Salarissen van ambtenaren fors verbeterd in afgelopen twee jaar

Ambtenaren in ons land die werkzaam zijn bij ministeries hebben hun koopkracht de afgelopen twee jaar aanzienlijk zien toenemen, zo blijkt uit een analyse van de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk 2016. In vergelijking met 2014 geeft de Rijksoverheid €360 miljoen meer uit aan salariskosten terwijl er in 2016 ongeveer evenveel werknemers in dienst zijn. Het gemiddelde jaarsalaris bij de Rijksoverheid is daardoor met zo’n €3.000 gestegen.

De Nederlandse Rijksoverheid heeft bijna 110.000 werknemers in dienst en is daarmee een van de grootste werkgevers van ons land. In 2016 was de Rijksoverheid ruim €8 miljard kwijt aan de personeelskosten van het Rijkspersoneel in dienst van de tien ministeries (het Ministerie van Defensie wordt apart gerekend). Van dit bedrag gaat veruit het grootste gedeelte op aan salarissen.

Wanneer de ontwikkeling van het salaris wordt vergeleken met die van het personeelsbestand, wordt duidelijk dat terwijl de totale hoeveelheid uitgekeerd salaris de afgelopen twee jaar toenam, het totale aantal fte’s ongeveer gelijk is gebleven (van de tien ministeries zijn er drie licht gekrompen en zeven licht gegroeid). De stijging van het salaris ten opzichte van een stabiel personeelsbestand heeft ervoor gezorgd dat het gemiddelde jaarsalaris van de rijksambtenaren is gestegen – de ambtenaren die bij het Rijk werken verdienen gemiddeld €3.000 per jaar meer dan in 2014. De stijging van de salarissen is mede toe te schrijven aan de vernieuwde cao-afspraken die vanaf 1 september 2015 in werking zijn getreden. 

Vertrekregeling Belastingdienst

Een andere kostenpost die bijdraagt aan de verhoogde personeelskosten wordt aangeduid met ‘Overig’. De uitgaven aan deze post waren in 2016 €214 miljoen, terwijl dit een jaar eerder nog €108 miljoen was. De stijging is voor een belangrijk deel te verklaren vanuit de populaire vertrekregeling bij de Belastingdienst vorig jaar. Onderdeel van deze vertrekregeling waren stimuleringspremies, waarbij werknemers een riante premie kregen toegekend om hun baan bij de Belastingdienst op te zeggen. Hoewel de regeling eigenlijk alleen bedoeld was voor lager opgeleid personeel in operationele functies was de regeling onbedoeld ook beschikbaar gesteld voor het hoger opgeleide personeel. De uitstroom van hoogopgeleid talent – dat de Belastingdienst eigenlijk helemaal niet kon missen – leidde begin dit jaar tot enige ophef in de Tweede Kamer. 

Diversiteit

Verder geeft de rapportage inzicht in de etnische diversiteit binnen het personeelsbestand van de Rijksoverheid. De Rijksoverheid maakt onderscheid in drie categorieën: Nederlands, Westers en Niet-Westers. Aan de hand van de verschillende loonschalen bij het Rijk is gekeken naar de etnische samenstelling van het personeel per loonschaal. Hierin zijn enkele duidelijke trends zichtbaar. Zo blijkt het percentage Nederlanders hoger te zijn in de hogere loonschalen: in de laagste categorie – schaal 1 en 2 – is 58% van de werknemers Nederlands, in schaal 6 tot 8 is dit toegenomen tot 76% en in de hoogste categorie – schaal 15 of hoger – is het 88%. Voor de groep ‘Niet-Westers’ geldt ongeveer het tegenovergestelde: in schaal 1 en 2 is 34% van het personeel Niet-Westers, in schaal 6 tot 8 blijft hier 14% van over en in schaal 15 of hoger is dit nog maar 2%. Het aandeel werknemers van Westerse (niet Nederlandse) afkomst ligt in alle loonschalen tussen de circa 7% en 10%. 

Gerelateerd: Rijksoverheid bijna €200 miljoen meer kwijt aan externe inhuur.