PwC en Ecorys: Veel corruptie in openbare aanbestedingen
Corruptie in openbare aanbestedingen kost de Europese Unie miljarden per jaar. Gemiddeld genomen, belandt 3% tot 4,4% van de gemiddelde waarde aan openbare aanbestedingen op de verkeerde plek. Dit concluderen adviesbureaus PwC, Ecorys en de Universiteit van Utrecht in een gezamenlijke studie.
In het rapport ‘Identifying and Reducing Corruption in Public Procurement in the EU’, proberen de onderzoekers de omvang van corruptie in openbare aanbestedingstrajecten te kwantificeren. Om tot een nauwkeurige schatting te komen, keken ze naar data uit 8 landen, gefocust op 5 sleutelsectoren*. Uiteindelijk werden 192 aanbestedingen uitgebreid onder de loep genomen. Van al deze gevallen, werden er 24 als ‘corrupt’ en nog eens 70 in het zogenoemde grijze gebied gecategoriseerd. Met andere woorden, over de hele line, was er bij 12,5% van de aanbestedingen sprake van een bepaalde mate van corruptie.
De onderzoekers keken bovendien naar de verschillen in corruptie binnen de diverse sectoren. De analyse laat zien dat er bij de constructie van afvalfabrieken de meeste kans op enige vorm van diefstal of gesjoemel bestaat: tussen de 25% (laag) en 35% (hoog) van openbare aanbestedingen in deze sector krijgen te maken met corruptie**. Een vergelijking:
Door het vermenigvuldigen van de kansen op corruptie met de omvang van elke sector, komen de onderzoekers tot een schatting van de directe kosten van corruptie. Al met al concluderen ze dat er in de vijf bestudeerde sectoren jaarlijks zo’n €1,4 tot €2,2 miljard verloren gaat aan corruptie. Gezien het feit dat deze 5 sectoren ongeveer een derde bijdragen aan de totale aanbestedingsmarkt, loopt de totale ‘schade’ aan de Europese economie op tot ruim boven de €3 miljard.
Adviezen
Op basis van de massale omvang van corruptie, adviseren PwC en Ecorys de overheid om hun activiteiten voor het bestrijden van dit kwaad flink op te schroeven. Zo wordt overheden geadviseerd om onafhankelijke audits en evaluaties volgens EU-brede standaarden vaker in te zetten, data met betrekking tot aanbestedingstrajecten beter te analyseren en contractanten en begunstigden vaker door te lichten. Ook moet er worden gekeken naar manieren om het gehele proces rond openbare aanbestedingen te optimaliseren en meer cross-border kennisdeling te stimuleren.
* De 5 sectoren representeren iets meer dan een derde van de totale uitgaven aan openbare aanbestedingen.
** De intervals voor corruptie zijn hoger dan het minimum van 12,5% aangezien een gedeelte van de grijze gebieden ook als corrupt wordt beschouwd.
