Familiebedrijven tonen veerkracht in wankele markt, maar worstelen ook met hun eigen uitdagingen
Familiebedrijven weten zich doorgaans sneller aan te passen aan kleine marktveranderingen. Maar zijn de veranderingen groot, dan hebben ze vaak juist wat meer moeite met het wijzigen van hun koers, zo komt naar voren in onderzoek van adviesbureau BDO. Het bureau wijst op het belang van een flexibele langetermijnvisie die verder kijkt dan de huidige uitdagingen.
Van corona tot grote geopolitieke onrust, de oplopende inflatie en de voortdurende disruptie van nieuwe technologieën als gen AI – de economie bevindt zich inmiddels al vijf jaar in onrustig vaarwater. En met de onberekenbare Trump de komende jaren aan het roer, lijkt het einde niet in zicht.
Tegen deze achtergrond deed BDO onderzoek naar de impact van marktonzekerheden op familiebedrijven én hoe deze bedrijven omgaan met de vele uitdagingen. Wat betreft het eerste punt: bijna alle onderzochte familiebedrijven (91%) kampen met een grote mate van instabiliteit in hun marktomgeving.
Meer veerkracht
Dit is echter niet wat ze onderscheidt van andere bedrijven, aldus BDO. Wat familiebedrijven anders maakt is het tweede punt: hoe ze met de vele uitdagingen omgaan.
“Familiebedrijven voelen in gelijke mate als niet-familiebedrijven de impact van crises en marktveranderingen. Het verschil zit echter in de manier hoe zij hierop reageren en anticiperen”, schrijven de onderzoekers in de whitepaper.
Dit verschil heeft twee kanten. Aan de ene kant weten familiebedrijven zich doorgaans sneller aan te passen aan veranderende marktomstandigheden, mits de verandering niet al te groot is.
“Deze veerkracht van familiebedrijven wordt grotendeels veroorzaakt door het feit dat zij op informele wijze actief marktinformatie verzamelen, een langetermijnvisie hebben en snel intern communiceren over aanstaande veranderingen”, aldus BDO. “Dit stelt hen in staat om beter en efficiënter bij te sturen.”
Deze veerkracht resulteert in een rendementsontwikkeling die ongeveer 12% dichter bij de waarden van voor de coronacrisis ligt dan die van niet-familiebedrijven, stelt BDO vast.
Minder verandervermogen
De keerzijde is dat familiebedrijven juist meer worstelen met grote marktveranderingen, die vragen om een andere strategische en/of organisatorische koers: “Hun langetermijnvisie kan een ‘sta-in-de-weg’ worden en ze kunnen marktveranderingen soms onderschatten.”
Ook kan de bereidheid om aan te passen beperkt zijn. “Dit uit vrees voor de impact op familierelaties of de verdeling van eigendom en zeggenschap. Wanneer toch besloten wordt een nieuwe richting in te slaan, speelt gedrag van familie en medewerkers ook een belangrijke rol. Vooral als deze veranderingen vaak vanuit de familie komen en belanghebbenden niet altijd actief worden meegenomen in het besluitvormingsproces.”
Handelsoorlog
De worsteling met grotere veranderingen toont zich ook in de top vijf van veranderingen die familiebedrijven signaleren. Boven aan de lijst staan economische ontwikkelingen, waarbij momenteel vooral de handelsoorlog ze zorgen baart.
“Familiebedrijven vinden het moeilijk om in deze onzekere tijden een duidelijke koers te bepalen, met name omdat er geen snelle oplossingen zijn. Vaak zijn er grote organisatorische of klantgerichte veranderingen nodig om toegevoegde waarde te blijven bieden aan klant en medewerker”, aldus BDO.
Andere veelgenoemde veranderingen zijn strengere wet- en regelgeving, technologische ontwikkeling, maatschappelijke uitdagingen en een fluctuerende marktvraag.
Basis voor toekomstige groei
Op basis van de succes- en faalfactoren van familiebedrijven deelt BDO verschillende adviezen voor het omgaan met grotere veranderingen. Denk onder meer aan het organiseren van contactmomenten met stakeholders, het spreiden van financiële afhankelijkheden, het anticiperen op wijzigingen in regelgeving en het stimuleren van voortdurende innovatie.
De belangrijkste sleutel, vatten de onderzoekers samen, ligt in het ontwikkelen en regelmatig herijken van een langetermijnvisie “die niet alleen de huidige uitdagingen adresseert, maar ook een veerkrachtige basis legt voor toekomstige groei”.
