Young Advisory Group: Meer aandacht voor beta studies
De jeugdwerkloosheid rijst de pan uit. Als je de media moet geloven is de markt voor werkzoekenden nooit slechter geweest en worden alle vacatures met honderden sollicitaties beantwoord. Dit blijkt echter een eenzijdige waarheid. Het probleem van een ernstig tekort aan bèta’s wordt door de overheid wel onderkend, maar met het Techniekpact van verkeerde oplossing voorzien.
Tekort aan technisch talent
Technologische multinationals als ASML, Philips en VDL kampen met grote personeelstekorten. Op dit moment staan er 63.000 vacatures open voor gekwalificeerd technisch personeel. Volgens onderzoek van de Universiteit van Maastricht komen daar, per procent economische groei, 13.000 vacatures bij. Hierop is ASML begonnen met het op grote schaal werven van hoogopgeleide werknemers vanuit onder andere Korea, om maar haar honger naar technisch talent te stillen. Niet in de laatste plaats omdat 30 tot 40 procent van deze Koreanen vrouwen zijn.
Ook de Nederlandse overheid is het probleem opgevallen. Begin dit jaar werd het Techniekpact gesloten tussen UWV, werkgevers en onderwijsinstellingen. In totaal investeert de sector zo’n €100 miljoen in het technisch bijscholen van docenten en meer dan €300 miljoen in het omscholen van werklozen.
De belangrijkste vraag die Nederlandse beleidsmakers zich in deze zouden moeten stellen, is hoe lang deze bedrijven nog bereid zijn om dusdanige investeringen te doen om hun personeelsbestand op peil te houden, laat staan te groeien. Bestuursvoorzitter Thijs Manders van technisch detacheringsbureau TMC stelde het onlangs treffend richting het NRC: “We hebben het geluk dat een aantal bestuursvoorzitters onomwonden heeft uitgesproken dat ze in Nederland willen blijven.” De omvang van dit probleem is niet gering: de technologische sector is in Nederland verantwoordelijk voor een half miljoen banen en een jaarlijkse omzet van €80 miljard. Op dit moment worden er opdrachten afgewezen, omdat bedrijven geen personeel vinden om aan de vraag kunnen voldoen.
De grote technologische bedrijven rondom Eindhoven zijn echter niet de enige die ernstige problemen ondervinden van deze frictie op de arbeidsmarkt. Veelal hebben MKB’ers het nog moeilijker. Gedreven door vele innovatieve start-ups was de Nederlandse ICT sector jarenlang één van de snelst groeiende segmenten van de economie. Wanneer we Tjitte Folkertsma (MediaCT) van de Groninger Online Ondernemers vragen of zijn bedrijf sneller zou kunnen groeien als er meer gekwalificeerd personeel was, antwoordt hij volmondig ”ja”. “Vooral goede programmeurs voor software en applicatieontwikkeling zijn in Nederland erg moeilijk te vinden. Veel ondernemers in de e-commerce sector halen op dit moment op grote schaal mensen uit Oostbloklanden om aan de vraag te kunnen voldoen”, aldus Folkertsma.
Concurrentiepositie revalueren
Het is moeilijk te rijmen dat Nederland enerzijds met de grootste werkloosheid sinds jaren kampt en anderzijds bedrijven op grote schaal hoog gekwalificeerd personeel uit het buitenland moeten aantrekken. Nederland was jarenlang een populair vestigingsland voor bedrijven vanwege het hoge opleidingsniveau van de bevolking. Nu het blijkt dat we jarenlang de verkeerde mensen hebben opgeleid, moet Nederland haar concurrentiepositie revalueren. Het techniekpact schuift hierin de verantwoordelijkheid in de verkeerde schoenen.
De oplossing voor de lange termijn ligt in de basis. Scholieren op alle niveaus in de keten moeten duidelijk gemaakt worden dat banen in de techniek en ICT niet ‘geeky’ zijn, maar juist essentieel voor het functioneren van onze kenniseconomie. De overheid zou hierin dringend moeten sturen door onder meer financiële voordelen te creëren voor bèta studiekiezers (zoals bijvoorbeeld lagere collegegelden) en niet de sector moeten laten betalen voor haar tekortkomingen. Anders kon deze essentiële sector wel eens eieren voor haar geld kiezen en de productie verplaatsen naar Korea of Taiwan, waar dit personeel wel gemakkelijk te vinden is.
Op de korte termijn ligt de oplossing echter in het beter afstemmen van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. De krapte leidt tot grote concurrentie voor gekwalificeerd personeel. Winnaars van deze ‘War on Talent’ zullen voor een belangrijk deel de succesvolle bedrijven van morgen zijn. Een gedegen strategie om de concurrentie voor te blijven in het aantrekken van goede mensen (en specifieker: starters) is dus belangrijker dan ooit.
Een artikel van Ewout Lubberman, consultant bij Young Advisory Group.