De kracht van agility in fictieve werelden
Lennart Bosman van Adaptif heeft een voorliefde voor science fiction en fantasy. In deze voorliefde ziet hij veel parallellen met zijn eigen werk als agile coach en scrum master.
Veel van de verhalen in het genre science fiction en fantasy hebben een vorm van (al)machtige organisatie, die slecht is voor het volk. Denk hierbij aan het Keizerrijk in Star Wars, Mordor in Lord of the Rings, het rijk van de Opperheer in de nevelmensen trilogie van Brandon Sanderson, et cetera.
Wat al deze organisaties gemeen hebben, is een centrale leiding, beslissingen die ver van de uitvoering worden genomen, gebrek aan vertrouwen, individuen die slechts genoeg informatie krijgen om hun taken uit te voeren en geen ruimte voor tegenspraak.
Neem Darth Vader in Star Wars als voorbeeld, die een admiraal wurgt voor het in twijfel trekken van zijn beslissing.
In tegenstelling hiermee omringt de held zich vaak met een kleine groep vertrouwelingen. Deze worden als gelijken behandeld en geven en ontvangen vrijelijk advies en feedback. Informatie wordt openlijk gedeeld en opdrachten vereisen vaak autonomie van subgroepen bij het oplossen van problemen. Dit structurele voordeel helpt de held consequent tegen de machtige maar traag reagerende vijand.
Hier zitten natuurlijk allerlei prachtige parallellen naar agile werken of Rijnlands organiseren in, maar iedereen weet dit ondertussen wel: snel reageren met recentere informatie wint het van trage actie gebaseerd op verouderde informatie.
Bovenstaande is eigenlijk niet meer dan een beetje context, waarbinnen Dune van Frank Herbert mij opviel. Daarbij moet ik waarschuwen dat in het resterende stuk spoilers gaan voorkomen. Dune begint redelijk klassiek, onze jonge held is onderdeel van een organisatie die verraden en vernietigd gaat worden door een machtige, haast onverslaanbare vijand. De vijand is hiërarchisch georganiseerd, met een wantrouwende autocraat aan de top.
Tot zover niks revolutionairs. Echter, gedurende het verhaal neemt onze hoofdpersoon, Paul, een steeds prominentere plaats in binnen een rebellenorganisatie. Steeds meer begint hij als godheid te regeren, een absolute autocraat die zijn volk langs het gouden pad zal leiden. Dit doet hij met een enorm succes, waarna zijn volk het hele bekende universum verovert.
De interessante vraag die dit oproept is: waarom is Paul wel succesvol met zijn aanpak, maar lukt het types als Darth Vader niet om met deze organisatiecultuur succesvol te zijn? Het antwoord is redelijk eenvoudig: Paul is begiftigd met voorzienigheid. Hij ziet bij al zijn acties wat de exacte invloed op de toekomst zal zijn. Waardoor commando’s perfect aansluiten bij de gewenste uitkomsten, zelfs te midden van trage, eenrichtingsinformatiestromen.
Door na te denken over het verschil tussen Paul, Darth Vader en de helden uit deze films – en het resultaat voor hun organisaties, op elk moment dat je beslissingen neemt, organisaties en processen inricht of de strategie wil uitstippelen – kan je succes verankeren in je bedrijf.
Ikzelf weet in ieder geval zeker dat ik geen Paul ben, en dat ik het resultaat van Darth Vader niet wil, dus probeer ik altijd te zorgen dat beslissingen zo dicht mogelijk op de operatie gemaakt kunnen worden en dat iedereen het vertrouwen en de vrijheid krijgt om de organisatiedoelen zo goed mogelijk te dienen.
Lennart Bosman is Agile coach en Scrum master bij Adaptif, een bureau dat opdrachtgevers helpt met het omarmen van nieuwe manier van werken, met een focus op agile transformaties.
