‘Niet kiezen is geen optie’: Berenschot pleit voor een Dutch Industrial Deal

25 juni 2025 Consultancy.nl

De Nederlandse industrie bevindt zich op een tweesprong. Aan de ene kant groeit de druk door arbeidstekorten, hoge energieprijzen en geopolitieke onzekerheid. Aan de andere kant zijn er volop kansen voor innovatie, verduurzaming en groei – mits er een gezamenlijke strategie komt. Daarom pleit Berenschot in het Strategie Trendonderzoek Industrie 2025 voor een ‘Dutch Industrial Deal’.

De problemen zijn voelbaar in de fabrieken, werkplaatsen en havens van Nederland: Machines die stilstaan door gebrek aan technisch personeel. Productielijnen die haperen omdat grondstoffen duurder en schaarser zijn geworden. Bedrijven die hun energierekening zien verdubbelen en investeringen in verduurzaming noodgedwongen uitstellen.

Het onderzoek van Berenschot bevestigt dit beeld. 27% van de industriële bedrijven noemt het tekort aan personeel de grootste uitdaging voor de komende tijden. Ook energiekosten drukken zwaar op de sector: 21% van de bedrijven worstelt met stijgende energielasten, terwijl 12% aangeeft dat grondstoffen een belangrijke belemmering zijn.

‘Niet kiezen is geen optie’: Berenschot pleit voor een Dutch Industrial Deal

Bron: Berenschot

Verduurzaming, de energietransitie en innovatie staan in veel boardrooms wel op de agenda, maar de uitvoering blijft vaak achter. Complexe regelgeving, hoge kosten en onzekerheid over toekomstige marktomstandigheden maken het voor veel bedrijven lastig om groene plannen om te zetten in concrete projecten.

Dutch Industrial Deal

Berenschot stelt dat Nederland nationaal industriebeleid nodig heeft, geïnspireerd op de Europese Clean Industrial Deal (CID) en de Amerikaanse Inflation Reduction Act (IRA).

Waar de CID inzet op het versnellen van de groene industriële transitie met duidelijke doelen en forse investeringen, heeft de IRA in de VS geleid tot een investeringsgolf in schone technologie en binnenlandse productie. Zo is sinds 2022 in de VS meer dan $125 miljard aan investeringen aangekondigd in elektrische voertuigen en batterijen, wat tienduizenden nieuwe banen oplevert.

In Europa wordt, ondanks kleine successen, de uitvoering van de CID belemmerd door hoge energieprijzen, complexe vergunningstrajecten en een gebrek aan financiering. Hierdoor dreigt Nederland zonder eigen beleid achterop te raken, zeker nu andere landen sneller en daadkrachtiger investeren in hun industrie.

‘Niet kiezen is geen optie’: Berenschot pleit voor een Dutch Industrial Deal

Bron: Berenschot

De onderzoekers van Berenschot pleiten voor een Dutch Industrial Deal. “Een brede, publiek-private deal waarin alle ketenpartners samen aan zet zijn om te komen tot een toekomstbestendige groene industrie, die de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie versterkt.”

Deze deal moet niet alleen zorgen voor een versnelling van de energietransitie, maar ook voor het wegnemen van belemmeringen in regelgeving en het stimuleren van innovatie. Volgens Berenschot is het essentieel dat alle relevante partijen een langetermijnstrategie ontwikkelen, met duidelijke doelen en een gezamenlijke aanpak om de internationale concurrentie voor te blijven.

“Wellicht is dit het moment om afscheid te nemen van onzekere proposities, ‘kill some darlings’, en te focussen op wat gaat renderen”, aldus de onderzoekers. “Samenwerken met ketenpartners is essentieel om succesvol te blijven. Durf uw kaarten te laten zien, hoe ongemakkelijk dat ook voelt. Niet kiezen is geen optie.”

Het Berenschot-rapport is gebaseerd op enquêtes onder ruim 500 industriële bedrijven en interviews met 20 directieleden.