Ketensamenwerking van belang voor woningcorporaties

23 november 2015 Consultancy.nl

Het belang van samenwerking in de keten gaat in de woningcorporatiesector de komende jaren fors toenemen. Dat blijkt uit een onderzoek onder meer dan vijftig professionals werkzaam in de sector. Een overgroot deel van de respondenten vindt dat ketensamenwerking een grote bijdrage kan leveren aan het concurrerend vermogen, door onder meer een bijdrage te leveren aan positionering, een efficiëntere bedrijfsvoering en innovatiekracht.

Ketensamenwerking heeft zich de afgelopen jaren ontpopt tot één van de buzzwoorden in managementland. Organisaties voelen meer druk om terug te gaan naar hun core business, zich te specialiseren en te onderscheiden, en deze zoektocht leidt tegenwoordig vaak tot het aangaan van samenwerkingen in de keten. Ook tonen diverse onderzoeken aan dat het zoeken naar partners in de gehele waardeketen steeds belangrijker wordt voor het versterken van de marktpositie en/of het innovatiepotentieel van beide partners.

Respondent van onderzoek

Om meer inzichten te verkrijgen in de rol van ketensamenwerking binnen de woningcorporatiesector heeft organisatieadviesbureau Rijnconsult recent onderzoek gedaan. Meer dan vijftig respondenten deden mee aan een survey, waarvan het merendeel bestond uit mannen (92%) en hoogopgeleiden (90% heeft een HBO of WO achtergrond). Uit het onderzoek komt naar voren dat negen op de tien respondenten vindt dat ketensamenwerking een positief effect heeft op de efficiëntie van de organisatie. 90% is het erover eens is dat de aanpak een grote bijdrage kan leveren aan het verbeteren van het bedrijfsresultaat, en zelfs een groter percentage (94%) is verder van mening dat ketensamenwerking kan zorgen voor een betere sturing en beheersing van de bedrijfsvoering en risico’s. Dat sluit volgens de onderzoekers aan bij ervaringen dat ketensamenwerking en lean elkaar versterken.

Belang van ketensamenwerking

De onderzoekers vroegen de respondenten ook welke effecten ketensamenwerking volgens hen verder kan hebben. Daaruit komt naar voren dat 80% van de respondenten denkt dat door ketensamenwerking bedrijfskosten bespaard kunnen worden, 85% geeft aan dat het bijdraagt aan het onderscheidend vermogen van de organisatie, en 80% meent dat het de faalkosten kan verlagen. Oftewel: “Hoe scherper het doel, hoe beter ketensamenwerking ingezet kan worden”, aldus de onderzoekers.

Effecten van ketensamenwerking

Ondanks de vele voordelen zijn er ook diverse belemmeringen voor ketensamenwerking, vooral gerelateerd aan de daadwerkelijke implementatie van de aanpak binnen organisaties. Het gebrek aan kennis over ketensamenwerking bij het management is volgens de respondenten de belangrijkste drempel (gemiddelde score van 4,59). Hierna volgt ‘een gebrek aan coöperatie tussen de verschillende interne afdelingen’ (score van 4,51) en ‘het gebrek aan vertrouwen tussen de verschillende interne afdelingen’ (score van 4,48). Volgens Frank Engelbart, partner bij Rijnconsult en meer dan twintig jaar ervaring in ketensamenwerking, is het bouwen aan vertrouwen, zowel intern als met de ketenpartners, de grootste uitdaging: “succes wordt bepaald door de mensen die er samen mee aan de slag willen.”

Wet en regelgeving heeft over de hele linie de laagste gemiddelde score, echter daar valt op dat een groep respondenten (16) dit als de grootste belemmering ziet. Dat valt te verklaren vanuit mededingings-perspectief maar ook uit het feit dat woningcorporaties dicht tegen wetgeving aanzitten en onder het (publieke) vergrootglas liggen, licht Engelbart toe.

Ketensamenwerking belemmeringen

Toekomst

Tegen de achtergrond van de grote veranderingen waarmee de woningcorporatiebranche de komende jaren te maken krijgt – zoals terug naar de kerntaak, efficiënter werken en veel minder nieuwbouw – verwacht Rijnconsult dat ketensamenwerking steeds vaker een plek zal krijgen op de agenda’s van organisaties. Volgens het onderzoek heeft 60% van de organisaties momenteel een strategie op ketensamenwerking, bij deze groep bedrijven wordt het bestuur geacht de strategie uit te rollen en de voortgang te bewaken. “Tegelijkertijd betekent het dat ruim 40% van de organisaties in de branche ofwel niet beschikt over een visie op het domein, ofwel deze niet als onvolledig / onvoldoende wordt beschouwd. Kortom, voor een groot deel van de sector is er werk aan de winkel”, stelt Engelbart.

Ketensamenwerking strategie

Gevraagd naar wat de belangrijkste pijlers zijn voor het succesvol doorvoeren van ketensamenwerking, wijst Rijnconsult op twee dimensies. “De verantwoordelijkheid voor ketensamenwerking moet op strategisch niveau belegd en gesteund worden. Dit baseren we op eerdere onderzoeken en ervaringen binnen onze adviespraktijk, maar komt ook terug uit het onderzoek – 69% van de respondenten is van mening dat ketensamenwerking op hoog of zeer hoog strategisch en bestuurlijk niveau dient te worden behandeld”, licht Engelbart toe. Als tweede punt noemt Rijnconsult het belang van een open cultuur om te zorgen voor een win-win situatie bij het samenwerken met partners. “Het delen van informatie, en alles wat daarbij komt kijken, is van groot belang. Maar liefst 79% van de ondervraagde experts stipt dit ook aan”, concludeert Engelbart. “Een open communicatie tussen de ketenpartners komt de gedeelde visie van de partners ten goede en zorgt voor bereidheid om samen te investeren en te leren in de ketensamenwerking”, vult hij aan.

Succesfactoren voor ketensamenwerking