Online rekentool laat ouderen weten of ze eerder kunnen stoppen met werken
Het Pensioenfonds Zorg & Welzijn heeft een online rekentool gelanceerd waarmee ouderen kunnen zien of zij al dan niet vóór de AOW-leeftijd kunnen minderen of stoppen met werken. Het instrument – dat luistert naar de naam Toekomstverkenner – is ontwikkeld in nauwe samenwerking met PGGM, Ortec Finance, Yellowtail en Ockto.
Waar de AOW-leeftijd in 1956 werd vastgesteld op 65 jaar, loopt deze vanaf dit jaar trapsgewijs op naar 67 jaar in 2022. Een baan binnen de zorgsector vormt voor veel werknemers een bovengemiddeld grote fysieke en mentale belasting. Velen vroegen zich dan ook af of het wel zo verstandig zou zijn om medewerkers binnen deze branche op voltijdbasis langer te laten doorwerken. Wouter Koolmees, minister van Sociale Zaken (D66), ging eind 2017 echter niet akkoord met de eis van de vakbond FNV om de AOW-leeftijd te bevriezen op 65 jaar en 9 maanden. Naar zijn idee biedt het deeltijdpensioen een oplossing in het licht van de stapsgewijze leeftijdsverhoging.
Toch wordt binnen het Pensioenfonds Zorg & Welzijn (PFZW) – het fonds waar het grootste deel van het Nederlands zorgpersoneel zijn pensioen opbouwt – nog maar weinig beroep gedaan op het deeltijdpensioen: momenteel maakt slechts 6% van de deelnemers gebruik van die mogelijkheid, terwijl zo’n 25% wel kiest voor een volledig pensioen wanneer zij de AOW-leeftijd nog niet hebben bereikt. Volgens Peter Borgdorff, directeur van PFZW, bieden die constateringen kansen: “Als onze deelnemers door deeltijdpensioen hun werk langer gezond kunnen doen, kunnen wij ook iets bijdragen aan de personeelstekorten in de zorg.”
Vitaal met pensioen
Om het Nederlands zorgpersoneel daarin bij te staan, schakelden PFZW en PGGM – de coöperatieve pensioenuitvoeringsorganisatie van PFZW – financieel dienstverlener Yellowtail in om te bekijken of er mogelijkheden zijn om werknemers te helpen “vitaal met pensioen te gaan”. Ook dochterbedrijf Ockto en Ortec Finance – een leverancier van technologie en adviesdiensten voor risico- en rendementsbeheer – waren betrokken bij het initiatief. De samenwerking resulteerde in de ontwikkeling van de zogenaamde Toekomstverkenner: een online instrument waarmee PFZW-deelnemers binnen enkele minuten inzicht krijgen in hun totale financiële stand van zaken, zodat ze kunnen zien in hoeverre het voor hen mogelijk is om eerder te stoppen met werken of geleidelijk aan minder uren te maken.
Met een belegd vermogen van bijna €200 miljard, is het PFZW het tweede pensioenfonds van ons land, behoort het tot de Europese top vijf, en is het wereldwijd goed voor een plek in de top tien. Bij het fonds zijn meer dan 23.000 werkgevers aangesloten die samen ruim 1,15 miljoen premiebetalende deelnemers leveren. Opgeteld is het fonds verantwoordelijk voor de pensioenen van meer dan 2,6 miljoen (oud-)deelnemers – hiermee is het een van de grotere spelers in de pensioenmarkt. De ontwikkelde rekentool voorziet dan ook in de behoefte van een grote groep Nederlanders.
Naast dat deze groep met de tool een beter overzicht kan verkrijgen van het eigen financiële toekomstperspectief, kent het initiatief ook een gezondheidsambitie, vertelt Borgdorff in het FD: “Wij zien dat de arbeidsongeschiktheid onder oudere deelnemers toeneemt. Blijkbaar lukt het niet altijd om gezond het pensioen te halen.” Hij voegt daaraantoe: “In de verpleging is het werk de afgelopen jaren fysiek weliswaar minder zwaar geworden, maar de stress neemt toe. Tien, twintig jaar geleden waren bewoners van verzorgingstehuizen nog best vitaal, nu zijn er bijna alleen nog zware patiënten in verpleeghuizen. Dat vergt heel veel van het personeel.”
