Hoe studenten aankijken tegen 100% online onderwijs
Studenten zijn niet positief over 100% online onderwijs. Wel willen ze dat online een vaste plek krijgt in de algehele onderwijsmix. Dat blijkt uit onderzoek van adviesbureau Turner onder honderden studenten.
Toen Nederland medio maart 2020 op slot ging, werd het hoger onderwijs in zijn geheel verplaatst naar het onlinekanaal. Inmiddels is dat al meer dan één jaar de norm, waarop vrijwel alle studenten het een en ander hebben aan te merken.
Concentratie- en motivatieproblemen
De meerderheid van de studenten laat aan de onderzoekers van Turner weten dat ze de online hoorcolleges weliswaar redelijkerwijs kunnen volgen, maar het daartegen bijzonder lastig vinden om vanuit huis rustig te studeren. Voor de coronacrisis was daar een oplossing voor: de bibliotheek. Maar hierop kan nu al lange tijd geen beroep meer worden gedaan.
Daarnaast geven veel studenten aan het momenteel moeilijk te vinden om zichzelf te motiveren. Over het algemeen zeggen ze daarom minder goed te leren dan ze voor de coronaperiode deden. “Je zit de hele dag achter een laptop, daar word je na een poosje erg moe van, waardoor sprake is van motivatiegebrek om daarna nog te studeren”, laat een student weten aan de onderzoekers.
Snakken naar sociale interacties
Studeren is tijdens de coronacrisis behoorlijk eentonig. Niet voor niets zeggen vrijwel alle respondenten sterk te snakken naar meer sociale interacties. En niet enkel omdat ze de bruisende dynamiek missen die bij het studentenleven hoort. Het onderwijs zelf gaat door de gebrekkige mogelijkheid tot interactie eveneens achteruit, zo geven ze aan.
“Studenten ervaren dat ze minder vragen kunnen stellen en minder uitleg krijgen. Trage reacties en onduidelijkheid over de beschikbaarheid van docenten om vragen te beantwoorden, zijn dan ook veelgenoemde negatieve ervaringen van online onderwijs. Ook de samenwerking met andere studenten wordt momenteel als minder goed ervaren”, aldus het onderzoek.
Meer stress tijdens tentamens
Tijdens het afleggen van een tentamen komt bij bijna iedere student enige mate van stress kijken. Op dit moment ligt dat stressniveau echter stukken hoger dan voor de coronacrisis, zo stellen de onderzoekers van Turner.
Onderwijsinstellingen maken – om fraude tegen te gaan – momenteel gebruik van allerlei maatregelen, die studenten als stressvol ervaren. Zo hadden sommigen problemen met hun internetverbinding tijdens een tentamen, wat direct leidde tot uitsluiting en dus tot een herkansing. “Ook het niet terug kunnen klikken naar eerdere vragen om later nog iets aan te passen, leverde stress op”, licht Turner toe.
De voordelen van online onderwijs
Naast de mindere kanten van 100% online onderwijs, wijzen studenten ook op enkele positieve aspecten. Zo zijn ze positief over de toegenomen autonomie. Denk hierbij aan het volgen van colleges op tijden die hen uitkomen en dus ook aan de mogelijkheid om colleges terug te spoelen wanneer bepaalde zaken onduidelijk zijn.
Online onderwijs biedt daarnaast instellingen meer mogelijkheden om maatwerk te bieden, om te differentiëren. Denk aan het versnellen van het studietempo, aan extra uitleg, of casussen die specifiek zijn toegesneden op een kleine groep studenten. Dit komt de leerervaring ten goede.
Verder kan online de effectiviteit van sommige lesmateriaal verbeteren (bijvoorbeeld geautomatiseerde workflows of handige hulpmiddelen) en de efficiëntie van vergaderingen en online colleges vergroten.
De toekomst van onderwijs is dan ook blended, zeker als het aan de student ligt. Zo de ideale mix volgens studenten (gemiddeld genomen) uit 40% online onderwijs en 60% fysieke bijeenkomsten en lessen.
Voor instellingen en docenten betekent dit dat ze “terug naar de tekentafel” moeten, aldus de onderzoekers. Samen met studenten moet gewerkt worden aan een hybride onderwijsmodel, oftewel 'blended onderwijs' in het jargon van Turner.
Docenten
Opvallend is dat de manier waarop studenten de afgelopen onderwijsperiode evalueren sterk samen hangt met hun waardering voor hun docenten. Studenten die ontevreden zijn over online onderwijs, zeggen dat ze zich minder dan voor de coronacrisis gehoord voelen door hun docenten, terwijl studenten die zich meer dan voorheen gehoord voelen, gemiddeld genomen meer tevreden te zijn over online onderwijs. “Docenten maken dus echt het verschil”, concludeert het onderzoek hierover.