Ben Tiggelaar over overleven, volhouden en vernieuwen
Omdat juist in deze lastige tijd veel ondernemers wel wat advies kunnen gebruiken, besloot Baker Tilly zijn serie Ondernemerscolleges online voort te zetten. Op basis van verschillende psychologische onderzoeken deelt managementgoeroe en bestsellerauteur Ben Tiggelaar tips voor ondernemers die sterker uit de crisis willen komen. Wat moeten zij doen om te overleven, volhouden én vernieuwen?
“Deze periode is een enorme uitdaging voor ondernemers”, begint Tiggelaar. “Je probeert je medewerkers, je klanten en jezelf gemotiveerd te houden, je zoekt misschien naar nieuwe kansen en een nieuwe koers voor je bedrijf, en het moet allemaal tegelijk.”
Om ondernemers te helpen bij deze pittige opgave, belicht Tiggelaar drie onderwerpen die daarbij van groot belang zijn: overleven, volhouden en vernieuwen. Ten aanzien van elk onderwerp deelt hij twee inzichten.
Overleven
Om te beginnen moeten ondernemers natuurlijk het hoofd boven water zien te houden: om sterker uit de crisis te komen moet je die wel overleven. Hierbij is het volgens Tiggelaar ten eerste belangrijk om jezelf de vraag te stellen ‘waar heb ik wél invloed op?’. Hij wijst op de lessen van leiderschapsexpert Stephen Covey: “Iedere dag heeft maar 24 uur. Je hebt maar zoveel energie. Zorg dan dat je die energie goed besteedt. Niet aan allerlei zaken die spelen – wat de regering doet, wat in het buitenland gebeurt, wat in de branche om je heen gebeurt – maar díe zaken waar jij invloed op hebt als ondernemer.”
Ten tweede moeten ondernemers niet proberen alles alleen te doen. “Bouw een kernteam om je heen”, raadt Tiggelaar aan. “Belangrijk is dat je mensen om je heen verzamelt die kennis van zaken hebben – kennis van je branche, kennis van je bedrijf – maar ook mensen die sociale invloed hebben. Dus als je een groter bedrijf hebt, zoek dan de mensen uit waarvan je weet: als die in beweging komen gaat de rest ook mee. Heb je en klein bedrijf, zoek dan mensen in je netwerk uit.”
Als voorbeeld wijst hij op zichzelf: “In eerste instantie dacht ik in de crisis: misschien moet ik het gewoon een tijdje rustiger aandoen en dan kijken we naar een tijdje wel hoe het verdergaat, want alle evenementen waar ik actief zou zijn waren uit- of afgesteld. Het aardige is dat er verschillende mensen in mijn netwerk waren die zeiden: ‘Nee Ben, we moeten aan de slag. We hebben mensen op de loonlijst staan. Er moeten nieuwe dingen gebeuren. En zo merk je dat je inmiddels in een paar groepjes zit waar wordt nagedacht, waar mensen creatief bezig zijn.”
Volhouden
De coronacrisis duurt nu al een kleine vijf maanden en het einde is nog niet in zicht. En zelfs als er een vaccin is kunnen de economische effecten nog jaren nagalmen. Daarom is het ook belangrijk om vol te houden. Tiggelaar: “Wat is nou de psychologie van het volhouden? Wat moet je weten om ook gemotiveerd te blijven op de langere termijn?” Zijn eerste inzicht is dat het bij volhouden niet gaat om wilskracht, maar om beloningen.
“Dat is een raar inzicht voor veel mensen”, erkent de managementgoeroe, maar hij legt uit dat wilskracht grotendeels afhankelijk is van onze energie, en die is niet altijd aanwezig. “Als we willen zorgen dat we ook in moeilijke tijden lang volhouden moeten we eigenlijk zorgen dat het beloningscentrum in ons brein vaak geprikkeld wordt. Dat we van geluksmomentje naar geluksmomentje bewegen.” Daarbij helpt het volgens Tiggelaar bijvoorbeeld om te werken in kleine blokjes waarin je steeds iets kunt afvinken, en om jezelf en collega’s te complimenteren en eraan te herinneren waar je het allemaal voor doet.
“Eigenlijk moet je als ondernemer niet alleen een to-do list hebben, maar ook een stop doing list.”
Het tweede inzicht dat ondernemers kan helpen vol te houden is dat je je moet focussen op progressie. “Dit is iets wat in de bedrijfspsychologie heel goed is onderzocht. Het blijkt dat het buitengewoon motiverend voor mensen is als ze een doel voor ogen hebben en daar stapje voor stapje naartoe werken”, legt Tiggelaar uit. “Maak de progressie zichtbaar voor jezelf en de mensen om je heen.” Als omzet halen momenteel lastig is kunnen ondernemers aan andere doelen werken, zoals het investeren in klantrelaties of het werken aan vernieuwing.
Vernieuwen
Daarmee is Tiggelaar meteen aanbeland bij het laatste onderwerp van het college: vernieuwen. Ambitieuze ondernemers willen niet alleen overleven en volhouden, maar de crisis ook aangrijpen om te innoveren. Daarbij is het volgens Tiggelaar ten eerste belangrijk om jezelf ook af te vragen wat er juist weg kan: “Vaak zijn we geneigd om er dingen bij te verzinnen. Maar op een gegeven moment heb je een kerstboom die ontzettend volhangt en moet je bedenken: wacht eens even, er moeten toch eerst een paar dingen weg.”
Hij haalt managementdenker Jim Collins aan: “Eigenlijk moet je als ondernemer niet alleen een to-do list hebben, maar ook een stop doing list. Dingen waarvan je zegt: die dienen de klant op dit moment niet meer. Dingen waarvan je zegt: die geven mij geen energie meer. Dingen waarvan je zegt: eigenlijk is dat niet iets wat echt toekomst-proof is. Haal ze weg. Stop er gewoon mee. Gebruik deze tijd om ermee te stoppen en daarmee creëer je tijd en ruimte om je te richten op nieuwe zaken.”
Het tweede vernieuwingsinzicht komt voort uit zestien jaar innovatieonderzoek van bedrijfskundige Henk Volberda. Daaruit blijkt dat mensen veel belangrijker zijn dan technologie. Tiggelaar: “Je kunt er zelfs een cijfer op plakken zegt hij: 25% van het succes van je innovaties komt voort uit het investeren in technologie, en 75% van het succes van innovaties komt voort uit het investeren in je mensen. Dus dit is ook je tijd om je medewerkers te betrekken.”
Daarbij moeten ondernemers – die vaak gewend zijn antwoorden te geven – juist vooral vragen stellen. Ze moeten bovendien zorgen dat iedereen aan het woord komt en inzien dat ieder antwoord een waardevol element bevat waarop je kunt verder bouwen: “Probeer dat onderdeel te vinden. Iedere keer als iemand komt met ideeën, geef die mensen de waardering die ze toekomt. En daarmee maak je de drempel voor andere mensen ook steeds lager om bij te dragen. En stap voor stap bouw je aan een bedrijf dat niet alleen een innovatief bedrijf is, maar bestaat uit innovatieve mensen, waardoor je uiteindelijk ook echte innovatiekracht creëert.”
Het hele college, en andere Ondernemerscolleges, kun je hier terugzien.
