben opgebouwd als te veeleisend voor hun werknemers en omgeving. Dit hoeft succes echter niet in de weg te staan. Neem de ‘Apple-paradox’: hoe kan iemand die zo dubbelhartig en onaangenaam is als Steve Jobs zo’n succesvol bedrijf als Apple opbouwen?
“We weten dat Musk een enorm succesvolle ondernemer en een middelmatige leider is, maar een middelmatige leider in vergelijking met wie?”
Het antwoord is tweeledig. Aan de ene kant is de belangrijkste vaardigheid van CEO’s om goede beslissingen over producten en markten te nemen, en niet om zich zorgen te maken over de gevoelens van anderen. Aan de andere kant beschermen goede managers op een lager niveau het personeel vaak tegen het slechte gedrag van aanstootgevende CEO’s.
We weten dat Musk een enorm succesvolle ondernemer en een middelmatige leider is, maar een middelmatige leider in vergelijking met wie? Zuckerberg? Bezos? Gates? Welch? Rockefeller?
En Twitter dan?
Tot slot is er nog Twitter en de gevolgen van recente acties van Musk om dit ondermaats presterende en slecht geleide bedrijf te reorganiseren. Hoewel de vorige CEO heeft toegegeven dat Twitter overbezet was, lijkt het geen goede beslissing te zijn geweest om de helft van het personeelsbestand te ontslaan zonder eerst hun functie en prestaties te evalueren. Dergelijke overhaaste ontslagrondes leveren onnodige zorgen en verwarring op onder werknemers en zijn niet bevorderlijk voor betere prestaties.
Maar Musk en zijn ingenieurs zijn ook begonnen om elk aspect van de bedrijfsvoering van Twitter nauwkeurig en volledig te evalueren en die inspanning vormt de belangrijke eerste stap op weg naar verbeterde processen en producten.
Musk vertelde zijn nieuwe personeel persoonlijk: “Voorzichtigheid speelt geen rol bij revoluties. Daarom willen we dingen proberen. Bij voorkeur dingen die het systeem niet kapot maken, maar . . . als we flexibel en snel reageren om dingen te verbeteren en fouten te corrigeren, denk ik dat het goedkomt.”
Als reactie op de overname en ontslagrondes door Musk hebben veel Musk-imitators op Twitter de spot gedreven met de nieuwe eigenaar. Het is wel belangrijk om aan te kaarten dat als het doelwit niet de CEO van Twitter en de rijkste persoon op aarde zou zijn, veel van die bespottingen zouden worden gezien als cyberpesten.
Hoe dan ook, een groot deel van de kritiek lijkt te zijn ingegeven door mensen die de politieke opvattingen van Musk bekritiseren. Maar zoals de meeste ondernemers, en dan met name de extreem succesvolle ondernemers, laat Musk zich niet kennen. In tegendeel; hij reageert met zijn eigen sarcastische tweets en verandert de regels met betrekking tot imitatie-accounts.
Het is lastig te zeggen hoe de overname van Twitter voor Musk zal uitpakken, maar hoewel zijn resultaten uit het verleden geen garantie voor de toekomst bieden, durven we geen geld in te zetten op een mislukking.
