‘Versnellen en opschalen’: Lessen voor samenwerken aan transities
De huidige tijd wordt gekenmerkt door megatransities die vragen om brede netwerksamenwerking. Maar hoe pak je zo’n samenwerking effectief aan? In ‘Versnellen en opschalen’ bundelen enkele pioniers hun ervaringen en lessen over dit nog jonge vakgebied.
Er is inmiddels geen ontkomen meer aan – onze planeet loopt tegen haar grenzen aan. Willen we de aarde leefbaar houden, dan moeten er enorme transities plaatsvinden in vrijwel alle sectoren – van de energie tot de luchtvaart, de landbouw tot de retail en alles er tussenin.
Wat ook overduidelijk is, is dat dergelijke transities onmogelijk kunnen worden gerealiseerd zonder brede samenwerking. De afgelopen tien jaar zijn multi- en transdisciplinaire netwerken dan ook sterk in opkomst. Dat gaat echter met vallen en opstaan – niet gek als je bedenkt dat het gaat om onbekend terrein.
Er is dan ook nog maar weinig literatuur over effectief samenwerken in transities. In dit kader deden De Haagse Hogeschool, Zwaluw | Innovatie & Samenwerking en VanWaarde samen onderzoek naar het pionierswerk van de eerste tien jaar samenwerken: Welke lessen kunnen hieruit worden getrokken? En wat is de volgende stap?
De antwoorden op deze (en andere) vragen zijn nu te lezen in ‘Versnellen en Opschalen, samen maatschappelijke transities aanpakken’, van Katinka Bergema (Netwerk Innovator bij Zwaluw en transitiemanager bij VanWaarde), Christine De Lille (oud-lector Innovation Networks van de Haagse Hogeschool en professor op NorthUmbria University) en Liliya Terzieva (lector Designing Value Networks van de Haagse Hogeschool).
“Wij brachten onze ervaringen uit het project Future-Proof Retail in, en andere partners deelden hun werk uit de tuinbouw-, zorg- en luchtvaartsector”, vertelt De Lille. “We interviewden elkaar en de deelnemers in elkaars transitieopgaven. Daarbij haalden we zó veel belangrijke inzichten en verhalen op, dat we al gauw zeiden: dit wordt een boek.”
De wetenschap én de klei
Daarin delen ook verschillende andere mensen uit de innovatie- en transitiewereld hun kijk op het vraagstuk. Zo combineert het boek een “wetenschappelijk én een ‘voeten-in-de-klei’-perspectief”, aldus de auteurs.
“Het boek wisselt steeds van de praktijk naar onderliggende processen en methodologieën”, aldus Terzieva. “Zo wordt heel goed duidelijk welke maatschappelijke impact het werk in transitieopgaven kan hebben en hoe. Veel meer dan als we alleen een wetenschappelijk of alleen een praktijkperspectief hadden belicht.”
Bergema voegt toe dat zij en de andere auteurs tijden het schrijven van het boek “veel hebben geleerd van elkaars reflecties”. “Ik hoop natuurlijk dat lezers hiervan profiteren, maar vooral dat dit boek ook hen aanspoort van elkaar te leren!”
