Hoe ziet de toekomst van finance eruit?

In de finance-functie van de toekomst BDO speelt technologie een almaar belangrijkere rol, zo stellen Marco Schilder en Sjoerd Roelofs van BDO. Tegelijkertijd moeten bedrijven ervoor waken niet zomaar achter de laatste buzzwords aan te hollen.

Data science, robotisering, automatische workflows, blockchain, artificial intelligence, cloud computing, process mining, quantum computing en ga zo maar door: de innovatieve technologieën vliegen je de laatste jaren om de oren.

Te midden van het snel veranderende bedrijfslandschap is het wel degelijk belangrijk om te blijven innoveren, ook voor de finance-afdeling. Maar hoe voorkom je dat je als een kip zonder kop de laatste gehypete tool implementeert zonder überhaupt te weten of die wel aansluit op jouw business?

“Er zijn veel buzzwords”, begint Sjoerd Roelofs, Senior Manager CFO Services, “hypes die in één keer komen waarvan je je afvraagt: is dit iets voor mij? Veel van onze klanten zijn niet de Googles en de Microsofts van deze wereld, die ‘cutting edge’ met de nieuwste technologieën aan de slag gaan.”

“Je hebt bedrijven die bij ons komen en zeggen: ‘Ik wil iets met robotics, of ik wil iets met data analytics.’ En je hebt bedrijven – en zo zou het in mijn ogen moeten zijn – die bij ons komen met een inhoudelijk probleem: ‘We willen onze financiële functie professionaliseren, of een bepaald proces werkt niet’”, vult BDO Advisory-partner Marco Schilder aan.

Het doel heiligt de middelen, niet andersom

Anders gezegd: je moet beginnen bij het doel, niet bij het middel. Roelofs: “We starten altijd met de discussie: wat is nou precies je probleem? Je kunt bijvoorbeeld wel zeggen: ‘Ik wil process mining.’ Maar als dat niet de oplossing is voor je probleem houdt het natuurlijk op. Het zit niet in de tool. De vraag is: wat is het probleem en hoe zorgen we dat we daar ook een adequate tool op zetten? En dat hoeft niet altijd de tool te zijn waarvoor iemand bij ons binnenkomt.”

Grappig genoeg is het proces van het vaststellen van het werkelijke probleem wel zelf aan het veranderen door de komst van nieuwe tools. “Tegenwoordig kunnen we met behulp van proces mining en datadumps vanuit een financieel softwarepakket heel snel vaststellen hoe een proces nou echt loopt”, vertelt Roelofs. “Voorheen hield je interviews. Daarin ging je stapsgewijs door het proces lopen en zo stelde je een mooi schema op. Maar dat was vaak de ‘happy flow’: hoe het idealiter ging. Nu komt de echte spaghetti tevoorschijn, die recht doet aan de werkelijkheid. Dan ga je ook zien waar de mogelijkheden zitten.”

Bodemloze put of besparing?

Veel bestuurders denken dat het implementeren van innovatieve technologieën per definitie een hele kostbare aangelegenheid is, zeker als er veel oude legacy-systemen in het spel zijn. Juist in zulke gevallen kan echter met een kleine investering uiteindelijk veel geld worden bespaard. “Het meeste sprekende voorbeeld vind ik wel robotics”, vertelt Schilder. “Heel veel bedrijven denken dat dat iets gigantisch is. Bij robotics denken ze vaak aan zo’n elektrische arm die handelingen automatisch uitvoert. Bij de finance-functie gaat het echter om softwarerobots die handmatige handelingen van een financiële medewerker overnemen.”

“Zodra blijkt dat je met verschillende verouderde systemen werkt die je niet kunt automatiseren is robotics een oplossing”, vult Roelofs aan. “Daarmee kun je over de bestaande software heen, net als een gebruiker dat doet, alsnog automatiseren. En laten we eerlijk zijn: een robot werkt 24-7, en daarmee ben je echt een stuk sneller. We hebben ook wel filmpjes waarbij we die robots aan het werk zien. Die moeten wij tien keer vertragen en dan gaat het nog steeds snel.”

“Data wordt wel degelijk belangrijker, maar voor de vertaling van die data naar financiële beslissingen is toch wel die financiële kennis nodig.”

Anderzijds zijn er ook gehypete technologieën die voor sommige bedrijven nog een brug te ver zijn. “Artificial intelligence is een van de dingen waarover we veel horen, maar waarvan ik persoonlijk vaststel dat een groot deel van de kleinere klanten daar echt nog niet aan toe is”, geeft Roelofs aan.

Mens en machine

Dit heeft veelal te maken met de in een bedrijf aanwezige expertise. Want terwijl vaak wordt gesproken over hoe technologie ons mensen gaat vervangen, zijn menselijke kennis en ervaring voorlopig nog onmisbaar bij het profiteren van de voordelen van AI of data analytics. “Je moet meer adviserende competenties hebben, maar ook meer data science-competenties: welke data kunnen wij inzetten om de juiste beslissingen te nemen? Hoe ontsluiten wij die data? En dat is niet iets dat je er als boekhouder of finance-medewerker even bij doet. Dat is echt wel een kunst op zich”, legt Schilder uit.

Terwijl de finance-functie hiermee verandert – van een traditionele boekhoudersrol naar een intelligente partner voor de business – denken Schilder en Roelofs niet dat de finance professional op termijn helemaal wordt vervangen door data scientists. “Onze visie is dat finance wel degelijk zal blijven bestaan, maar dat die competenties toegevoegd worden”, aldus Schilder. “Die data wordt wel degelijk belangrijker in je advisering, maar voor de vertaling van die data naar financiële beslissingen is toch wel die financiële kennis nodig.”

“Een anomalie die je technisch onderzoekt kan heel relevant zijn, maar soms ook niet”, voegt Roelofs toe. “We hebben het hele simpele praktijkvoorbeeld dat iemand zegt: ‘Hé deze factuur wordt drie keer betaald.’ Maar dat bleken gewoon drie deelbetalingen te zijn. Dat is iets heel simpels, maar als je daar puur als techneut naar kijkt denk je: ‘Dat kan toch niet waar zijn.’ Totdat de praktijk uitwijst dat het heel normaal is. Dus je moet altijd die visie op de business houden. Je kunt die twee niet los van elkaar zien.”