Financieel inzicht
De online rekentool is momenteel beschikbaar voor zo’n half miljoen werkende vijftigplussers die zijn aangesloten bij het PFZW. Op basis van een aantal bronnen schetst het instrument hun financiële situatie. Zo worden de gegevens van het pensioenfonds, de Belastingdienst en de uitkeringsinstantie UWV gecombineerd. Dit gebeurt – vanzelfsprekend met het oog op de naderende GDPR – uitsluitend als een deelnemer daartoe goedkeurig heeft gegeven. Het is ook mogelijk om de gegevens van een partner aan de berekening toe te voegen. Aan de hand van deze informatie volgt per deelnemer de te verwachten AOW-leeftijd, de omvang van zijn of haar pensioeninkomsten vanaf een bepaalde pensioenleeftijd en zijn of haar uitgavenpatroon.
Met die drie factoren kan een deelnemer vervolgens spelen, dat wil zeggen: als hij of zij bijvoorbeeld zijn of haar pensioenleeftijd verlaagt, dan zullen de pensioeninkomsten per maand ietwat dalen, wat dan bijvoorbeeld gecompenseerd kan worden met deeltijdwerk. Borgdorff stelt dat deze aanpak voor veel PFZW-deelnemers erg bruikbaar kan zijn. Zo verdienen veel deelnemers een betrekkelijk bescheiden salaris, waardoor de AOW-toelage een aanzienlijk deel van hun inkomen uit werk betreft. Als bij dat AOW-bedrag ook het aanvullende bedrag via het PFZW wordt opgeteld, dan overstijgen gebruikers volgens Borgdorff geregeld hun oorspronkelijke inkomen uit werk, wat mogelijkheden biedt. Deelnemers kunnen bijvoorbeeld minder gaan werken en dat compenseren met hun aanvullend pensioen, zodat ze hetzelfde inkomen behouden, ook wanneer ze AOW-gerechtigd zijn en definitief stoppen met werken.
Eveneens kan een deelnemer ervoor kiezen zijn of haar uitgavenpatroon bij te stellen, omdat de hypotheek bijvoorbeeld bijna is afbetaald, waardoor een vervroegd- of een deeltijdpensioen binnen handbereik ligt. Aangezien de rekentool officieel van het pensioenfonds is, mag er geen advies worden geven aan deelnemers. Het is in de Nederlandse wet namelijk verboden voor een pensioenfonds om zich de rol aan te meten van financieel adviseur. Deelnemers zullen dus uiteindelijk zelf moeten beslissen – al dan niet met behulp van een financieel adviseur – of het verstandig is om minder uren te maken of eerder te stoppen met werken.
Nauwe samenwerking
Robin Bouman – Partner bij Yellowtail – is trots op de ontwikkelde rekentool: “De consument in staat stellen zelf integraal financieel inzicht te verkrijgen, is één van de belangrijke speerpunten binnen Yellowtail. Met de Toekomstverkenner die we voor de PFZW-deelnemer hebben gebouwd, voldoen we hier zeker aan. Vanuit Yellowtail zijn we dan ook heel blij en trots dat we, in nauwe samenwerking met PGGM, PFZW, Ortec Finance en Ockto, dit resultaat hebben bereikt.” Ook Thomas Laffree, Directeur Innovatie & Research bij PGGM, kijkt terug op een prettige samenwerking: “Vanaf de start van het project hebben wij als één team gewerkt met Yellowtail en PGGM. De combinatie van drive, korte lijnen, veel kennis en nieuwe technologie heeft gezorgd voor deze baanbrekende oplossing voor onze klant.”
Gerelateerd: Nederland heeft zesde grootste pensioenkapitaal ter wereld.