Tilburg, Dordrecht en Zoetermeer de financieel gezondste grote gemeenten
Tilburg, Dordrecht en Zoetermeer zijn financieel gezien de drie gezondste Nederlandse gemeenten met meer dan 100.000 inwoners. Dat blijkt uit een studie van accountants- en adviesbureau BDO.
De onderzoekers namen de jaarverslagen van 2020 onder de loep. Uit de analyse daarvan komt naar voren dat alle Nederlandse gemeenten bij elkaar opgeteld in 2020 een positief resultaat van zo’n €4,6 miljard hebben geboekt, “terwijl dit in 2019 nog €747 miljoen verlies was”, aldus BDO.
Dat positieve resultaatsverschil van meer dan €5,3 miljard lijkt wellicht aanleiding voor een feestje, maar is volgens de onderzoekers grotendeels te verklaren aan de hand van incidentele inkomsten die de structurele geldproblemen van veel Nederlandse gemeenten verhullen.
Zo verkochten 44 gemeenten hun aandelen in energiebedrijf Eneco voor in totaal ruim €4,1 miljard en stelde de Rijksoverheid in 2020 veel extra middelen beschikbaar voor gemeenten, die door te coronacrisis belast waren met allerlei extra taken.
Enecomiljarden
De Enecomiljarden laten zich ook duidelijk gelden in de ranking van de financieel gezondste gemeenten die BDO traditiegetrouw opneemt in zijn rapport. Twee van de drie best presterende grote gemeenten (minimaal 100.000 inwoners) deden hun aandelen in het energiebedrijf van de hand. Het betreft de nummers twee en drie, respectievelijk Dordrecht (119.115 inwoners) en Zoetermeer (125.267 inwoners).
Dat beide gemeenten in Zuid-Holland liggen is geen toeval, aangezien Eneco daar vandaan komt en de meeste miljarden dan ook naar gemeenten in die provincie gingen. Weinig verrassend waren het Rotterdam en Den Haag die het meeste geld in het laatje zagen komen (respectievelijk €1,3 miljard en €679 miljoen). Beide wonnen dan ook plekken in de top 10 van financieel meest gezonde gemeenten, waarbij Rotterdam ‘rivaal’ Amsterdam voorbijstak.
De opvallende uitzondering op de Enecoregel is Tilburg. De Noord-Brabantse gemeente met 221.947 inwoners prijkt helemaal bovenaan het rijtje als de gezondste grote gemeente van Nederland, zónder mee te profiteren van de verkoop van het energiebedrijf.
Kleinere gemeenten profiteren ook
De onderzoekers keken niet alleen naar de grote steden: álle jaarverslagen werden onderzocht. Onder de kleine gemeenten (maximaal 24.999 inwoners) komt Brielle (17.182 inwoners) uit de bus als de meest financieel gezonde. Onder de gemeenten met 50.000 tot 100.000 inwoners gaat het om Hoeksche Waard (88.047 inwoners). Niet geheel toevallig betreft het in beide gevallen weer Zuid-Hollandse gemeenten.
In de categorie van 25.000 tot 50.000 inwoners vinden we weer een gemeenten bovenaan die geen Eneco-aandelen van de hand deed: het op de Veluwe gelegen Epe (33.198 inwoners) blijkt hier de financieel gezondste gemeente.
Eén derde kampt met tekort
Zoals gezegd gaan achter de positieve balans die de Nederlandse gemeenten opgeteld realiseerden echter veel regionale geldzorgen schuil. Meer dan een derde (36%) van de Nederlandse gemeenten sloot het boekjaar 2020 af met een tekort.
Van de gemeenten met meer dan 100.000 inwoners is het Zuid-Hollandse Westland (111.382 inwoners, geen Eneco-aandelen verkocht) financieel gezien het ongezondst, gevolgd door de provinciehoofstad Groningen (233.273 inwoners) en Zaanstad (156.901 inwoners).
Binnen de categorie van 50.000 tot 100.000 inwoners blijkt het Overijsselse Barneveld (59.992 inwoners) financieel het ongezondst is. Onder de gemeenten met 25.000 tot 50.000 inwoners gaat het om het Zuid-Hollandse Bodegraven-Reeuwijk (35.278 inwoners, geen Eneco-aandelen verkocht).
En van alle gemeente met maximaal 24.999 inwoners is het Overijsselse Borne financieel de ongezondste. Deze gemeente bungelt ook landelijk onderaan: het is de enige gemeente die van BDO een 3 krijgt op zijn rapport.
