Onderzoek: ‘Waterschapspartijen veronachtzamen cyberveiligheid’

20 maart 2023 Consultancy.nl

De meeste partijen die meededen aan de afgelopen waterschapsverkiezingen houden zich niet bezig met cyberveiligheid. Dat blijkt uit onderzoek van ICT-adviesbureau Legian.

Voor zijn studie analyseerde het bedrijf de verkiezingsprogramma’s van tientallen partijen. De belangrijkste conclusie? 66% van de partijen heeft het in zijn programma niet over cybersecurity. En dat is alarmerend: de waterschappen zijn mede verantwoordelijk voor een deel van de vitale infrastructuur van ons land, aldus Legian.

Denk bijvoorbeeld aan drinkwatervoorzieningen: als deze worden gehackt, kunnen we niet vertrouwen op de waterkwaliteit. Of neem de ICT-systemen waarmee dijken en sluizen worden beheerd: als deze worden getroffen door een cyberaanval kunnen overstromingen ontstaan, met alle gevolgen van dien.

Waterschapspartijen veronachtzamen cyberveiligheid

“Bij waterschappen is de impact van cyberaanvallen groot,” vertelt Nandenie Moenielal, werkzaam bij Legian. “Het is daarom belangrijk dat de partijen die aan de verkiezingen hebben deelgenomen, zich bewust zijn van de risico’s. En het is dus noodzakelijk dat ze stappen gaan ondernemen om het cyberveiligheidsniveau te verbeteren.” 

In detail

Uit het onderzoek van Legian blijkt dat alleen de VVD, de Algemene Waterschapspartij en Waternatuurlijk in alle kieskringen aandacht besteedden aan cyberveiligheid. Enkele andere partijen – zoals JA21 en de Vrije Lijst – richten zich ook op het ontwerp in hun programma’s, maar waren niet overal in ons land verkiesbaar. 

Daarnaast is er nog een andere categorie, waar de BBB onder valt. De partij deed mee in alle 21 waterschappen, maar in slechts ongeveer de helft daarvan richtte de partij zich met zijn programma op cyberveiligheid. Het CDA deed in 20 waterschappen mee aan de verkiezingen, maar in slechts 3 van zijn programma’s speelde cybersecurity een rol.

Legian noemt het “opvallend” dat vrijwel geen van de kleinere partijen in hun programma’s aandacht besteedden aan cyberveiligheid. “Dat geldt ook voor landelijk bekende partijen als de PvdA, CU, SPG, BVNL en 50plus. Zij waren in meer dan de helft van alle waterschappen verkiesbaar, maar negeerden het onderwerp.” 

Hoe zat het ook alweer?

Om de vier jaar vinden in Nederland de verkiezingen voor de waterschappen plaats. Sinds 2015 worden deze op dezelfde dag georganiseerd als de Provinciale Statenverkiezingen (die op hun beurt de samenstelling van de Eerste Kamer bepalen). Lang verliep dit echter anders. 

Een slordige twintig jaar geleden hadden burgers in ons land geen directe invloed op de zetelverdeling binnen de waterschappen. Zo bepaalde onder meer het bedrijfsleven, de agrarische sector, vastgoedeigenaren en de gemeentebesturen wie in het bestuur van een bepaald waterschap terecht zou komen.

Met de invoering van de Waterschapwet (in 1992) kregen Nederlanders vanaf 1995 direct stemrecht. Tot en met de waterschapsverkiezingen van 2004 stelden kandidaten zich op individuele basis verkiesbaar. Sinds 2008 stellen ze zich verkiesbaar via partijen.

Vandaag de dag wordt de zetelverdeling van de waterschappen voor twee derde direct bepaald door Nederlandse burgers. De overige zetels worden ingenomen door vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, de agrarische sector en milieuorganisaties.