18.000 arbeidsplaatsen verdwenen bij overheid en grote gemeenten
De impact op werkgelegenheid van de grootschalige bezuinigingsslag bij de overheid begint steeds zichtbaardere vormen te krijgen. In de afgelopen vijf jaar zijn maar liefst 18.000 banen verloren gegaan bij de Rijksoverheid en grote gemeenten. Dit blijkt uit een analyse van Consultancy.nl, op basis van gegevens van het Rijk en organisatieadviesbureau Berenschot.
Door de dalende budgetten van de regering is het aantal werknemers werkzaam in de publieke sector sinds het uitbreken van de crisis fors gedaald. Data van het Rijk toont aan dat het aantal arbeidsplaatsen (FTE’s) sinds 2009 met zo’n 4,7% is gedaald*. In 2009 was de overheid nog goed voor circa 297.500 FTE’s, eind 2012 was dit met 14.000 FTE’s afgenomen naar circa 283.500. Data voor 2013 is nog niet bekend – gegevens over de bedrijfsvoering worden jaarlijks in mei gedeeld met de Tweede Kamer – alhoewel het in de lijn der verwachting ligt dat het aantal FTE’s nog verder is afgenomen.
Voor de lange termijn zijn de vooruitzichten niet veel rooskleuriger: als gevolg van nieuwe hervormingen (Hervormingsagenda Rijksdienst) krimpt het personeelsbestand van overheidsinstellingen in de komende vier jaar naar verwachting met nog met eens 8% tot 12%.
Grote gemeenten
Bij gemeenten is een vergelijkbaar beeld zichtbaar. De vier grootste gemeenten – Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht – hebben de afgelopen jaren het ambtelijk apparaat fors ingekrompen. De gemeentelijke organisatie moet flexibeler, effectiever en goedkoper worden, aldus de bestuurders van colleges.
Bij de middelgrote gemeenten, gemeenten met meer dan 100.000 inwoners, is de trend nog schrijnender. Een benchmark van Berenschot toont aan dat sinds 2009 het aantal ambtenaren met bijna 12% is gedaald. Waar deze gemeenten in 2009 gemiddeld nog 9,8 arbeidsplaatsen per 1.000 inwoners inzetten, is dit in 2014 gedaald naar 8,8 FTE aan ambtenaren. “Dit komt neer op ruim 3.800 minder arbeidsplaatsen” zegt Marvin Hanekamp, onderzoeker adviseur bij het adviesbureau. Belangrijkste oorzaken van de daling: de bezuinigingen, maar ook de stijgende populariteit van (regionale) samenwerkingsverbanden.
Voor de komende jaren verwacht Hanekamp dat het aantal ambtenaren in 100.000+ gemeenten nog verder zal afnemen. “Ook voor de komende jaren wordt namelijk gerekend op extra bezuinigingen ter grootte van vele honderden miljoenen euro’s. Die worden voor een belangrijk deel gezocht in een verdere versobering van het ambtenarenapparaat, onder meer door het efficiënter, minder of zelfs geheel niet meer uitvoeren van taken” vervolgt de adviseur.
* Betreft het Rijk, Defensie, Politie en Rechterlijke Macht en de zelfstandige bestuursorganen (ZBO’s).
