De stand van zaken: blockchain in de publieke sector
In de publieke sector neemt de belangstelling voor blockchain de laatste jaren toe. Voordat de technologie gemeengoed is moet echter nog heel wat gebeuren, zo stellen onderzoekers van adviesbureau BDO in een recent rapport.
Een blockchain is een keten van databestanden die onderling naar elkaar verwijzen in een netwerk van individuele onafhankelijke partijen. Vanuit verschillende bronnen worden deze gegevens opgeslagen in zogenaamde ‘blocks’ (bestanden). Op die manier kan informatie worden gedeeld en kunnen bijvoorbeeld contracten worden opgeslagen zonder dat deze kunnen worden verwijderd of aangepast. Dit biedt niet alleen toepassingsmogelijkheden voor commerciële instellingen, maar ook voor partijen uit de publieke sector.
Binnen de publieke sector is blockchain bezig met een flinke opmars. Die ontwikkeling werd aanvankelijk een aantal jaar geremd door het enigszins dubieuze imago van cryptovaluta (zoals bitcoin), die eveneens gebruiken maken van de technologie, zegt Wido Dalhuisen, partner binnen de IT-praktijk van BDO.
Die tijd lijkt nu voorbij, vertelt Dalhuisen, “en hoewel maar een beperkte groep echt begrijpt (en helder kan uitleggen) hoe blockchain werkt, spreekt het onderliggende idee en de belofte van deze technologie de publieke sector steeds meer aan.”
In het onderzoek van BDO komt naar voren dat de publieke sector in vergelijking met andere sectoren nog betrekkelijk weinig ervaring heeft met blockchaintechnologie. Desondanks blijkt 30% van de respondenten inmiddels enige praktische ervaring te hebben met blockchain, wat erop duidt dat binnen de publieke sector toch sprake is van een groeiend bewustzijn rondom de technologie. Verder blijkt dat 56% van de respondenten beschikt over functionele kennis over blockchaintechnologie.
“De huidige trend is dat organisaties in de publieke sector geïnteresseerd zijn in nieuwe technologieën zoals cloudinfrastructuur, blockchain, digitalisering en AI”, vertelt Dalhuisen, die aangeeft dat de coronacrisis hier mogelijk een schepje bovenop doet – simpelweg omdat digitaal het nieuwe normaal is geworden, ook binnen de publieke sector.
Ook met de bereidheid om blockchaintechnologie te implementeren lijkt het wel goed te zitten. Zo hebben verschillende teams van publieke organisaties al budgetten tot hun beschikking om blockchain te testen. Hierbij houdt 43% zich bezig met use cases, onderzoekt 35% de implementatiemogelijkheden zelf, terwijl 8% de implementatie voorbereidt.
Verder heeft bijna 10% van de publieke organisaties teams opgezet voor projecten op het gebied van digitale initiatieven, wat volgens Dalhuisen een hoog percentage is voor de publieke sector. Daarnaast heeft 6% van de organisaties budgetten beschikbaar gemaakt om dergelijke activiteiten te financieren. “Uit onze data-analyse blijkt dat de meeste van dit soort activiteiten worden gefinancierd door eigen middelen, innovatiesubsidies of door het parlement goedgekeurde budgetten”, aldus Dalhuisen.
Voordelen
Publieke organisaties verwachten verschillende vruchten te plukken van de inzet van blockchaintechnologie. De meest genoemde voordelen zijn een verbetering van de traceerbaarheid van data (72%), de gegarandeerde onveranderbaarheid van data (71%) en het feit dat meerdere partijen toegang krijgen tot één databron voor transacties (72%).
Nog een voordeel is de hoge veiligheid bij online transacties, wat door de aanhoudende globalisering een steeds belangrijker aspect is geworden. De factoren ‘kostenreductie’ en ‘efficiëntie’ worden momenteel het minst vaak genoemd als voordeel van de blockchaintechnologie, zegt Dalhuisen: “Dat komt waarschijnlijk omdat de technologie nog niet volledig geïmplementeerd en gedistribueerd is in de samenleving.”
Respondenten zijn er ook van overtuigd dat blockchain dient als katalysator op het gebied van datatransparantie (62%), en dat de hoge snelheid van betalingsverwerkingen een voordeel is van de technologie. “Het gaat hier echter wel om een toekomstig voordeel, omdat de technologie in zijn huidige vorm nog niet beschikt over een dusdanig hoge verwerkingssnelheid”, aldus Dalhuisen.
Bedreigingen
Naast dat iedere technologie zijn voordelen kent, liggen er doorgaans ook tal van uitdagingen op de loer. Dalhuisen: “Uit ons onderzoek komen drie belangrijke uitdagingen naar voren die moeten worden overwonnen om de acceptatiegraad van de blockchaintechnologie te verhogen.”
De eerste uitdaging is het ontbreken van een wet- en regelgeving rondom blockchain (80%), “wat in overeenstemming is met conclusies uit andere rapporten over de huidige staat van de blockchain-technologie”, aldus Dalhuisen.
De tweede uitdaging is het verlagen van de implementatiekosten van blockchain, want deze zijn volgens de meerderheid van de respondenten (75%) te hoog.
De derde belemmering, tot slot, is het gebrek aan politieke wil. Twee derde van de respondenten (66%) vindt dat de overheid zich meer zou moeten inspannen om het acceptatieniveau van blockchain te verhogen. Dit zou bijvoorbeeld kunnen door stimuleringsbudgetten ter beschikking te stellen.
