De stand van zaken van AI / kunstmatige intelligentie

Consultants van Deloitte hebben uitgebreid onderzoek gedaan naar de staat van Artificial Intelligence (AI) in het bedrijfsleven Meer dan 2.500 bestuurders en IT-managers in negen landen, waaronder ook Nederland, deden mee aan het onderzoek. Een verslag van de belangrijkste en meest opvallende bevindingen.

Al jaren wordt AI gezien als de grootste technologische disruptie binnen het bedrijfsleven en Deloitte’s actuele onderzoek bevestigt dit beeld opnieuw. 75% van de respondenten in het onderzoek geeft aan dat AI hun organisatie in de komende drie jaar zal transformeren, terwijl 61% aangeeft dat hun sector zal transformeren in hetzelfde tijdskader. 

Ook in Nederland ligt het belang dat aan AI wordt gehecht hoog, hoewel het wel licht achterligt op het wereldwijde gemiddelde. In ons land geeft 59% aan dat AI nu al een cruciale rol speelt, tegenover 73% van de respondenten wereldwijd. En 70% is van mening dat AI cruciaal is voor zakelijk succes in de komende twee jaar, tegenover ongeveer 75% wereldwijd.

AI technologieën

Kunstmatige intelligentie is steeds meer een verzamelbak voor een aantal technologieën die binnen het domein vallen. De onderzoekers benadrukken vier belangrijke technologieën die het meest toegepast worden: 

Machine learning
Met ‘machine learning’-technologieën kunnen computers aanleren gegevens te analyseren, verborgen patronen te identificeren, classificaties te maken en toekomstige resultaten te voorspellen. Uit het onderzoek blijkt dat 67% van de respondenten vandaag de dag machine learning gebruikt, en dat 97% machine learning in het komende jaar gaat gebruiken of van plan is om het te gaan gebruiken.

Deep learning
‘Deep learning’ is een subset van machine learning gebaseerd op een conceptueel model van het menselijk brein dat wordt aangemerkt als ‘neurale netwerken’. Het wordt deep learning genoemd omdat de neurale netwerken meerdere lagen hebben die onderling verbonden zijn. Van de respondenten gaf 54% aan deep learning te gebruiken en 95% is van plan die het komende jaar te gebruiken.

Natural language processing
‘Natural language processing’ (NLP) is het vermogen om betekenis en intentie uit tekst te genereren in een leesbare, stilistisch natuurlijke en grammaticaal correcte vorm. 58% van de wereldwijde respondenten heeft NLP omarmd en 94% zal het volgend jaar gaan inzetten of zijn dit van plan.

Computer vision
‘Computer vision’ is het vermogen om betekenis en intentie uit visuele elementen te halen, of het nu gaat om tekens (in het geval van digitalisering van documenten) of het categoriseren van content in afbeeldingen, zoals gezichten, objecten, scènes en activiteiten. Van de respondenten gaf 56% aan computer vision te gebruiken en 94% zal het komend jaar gaan gebruiken of is dat van plan. 

Waar wordt AI gebruikt?

Deloitte concludeert dat bedrijven vooral AI-technologieën gebruiken in IT- en cybersecurity-gerelateerde functies. 47% procent van de respondenten geeft aan dat IT een van de twee belangrijkste functies is waarvoor AI voornamelijk wordt gebruikt. Dit kan betekenen dat bedrijven AI gebruiken voor IT-gerelateerde toepassingen, zoals het analyseren van IT-infrastructuur op afwijkingen, het automatiseren van repetitieve onderhoudstaken of het begeleiden van de opgaven van technische supportteams. Of het kan betekenen dat IT-afdelingen AI-implementaties leiden binnen het hele bedrijf.

Ook in Nederland (40%) vindt het merendeel van de AI-activiteiten nog steeds plaats binnen de IT-afdeling. Wereldwijd wordt IT gevolgd door cyberbeveiliging, productie en engineering en productontwikkeling. Bedrijfsfuncties zoals marketing, human resources, juridische zaken en inkoop staan ​​onderaan de lijst. 

In ons land wordt AI opvallend veel gebruikt in klantenservice-functies (32% versus 13% wereldwijd). Ook zijn finance-afdelingen actiever met de technologie, met 14% versus 8%. Daarentegen wordt AI fors minder toegepast in cybersecurity (22% wereldwijd versus 9% in Nederland).

Waarvoor wordt AI gebruikt?

