Brondata helpt pensioenfondsen bij hun zorgplicht
De afgelopen is er binnen de pensioensector een verschuiving van ‘defined benefit’ (het pensioenpotje staat ‘redelijk vast’) naar ‘defined contribution’ (de inleg is bekend, maar de opbrengst aan het einde van het werkzame leven niet). Door deze verschuiving is de hoogte van de uitkering die deelnemers ontvangen op pensioendatum een stuk onzekerder geworden.
Hiermee komen belangrijke keuzes voor wat betreft het beleggingsprofiel bij de deelnemers te liggen. Maar op basis van welke informatie maken ze deze keuzes? Beschikken ze wel over de juiste informatie om deze keuze te kunnen maken? Jan Marten, pensioenexpert bij Yellowtail, over het belang van brondata om zaken beter inzichtelijk te maken.
Pensioensector, hoe staat het met onze zorgplicht?
Het klinkt zo mooi, deelnemers die een keuze hebben hoe ze willen (de risicobereidheid) en kunnen (draagkracht) beleggen voor hun pensioen. Helemaal als je vanuit je zorgplicht deelnemers zelf laat bepalen welk risico ze willen lopen.
Opvallend is wel dat voor het bepalen van deze essentiële zaken al jarenlang dezelfde soort vragenlijsten gebruikt worden. Voor het bepalen van de risicobereidheid zijn deze vragenlijsten bruikbaar maar als het gaat om de bepaling van draagkracht slaan ze de plank mis:
- De draagkracht wordt bepaald aan de hand van een aantal gerelateerde vragen, gemiddeld zo’n vijf stuks. We kunnen ons allemaal voorstellen dat de werkelijke financiële situatie van een persoon aanzienlijk complexer is dan wat je in die vijf vragen kan vatten
- Over het algemeen zijn de vragenlijsten ééndimensionaal en niet gericht op de financiële situatie van het totale huishouden. Terwijl dit wel degelijk een grote rol kan spelen
- Men kan sociaal wenselijk antwoorden geven of vragenlijsten worden gemanipuleerd
- Vragen worden verkeerd geïnterpreteerd en/of zijn niet geschikt voor laaggeletterden.
De vraag is dus: geeft een dergelijke aanpak de deelnemers voldoende informatie om een verstandige keuze te maken? En wordt hiermee wel voldaan aan de zorgplicht die de financiële sector heeft?
Houden we onszelf niet voor de gek?
Hoe weet je of iemand een risico kan dragen als je niet weet hoeveel spaargeld hij heeft. Wat de hypotheeklasten zijn en wanneer de hypotheek afloopt? Is het niet relevant of het pensioenpotje 90% van het totale pensioeninkomen gaat uitmaken of slechts een kleine 5%? Is een deelnemer een professioneel spaarder of wordt alles direct uitgegeven?
Antwoord geven op onder andere deze vragen is eigenlijk nodig om echt aan je zorgplicht te voldoen. Het is de zorgplicht van de financiële sector om kritischer te kijken naar het individu, en de techniek die daarvoor beschikbaar is daadwerkelijk te gaan gebruiken.
Dit geldt vooral in tijden van economische tegenspoed, zoals nu het geval is. Want helemaal in tijden waarin beleggingsresultaten tegenvallen kan een verkeerde keuze ontzettend veel impact hebben.
Brondata biedt uitkomst
Ook de financiële sector ziet in dat het anders kan, maar een eenvoudig vraagstuk is het zeer zeker niet. Je wilt een deelnemer niet met tientallen of misschien wel honderden vragen confronteren om een betere inschatting te maken. Dat maakt het wellicht zelfs complexer.
Het gebruik van brondata en engines met slimme business rules kunnen hierbij een zeer aanvullende toevoeging zijn op de huidige vragenlijsten. Met deze techniek kunnen relevante persoonlijke gegevens mee worden genomen in de bepaling van onder andere de draagkracht.
Het mooie is dat deze technieken reeds beschikbaar zijn. Zo is er bijvoorbeeld Ockto voor het ophalen van financiële gegevens en zijn er verschillende PSD2 (transactiedata van banken)-oplossingen die credit scoring faciliteren. Rule engines zijn eveneens alom beschikbaar.
Pensioenfondsen doen er verstandig aan om nog eens kritisch te kijken naar hun vragenlijsten aan deelnemers. Het kan en moet beter en klantvriendelijker, zonder dat dit ingewikkeld hoeft te zijn.
