Gupta Strategists: VVT en ouderenzorg moet inkrimpen
De ouderenzorg in Nederland heeft een stabiele periode achter de rug. De omzet is de laatste jaren gestaag toegenomen, winstmarges zijn gezond en de vermogenspositie van de sector is fors versterkt. Toch waarschuwt Gupta Strategists in het rapport ‘Stilte voor de Storm’ dat de periode van relatieve rust stilte voor de storm blijkt. Zo is vanwege de geplande bezuinigingen tot circa 20% van de totale omzet in de VVT sector ‘at risk’. Na decennia van onafgebroken groei zal de sector de komende jaren voor het eerst in haar geschiedenis moeten inkrimpen.
Omzetontwikkeling
Uit de analyse van het strategie adviesbureau blijkt dat de omzet van Verpleeg- en Verzorgingshuizen en Thuiszorg (VVT) in 2011 met 3,1% is gestegen. Een jaar eerder was de groei nog iets lager – 2,8%. De gematigde groei is een breuk met de trend in de VVT sector. In de afgelopen drie decennia kwam de gemiddelde jaarlijkse groei in de meeste jaren uit op boven de 4%. Alleen in de eind jaren ’80 als in 2004-2005 lag de groei ook meerdere jaren rond de 3%. Daarna volgde beide keren een periode van aanzienlijk hogere groei.
Winstontwikkeling
Al is de totale groei gematigd, de verschillen tussen ‘peer groups’ (groepen van instellingen, ingedeeld naar focus en omvang) zijn aanzienlijk. Net als voorgaande jaren was er meer meer groei in de thuiszorg en bij kleine instellingen dan bij de andere groepen. Ondanks de grote verschillen in omzetontwikkeling zijn de winstmarges tussen groepen minimaal. Ze liggen allemaal rond de 2%, ongeacht focus (thuiszorg, intramuraal of gemengd) of omvang (klein of groot).
Onzekerheid
Ondanks de positieve financiële cijfers, constateert Gupta Strategists dat het regeerakkoord veel onzekerheid voor de zorgsector brengt. Zo krijgt de branche niet verrassend te maken met sterke bezuinigingen. Ook bestaat er een groot risico dat beheerskosten exploderen als gemeenten verantwoordelijk worden voor de inkoop van persoonlijke verzorging; beheerskosten in de huidige WMO liggen bij gemeenten namelijk op 11% terwijl zorgkantoren op dit moment maar rond de 1% kosten maken. Daarnaast voorziet Gupta Strategists grote budgetdiscussies op het gebied van de romp-AWBZ en de budgetverdeling tussen gemeenten.
Aanbevelingen
In het rapport geven de consultants ook een aantal adviezen aan instellingen en overheid. Zo adviseert Gupta Strategists instellingen lokale schaal op te bouwen, de band met de cliënt te vergroten en in te zetten op flexibiliteit in mindset en organisatie. Ook hebben zorginstellingen baat bij een integraal zorgaanbod. De overheid moet zich richten op het beperken van de beheerskosten van gemeenten, afbakening van de romp-AWBZ en beleidskeuzes maken ten aanzien van doelgroepen waarop bezuinigingen zullen neerslaan.