Het onderzoek maakt onderscheid tussen drie belangrijke redenen voor het gebruik van AI. Zo wordt het ingezet voor:

• het automatiseren van processen of functies die normaal gesproken door een mens zouden worden uitgevoerd – bijvoorbeeld het automatiseren van backend-activiteiten, het beheren van cloud- en IT-netwerken of het detecteren van patronen in video’s.
• het optimaliseren van de efficiëntie van een proces of functie – bijvoorbeeld het voorkomen van fraude, het identificeren van defecte producten, het vinden van fouten in softwarecode of het personaliseren van advertentieplaatsingen.
• het verbeteren van het vermogen van individuen om taken te realiseren of hen in staat te stellen iets te doen wat ze normaal gesproken niet zouden kunnen doen – bijvoorbeeld het voorspellen van de vraag, het verbeteren van de compliance, het verbeteren van de detectie van bedreigingen door security analyst, het diagnosticeren van een patiënt, het identificeren van een probleem met een mechanisch systeem of het opdoen van nieuwe klantinzichten.

AI wordt voornamelijk gebruikt om de efficiëntie van functies te automatiseren of te optimaliseren. Daarna volgt het verbeteren van de besluitvorming en het verbeteren van bestaande producten en diensten. Opvallend hierbij is dat innovatie-gerelateerde onderwerpen, zoals het gebruik van AI om nieuwe inzichten te ontdekken of om nieuwe businessmodellen mogelijk te maken, nog relatief weinig ondersteund worden met de technologie. 

De respondenten werd ook gevraagd om te identificeren welk concurrentievoordeel ze uit AI halen. Het initiatief dat bovenaan staat is het “moderniseren van de data-infrastructuur voor AI”, nauw gevolgd door het “toegang krijgen tot de nieuwste en beste AI-technologieën”. Het belang dat respondenten hechten aan het beschikken over een solide data-infrastructuur is niet verrassend, aangezien het de kern vormt van ieder AI-gerelateerd initiatief. 

Het beschikken over de nieuwste en beste AI-technologieën om van deze sterke AI-infrastructuur te kunnen profiteren kan even zo belangrijk zijn. Echter, minder dan de helft van de respondenten die AI omarmd hebben stelt over de benodigde high-level vaardigheden te beschikken om AI-technologieën te selecteren, laat staan de aanbieders daarvan.

De volwassenheid van AI?

Wereldwijd blijkt ongeveer een kwart van de bedrijven die AI gebruiken een koploper te zijn, of zoals Deloitte deze noemt, “seasoned adopter”. Zij bepalen het tempo als het gaat om de volwassenheid van AI-adoptie. Ze hebben een groot aantal AI-productie-implementaties uitgevoerd en hebben over de hele linie een hoge mate van AI-expertise ontwikkeld – ten aanzien van het selecteren van AI-technologieën en leveranciers, het identificeren van use-cases, het bouwen en beheren van AI-oplossingen, het integreren van AI in hun IT-omgeving en bedrijfsprocessen, en het inhuren en beheren van AI-technisch personeel. 

47% bestaat uit de zogeheten ‘skilled adopters’, ze hebben over het algemeen meerdere AI-productiesystemen gelanceerd, maar zijn nog niet zo AI-volwassen als de ervaren organisaties. Ze blijven achter met het aantal AI-implementaties, hun niveau van AI-expertise of beide. Tot slot zijn er de ‘starters’. Dit zijn bedrijven (27% van de populatie) die AI nog maar kort omarmd hebben en nog maar weinig ervaring hebben in het bouwen, integreren en beheren van AI-oplossingen. 

Implementatievalkuilen

Volgens het onderzoek zijn slechts 4 van de 10 organisaties volledig voorbereid op alle implementatie-eisen en risico’s die gepaard gaan met AI. De kanttekening hierbij is dat het gaat om een ​​eigen beoordeling en de auteurs benadrukken dan ook dat leiders hun bereidheid doorgaans overschatten, als gevolg van overmoed.

Voor de bedrijven die nog kampen met ‘gaps’ als het gaat om hun AI-volwassenheid vormt cyberbeveiliging het meest zorgwekkende AI-risico. Dit wordt gevolgd door AI-mislukkingen, misbruik van persoonlijke gegevens en onzekerheid over de regelgeving. Nederlanders zijn minder bezorgd als het gaat om de noodzaak en de impact van AI-wetgeving. 35% van de Nederlandse respondenten vindt dat de omarming van AI-technologieën vertraagt ​​onder andere vanwege de opkomende risico's, of omdat leveranciers bepaalde oplossingen niet implementeren, terwijl dit het geval is voor 56% van alle respondenten. Ook zijn de Nederlandse respondenten minder bezorgd over onzekerheden in AI-wetgeving. 

Volgens de respondenten zijn de grootste uitdagingen van AI voor organisaties in ons land: 1) Het kiezen van de juiste AI-technologie; 2) Uitdagingen omtrent data; 3) Het managen van AI-risico's; 4) Integratie van AI in de organisatie; 5) Kosten van AI-technologie en -oplossingen.

Het onderzoek is gehouden onder respondenten in Australië, Canada, China, Frankrijk, Duitsland, Japan, Nederland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.