Nederlanders vertrouwen overheid minder met persoonsgegevens
Nederlanders zijn de overheid minder gaan vertrouwen als het gaat om de omgang met persoonsgegevens. Dat blijkt uit onderzoek van KPMG.
Het accountants- en adviesbureau ondervroeg meer dan 1.000 Nederlanders, en stelde hen allerlei vragen rondom onderwerpen als privacy, cyberveiligheid, bekendheid met regelgeving en hoe ze aankijken tegen instanties die hun gegevens verwerken.
Een van de meest opmerkelijke bevindingen is dat hoewel de overheid enorm heeft geïnvesteerd in het verhogen van de kwaliteit en veiligheid van zijn systemen, burgers daar echter heel anders naar kijken. Vijf jaar geleden had 32% van de Nederlanders vertrouwen in de overheid als het gaat om het verwerken van persoonsgegevens, dat percentage is nu gekelderd naar nog maar 19%.
Dit heeft volgens het onderzoek verschillende oorzaken. Allereerst heeft de overheid te maken gehad met diverse datalekken. Het bekendste voorbeeld is het datalek bij de GGD tijdens de coronacrisis. Door dat lek liepen in totaal zo’n 6,5 miljoen burgers het gevaar om de dupe te worden van datadiefstal.
Wat daarnaast meespeelt is dat het algehele vertrouwen in de overheid ook sterk is afgenomen, zegt onderzoeker Stephan Idema van KPMG. “Er is een bredere trend zichtbaar van afnemend vertrouwen in de overheid. Die afname is de afgelopen jaren ontstaan als gevolg van diverse gebeurtenissen, waaronder de coronacrisis, de behandeling van de toeslagenaffaire, de hoge inflatie en het Groningen-dossier.”
Verder zijn consumenten vandaag de dag ook veel privacybewuster. Ruim de helft (56%) van de ondervraagden zegt dat ze in de afgelopen vijf jaar meer bezig zijn met hun data, zowel in het fysieke als het digitale domein.
Volgens het KPMG-onderzoek is het lage vertrouwen in de overheid een belangrijk aandachtspunt voor beleidsmakers. De overheid is bij uitstek de instantie die vertrouwelijke (persoons)gegevens opslaat, zoals paspoortgegevens, ID-kaartdata, informatie over belastingzaken en juridische informatie.
“De overheid verwerkt grote hoeveelheden (bijzondere) persoonsgegevens, waarbij mensen vaak wettelijk verplicht zijn om deze gegevens te verstrekken. Zij moeten er blind op kunnen vertrouwen dat de overheid uiterst zorgvuldig omgaat met hun persoonsgegevens”, zegt Idema.
Daarbij komt dat de overheid de komende jaren alleen maar meer data zal opslaan en verwerken. Onder het motto ‘laten we de dienstverlening zo persoonlijk en gebruikersvriendelijk als mogelijk maken’, wordt via kunstmatige intelligentie meer data vergaard en verrijkt. En hoewel dit veel voordelen oplevert, kleven er ook diverse risico’s aan.
Niet verwonderlijk dan ook, is dat meer dan de helft van de Nederlanders (52%) aangeeft zich zorgen te maken over de opkomst van kunstmatige intelligentie. Deze zorgen lopen uiteen van de angst dat data in verkeerde handen komt tot het gevaar dat het gebruik van hun persoonlijke gegevens door algoritmen leidt tot discriminatie.
Lees verder: Nederlander vertrouwt inzet algoritmes door overheid nauwelijks.
Overigens zijn overheden niet de instellingen die het minst worden vertrouwd. Dat zijn namelijk sociale platforms zoals Facebook, Instagram, TikTok en LinkedIn. Consumenten zijn zich er goed van bewust dat dit soort organisaties erop uit zijn om data te gebruiken als verdienmodel.
Tegelijkertijd maken zij zich hier echter beduidend minder druk om. Slechts 2% van de Nederlanders acht het belangrijk dat sociale media goed omgaan met persoonsgegevens en het belang van privacy.
