Belgische bierbaronnen pompen miljoenen in Tony’s Chocolonely
Verlinvest en JamJar hebben een minderheidsbelang genomen in Tony’s Chocolonely. Met het binnengehaalde geld wil Tony’s zijn groei over de grens een extra zet geven én zijn eigen Willy Wonka-achtige chocoladefabriek bouwen in Zaandam. “Om impact te maken moeten we grote stappen zetten. In binnen- én buitenland”, aldus de chocolademaker. “De internationale groei van Tony’s zal ervoor zorgen dat we steeds meer mensen – boeren, consumenten, retailers, andere chocoladebedrijven en overheden – betrekken bij onze missie en zo sneller alle chocolade 100% slaafvrij maken.”
Het bedrijf doet geen uitspraken over het geïnvesteerde bedrag, maar de Belgische krant De Tijd houdt het op een geschatte €36 miljoen, in ruil waarvoor Verlinvest en JamJar een derde van de aandelen in handen krijgen.
Verlinvest is het investeringsvehikel van de Belgische familie De Spoelberch, een adellijk geslacht dat schatrijk werd dankzij zijn belang in AB InBev, ‘s werelds grootste brouwerijketen. Eerder investeerde de familie al in de Nederlandse supermarktketen Marqt, toevallig ook een van de eerste winkels waar Tony’s repen in de schappen lagen. Na slechte financiële prestaties stapte Verlinvest overigens snel weer uit de supermarktketen.
JamJar is het durfkapitaal-investeringsfonds van de oprichters van smoothiemaker Innocent. Het bedrijf trok eerder samen met Verlinvest op bij een investering in de Amerikaanse chipsproducent Popchips. Onlangs stapte Verlinvest hier echter ook weer uit.
Tony’s Chocolonely kan het geld van de investeerders goed gebruiken. Topman en meerderheidsaandeelhouder Henk Jan Beltman maakte er de afgelopen jaren geen geheim van dat het bedrijf verlegen zat om een financiële injectie. Terwijl het bedrijf hard is gegroeid – in Nederland is het marktaandeel groter dan dat van grote spelers als Mars en Nestlé – houdt de rendabiliteit niet bepaald over: in 2018-2019 werd op een omzet van €70 miljoen welgeteld €2.656 winst behaald.
Volgens Beltman komt dat door de vele investeringen in het buitenland. De repen van het merk zijn behalve in Nederland inmiddels ook te koop in België, Denemarken, Duitsland, Finland, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Zweden. Desondanks wordt nog zo’n 80% van de omzet behaald in Nederland. De binnengehaalde investering moet hier verandering in brengen.
Sjakie en de…
De andere bestemming voor het geld is in eigen land, maar klinkt toch heel wat exotischer. Eind 2018 werd de komst van een Zaanse chocoladefabriek mét achtbaan aangekondigd. “Het wordt een totaalbeleving”, liet het bedrijf destijds weten. “Een Tony’s Chocolonely Chocolate Circus, waar je alles kunt leren en beleven over chocolade, de problemen in de cacao-industrie en wat Tony’s Chocolonely daaraan doet. Met een ritje in de achtbaan door de fabriek hopen we dat bezoekers zo ondersteboven zijn van Tony’s missie, dat ze mee gaan doen om deze te realiseren.”
Hier hangt met zo’n €120 miljoen echter een aardig prijskaartje aan, dus de nieuwe miljoenen zijn zeer welkom. In de zoektocht naar geld – begeleid door Rabobank – werd in eerste instantie aangeklopt bij grote branchegenoten. Nadat dit niets opleverde kwamen Verlinvest en JamJar in beeld. Gedurende het dealtraject verzorgde PwC het belastingadvies (Hans Seeling, Leonie de Haas en Floris-Jan Drost) en de financial due diligence (Hans Dullaert, Chris van Haarlem en Ross Hart). Daarnaast was M&A-advies afkomstig van Florent (Pieter van den Brink, Lidewei Lankreijer, Michiel van Lieshout en David van Kessel).
“Met een ritje in de achtbaan door de fabriek hopen we dat bezoekers zo ondersteboven zijn van Tony’s missie, dat ze mee gaan doen om deze te realiseren.”
In de nieuwe constructie behoudt Beltman 51% van de stemrechten. Medeoprichter Maurice Dekkers en ex-topmanager Eveline Raymans behouden hun aandeel, en 15% van de aandelen blijft in handen van de medewerkers van Tony’s. Verder treden Ben Black van Verlinvest en Adam Balon van JamJar toe tot de raad van commissarissen. Beltman stelt dat de er binnenkort nog twee grote investeerders in het bedrijf zullen stappen.
Slaafvrij?
Het verhaal van Tony’s Chocolonely begon in 2004. Tony heet eigenlijk Teun van de Keuken. Met zijn tv-programma ‘Keuringsdienst van Waarde’ ontdekte hij dat veel chocolade gemaakt wordt van cacao die is geoogst met dwangarbeid, onder meer verricht door kinderen. Hij gaf zichzelf aan omdat hij zelf chocola had gegeten waarvan redelijkerwijs aanneembaar was dat een gedeelte van de cacao ervan door kindslaven was geproduceerd. Nadat zijn aangifte niet ontvankelijk werd verklaard, besloot hij zijn eigen ‘slaafvrije’-chocolademerk op te richten. Eind 2015 was het zover en zag Tony's Chocolonely het levenslicht.
Het produceren van slaafvrije chocolade blijkt echter lastiger dan gedacht. Het controleren van de gehele productieketen is nauwelijks haalbaar. In reactie op deze realisatie ruilt Tony’s zijn belofte ‘100 procent slaafvrij’ in voor de missie ‘op weg naar 100 procent slaafvrij’. Het bedrijf stelt dat deze tekst op de wikkels blijft staan totdat alle wereldwijd geproduceerde chocolade slaafvrij is.
Bij het tienjarig jubileum van Tony’s Chocolonely toonde Van de Keuken – die in 2010 uit het bedrijf stapte – zich nogal somber over de voortgang van deze missie. “We hebben veel te weinig teweeggebracht. Er komt niets terecht van het uitbannen van slavernij. Het is de afgelopen tien jaar zelfs erger geworden”, stelde hij in een documentaire uit 2016 over het merk. Zo bleek uit een onderzoek van een jaar daarvoor dat in Ghana en Ivoorkust meer dan twee miljoen kinderen meewerken aan de cacaoproductie, de meesten gedwongen.
