Expeditie Ad Visere neemt adviseurs mee op ontdekkingstocht naar zichzelf
Waar organisatievraagstukken op het eerste oog gaan over de inhoud, speelt onder de oppervlakte de verborgen sociale context een allesbepalende rol. Hoe maak je als adviseur het verschil binnen dit complexe speelveld van belangen – wetende dat je er zelf onvermijdelijk deel van uitmaakt? Deze vraag staat centraal in Expeditie Ad Visere, de nieuwe partneropleiding van Sioo. Consultancy.nl sprak met Paul Kloosterboer, die de opleiding verzorgt samen met Tijn Ponjee.
Wat maakt een goed adviseur? Natuurlijk is inhoudelijke kennis van groot belang, maar die verschilt per expertisegebied en sector waarin je als adviseur werkzaam bent. Los van die specifieke vakkennis hebben alle adviseurs – intern of extern – te maken met de bijzondere dynamiek die komt kijken bij hun rol. Wie zich wil blijven ontwikkelen als adviseur moet volgens Paul Kloosterboer en Tijn Ponjee allereerst oog hebben voor het complexe speelveld waarbinnen ze bewegen.
“Na al onze jaren van ervaring met programma’s via business schools zoals Sioo en onze eigen in-company advies- en opleidingspraktijken werd ons steeds duidelijker waar het bij ontwikkelen echt om draait”, stelt Kloosterboer: “De ongeschreven regels van ‘het systeem’, de sociale context, te leren zien en begrijpen. Om er bewuster mee om te kunnen gaan.”
Expeditie naar je eigen ongemak
Hierbij is het essentieel om te beseffen dat je als adviseur zelf ook deel uitmaakt van dat systeem. In de kern gaat de opleiding dan ook over hoe je omgaat met deze bijzondere positie. Dit vergt in de eerste plaats een grote mate van zelfbewustzijn. In dat kader ondernemen deelnemers aan de opleiding ‘Expeditie Ad Visere’ gezamenlijk een ontdekkingstocht naar zichzelf.
“Je moet jezelf heel goed leren kennen en door je eigen ongemakken heen bewegen”, legt Kloosterboer uit. “Dat vraagt veel van je. Essentieel is daarom het ‘psychologisch contract’ dat deelnemers met zichzelf en met elkaar aangaan. ‘All inclusive’, geheel ontzorgd en comfortabel ontwikkelen bestaat niet. Je ontwikkelt alleen als je risico neemt. Als je iets aangaat wat bij tijd en wijle ongemakkelijk en spannend is, met het besef dat je daarin zelf verantwoordelijk draagt.”
Dit ligt ook ten grondslag aan de metafoor van de expeditie. “Uiteraard is er dan een expeditieteam van deelnemers om je heen en zijn Tijn en ik er als expeditiegidsen om je te helpen. Om het zelf en samen te doen. Niet om de ongemakken van ontwikkelen bij je weg te nemen of van je over te nemen, maar door naast je te lopen in je eigen, unieke reis.”
Werken vanuit je vitale plek
Op die manier vinden de deelnemers hun eigen “vitale adviesplek”, zoals Kloosterboer het verwoordt. “Het helpt niet om harder en beter te werken op de plek die je al kent, te doen wat je al kent. Het gaat erom dat je zicht krijgt op alles wat jou stuurt, waarvan je het niet doorhebt. Systeemkrachten in de organisatie die je dwingen of verleiden dingen te doen of te laten die je zelf nauwelijks in de gaten hebt. Die logisch, vanzelfsprekend of onvermijdelijk lijken te zijn.”
“Je maakt met andere deelnemers een avontuurlijke reis waarbij je jouw eigen etappes aflegt.”
Ook het unieke, persoonlijke verleden van iedere adviseur speelt daarin altijd een rol. “Zaken uit je eigen verleden die jou ingeven wat je denkt, voelt en doet”, licht Kloosterboer toe, “zo vanzelfsprekend en vertrouwd dat je het niet doorhebt. Dat is het onbekende terrein dat je in deze expeditie ontdekt en in kaart brengt. Dat maakt je vrijer, autonomer en beweeglijker als adviseur. Dan kun je beter en bewuster de beweging inzetten waar iedereen sterker van wordt: je klanten, je collega’s én jijzelf. Dat is werken vanuit je vitale plek.”
Hoe je leert is net zo belangrijk als wat je leert
Het idee van de expeditie sluit volgens Kloosterboer ook nauw aan op de grondbeginselen van het adviesvak zelf. “Het streefbeeld van een adviseur is doorgaans dat van een open, klantgerichte, assertieve, ondernemende, anticiperende, co-creërende, reflectieve en lerende professional. Eén van de belangrijkste natuurwetten bij gedrags- en cultuurveranderingen is om te ontwikkelen van ‘A naar B in de stijl van B’. Dus hoe je leert is net zo belangrijk als wat je leert, daarin zijn we heel consequent.”
“Dat betekent niet leren door naar lesjes of colleges te luisteren, maar door zelf op ontdekkingstocht gaan”, legt hij uit. “Andere organisaties, adviseurs en experts bezoeken en raadplegen. Reflecteren op eigen praktijken en die van anderen. Interventies uittesten. Dat is wat we in de Expeditie Ad Visere met elkaar doen. En waar wij als expeditieleiders de deelnemers bij steunen.”
Het programma is gericht op interne en externe adviseurs, én hun leidinggevenden, “die hun eigen ontwikkelroute willen uitzetten en zo hun vitale adviesplek willen vinden”, aldus Kloosterboer. “Je maakt met andere deelnemers een avontuurlijke reis waarbij je jouw eigen etappes aflegt, met gezamenlijke ‘basecampsessies’ waarin je reflecteert en integreert. Zodat jij je rugzak vult met precies datgene wat je nodig hebt om in het vak van adviseur een gids te zijn voor anderen.”
