Gemeenten verwachten 4 miljard aan bezuinigingen
Gemeenten verwachten in totaal 4 miljard te moeten snijden op de totale begroting. Het algemene beeld is dat het handhaven van het kwaliteitsniveau van de gemeentelijke dienstverlening als één van de grootste opgaven wordt gezien. Dat blijkt uit een inventarisatie van organisatieadviesbureau Berenschot onder dertig gemeentesecretarissen.
Berenschot heeft geïnventariseerd wat de effecten zullen zijn van de te verwachten gemeentelijke bezuinigingen. Aangegeven wordt dat gemeenten (in deze inventarisatie variërend van 1.100 tot bijna 150.000 inwoners) al volop anticiperen op de komende kabinetsperiode en dat forse bezuinigingen worden verwacht op de ambtelijk organisatie.
De ondervraagde gemeenten bezuinigen gemiddeld 7,6% van hun begroting, wat geëxtrapoleerd € 4 miljard voor alle gemeenten in Nederland bedraagt. Bij 8% van deze gemeenten verwacht men zelfs meer dan 10% op de totale begroting te moeten bezuinigen (de totale omvang van de begrotingen bedraagt volgens het CBS ruim 53 miljard euro over 2010).
Meer dan de helft van de gemeenten verwacht dat een groot deel van de bezuinigen wordt gerealiseerd door het versoberen van het huidige beleid. De meest genoemde beleidsvelden waarop men verwacht te gaan bezuinigen zijn welzijn, openbare ruimte en cultuur. Men verwacht ook te gaan bezuinigen op de functie bestuur & organisatie (oftewel de ambtelijke organisatie).
Buiten bezuinigen ziet een groot deel van de gemeentesecretarissen de komende bezuinigingen als kans. Gemeenten hopen een oplossing te vinden in meer creativiteit, innovatie en samenwerking. Eén van hen zegt hierover: “De beleidskaders moeten het mogelijk maken om met minder middelen en creatieve oplossingen toch resultaten te kunnen boeken. Dit vergt een innovatieve blik op bestaande beleidskaders en samenwerking met partners”.
Op het gebied van de uitvoering en staf & ondersteuning worden ook maatregelen verwacht. De algemene gedachte is dat er ’meer met minder’ gedaan zal moeten worden. Op het gebied van uitvoering verwacht de helft van de gemeenten dat er meer taken uitbesteed gaan worden, dat taken geschrapt gaan worden of er andere samenwerkingsverbanden gaan ontstaan. Hierbij valt te denken aan shared service organisaties, gemeenten als regisseur en de vraag wat de kerntaken van de gemeente zijn.
De verwachte bezuinigingen blazen ook de discussie over gemeentelijke herindelingen nieuw leven in. Van de ondervraagde gemeentesecretarissen verwacht 96% de komende jaren een daling van het aantal gemeenten. De mate van bezuinigingen en de visie van het nieuwe kabinet kunnen deze daling doen versnellen. Doordat gemeenten ’meer met minder’ moeten doen, zal een drang naar samenwerking en samenvoeging toenemen. Op de lange termijn is volgens de gevraagde gemeentesecretarissen een opschaling van de kleinere gemeenten naar een gemeentegrootte van 50.000 tot 70.000 inwoners te verwachten. De komst van regiogemeenten zien gemeentesecretarissen op korte termijn nog niet gebeuren.
