‘Leren samenwerken’ is vernieuwd: ‘Groot onderhoud op het samenwerkingsdenken’
In 2012 brachten Common Eye-adviseurs Edwin Kaats en Wilfrid Opheij ‘Leren samenwerken in organisaties’ uit. Ruim tien jaar later is er nu een geheel herziene uitgave van het boek, inclusief vernieuwde titel: ‘Leren samenwerken - Condities creëren voor kansrijke samenwerking’. Opheij vertelt waarom het tijd was voor een nieuwe versie.
Succesvol samenwerken is heel belangrijk, maar ook erg lastig. Het is deze eenvoudige constatering die ten grondslag ligt aan zowel adviesbureau Common Eye als aan het boek ‘Leren samenwerken’. De twee zijn dan ook nauw met elkaar verweven.
“Het boek is voor een belangrijk deel de conceptuele basis van Common Eye”, legt Opheij uit. Dit is ook meteen een deel van de reden dat er nu een herziene versie ligt. “Natuurlijk willen we niet dat die basis verouderd raakt. Een geheel herzien boek was een logische stap. We zien het als groot onderhoud op het samenwerkingsdenken.”
Van witte raaf naar gemeengoed
En het was wel tijd voor wat onderhoud, vonden Opheij en Kaats, want er is veel gebeurd binnen het vakgebied sinds ze de eerste versie schreven. “In het eerste boek van 2012 staan onze kennis en inzichten van die jaren ervoor. Voor ons is het dus nog langer geleden”, legt Opheij uit. “Toen we het destijds schreven was samenwerken ‘de witte raaf’. Er gebeurde veel op het gebied van samenwerken maar het was ook een uitzondering.”
“Bij management en besturen ging het vooral om je eigen organisatie. Inmiddels is samenwerken meer gemeengoed geworden. Complexe vraagstukken kun je niet oplossen zonder samenwerken. En je moet beseffen dat als iets vaker voorkomt, dat het daardoor niet beter of makkelijker gaat. Actuele inzichten en kennis blijven noodzakelijk.”
De context van een samenwerking
Net als in de eerste versie – die in 2013 werd uitgeroepen tot Managementboek van het Jaar – biedt de nieuwe editie aan de hand van vele voorbeelden, bruikbare inzichten en concepten verschillende handvatten voor de praktijk, met het doel om samenwerkingen kansrijker te maken. Zoals je mag verwachten van een geheel herziene editie, zijn er echter ook veel verschillen met de oude versie.
“Destijds plaatsten we de samenwerking op zich helemaal centraal”, licht Opheij toe. “Nu geven we meer aandacht aan de context van een samenwerking. Wat zijn maatschappelijke vraagstukken? Hoe zit het met de machtsverhoudingen in de context? Welke schaal doet er eigenlijk toe? Wat is de politieke context?”
“Ook denken we meer vanuit het netwerk en het ecosysteem. Vanuit de samenhang tussen verschillende organisaties en mensen en de wederzijdse afhankelijkheid. Daarnaast maken we nu een verschil tussen een samenwerkingstafel met maximaal circa zes of zeven vertegenwoordigers van diverse organisaties, en een opgavenetwerk met soms wel meer dan 100 partijen.”
Nooit klaar
Nog een duidelijk verschil: de titel is aangepast – van ‘Leren samenwerken tussen organisaties’ naar simpelweg ‘Leren samenwerken’. “Het eerste boek is geschreven vanuit de gedachte van samenwerkingsverbanden tussen organisaties. In de loop van de jaren ontdekten we dat onze condities en principes ook goed bruikbaar zijn voor samenwerkingen binnen een organisatie”, motiveert Opheij de verandering.
De nieuwe versie van ‘Leren Samenwerken’ is nu verkrijgbaar in de betere (management)boekhandel. Net als ‘Samenwerken aan maatschappelijke opgaves’, dat Kaats schreef met Manon de Caluwé, ook adviseur bij Common Eye. “Daaraan hebben we veel gehad om ook dit boek te kunnen vernieuwen”, geeft Opheij aan.
En ook al is die nieuwe versie pas net af, hij lijkt al voorzichtig te hinten naar een mogelijke opvolger: “Ons denken is nooit klaar.”
