AI-adoptie binnen Nederlandse overheidsinstellingen verloopt traag
Binnen Nederlandse overheidsinstellingen verloopt de AI-adoptie enigszins traag. Dat concludeert IT-bedrijf SoftwareOne in een nieuw rapport.
In een studie van onderzoeksbureau TNO uit 2024 kwam naar voren dat onze overheidsinstellingen tussen begin 2021 en begin 2024 meer AI-toepassingen zijn gaan gebruiken. Uit het onderzoek van SoftwareOne blijkt echter dat de adoptie sindsdien enigszins is gestagneerd.
Voor zijn analyse nam het IT-bedrijf in totaal 48 overheidsinstellingen onder de loep, zoals provincies, gemeenten, waterschappen en het Rijk. De onderzoekers stellen vast dat 95% van de instellingen AI nog niet op grote schaal heeft geïmplementeerd binnen hun organisatie.
Wel geeft ongeveer 13% van de onderzochte overheidsinstellingen aan klaar te zijn om binnen afzienbare tijd hun AI-initiatieven op te schalen en daarmee de pilotfase achter zich te laten.
De grote meerderheid bevindt zich nog in deze testfase: 63% van de overheidsinstellingen zegt bezig te zijn met het verkennen van AI en heeft nog geen strategische aanpak voor een organisatiebrede implementatie van de technologie.
Lees ook: Adoptie generatieve AI verloopt in techsector (iets) sneller onder vrouwen.
Optimisme
Ondanks dat het adoptietempo binnen onze overheid nog niet heel hoog ligt, is er wel vertrouwen dat dit spoedig zal veranderen: ruim 70% van de instellingen acht het niet onwaarschijnlijk dat nieuwe AI-toepassingen de komende zes maanden zullen worden geïmplementeerd.
Medewerkers van de overheidsinstellingen zijn zich redelijk bewust van de verschillende voordelen die AI kan ontsluiten. Ze noemen het verlichten van de werkdruk als belangrijkste voordeel.
De innovatieve technologie leent zich goed voor het automatiseren van repetitieve taken zoals het invoeren van gegevens. Doordat AI zo een deel van het werk uit handen neemt, hebben medewerkers meer tijd over voor andere, meer waardetoevoegende taken.
Andere voordelen die de technologie met zich meebrengt zijn volgens de overheidsmedewerkers een efficiëntere dienstverlening richting burgers, een verbeterd besluitvormingsproces en operationele kostenbesparingen.
De dienstverlening kan bijvoorbeeld worden geoptimaliseerd met zogeheten AI-chatbots. Doordat deze technologie in staat is om grote hoeveelheden data te analyseren, kunnen betere onderbouwde beslissingen worden genomen.
Gebruikersuitdagingen
Of de AI-adoptie binnen de Nederlandse overheid zal slagen hangt voor een aanzienlijk deel af van de medewerkers: als zij geen heil zien in de technologie, vertraagt dat uiteraard het adoptieproces.
Niet voor niets noemt bijna 31% van de respondenten het een gebruikersuitdaging om de bewustwording over de kansen van AI te vergroten onder medewerkers. Daarnaast is het volgens 30% een uitdaging om voldoende AI-trainingen op te zetten.
Worden deze twee uitdagingen overwonnen, dan kan mogelijk ook worden afgerekend met de grootste gebruikersuitdaging: het verhogen van het aanpassingsvermogen van medewerkers om met AI te kunnen werken (32%).
