Devitalisatie op de Zuidas ligt op de loer

Het was een hectische tijd. Diverse opdrachtgevers tegelijkertijd bedienen met spannende strategische adviesprojecten in binnen- en buitenland. Klantbesprekingen tijdens lange diners, lunches en soms zelfs een ontbijt. En ’s avonds lekker doorpakken tijdens de befaamde pizzasessies. Elke dag was weer spannend. Elke dag weer hollen. Het is een wonder dat ik dit leven zo lang heb volgehouden!

Waarschijnlijk is dit herkenbaar voor de vele consultants, advocaten, accountants en andere professionals die ons land rijk is. Zeker als je de carrièreladder nog aan het beklimmen bent. Je wilt niet onderdoen voor je peers, en het is natuurlijk ‘retespannend’ om als jonge bevlogen professional managementteams te mogen verblijden met jouw goed doordachte advies.

Op maandag een directiepresentatie in Rotterdam, dinsdag een sessie begeleiden in London, dan weer naar Den Haag om daarna de week af te ronden in Amsterdam voor een intern bedrijfsevent.

Natuurlijk ga je niet om 5 uur naar huis, ook al was je al voor 8 uur op kantoor. Al je collega’s blijven ook, dus je kunt niet ongezien weg. Als je dat al zou willen, want het leven is veel te leuk en spannend zo. En deadlines zijn deadlines. De klant laten wachten? Ongehoord!

Je kunt dit een tijdje volhouden. Als je net bent afgestudeerd en dus nog jong bent, is het niet echt een probleem. Het probleem manifesteert zich namelijk later, zo’n beetje als je halverwege de dertig bent. Dan kijk je in de spiegel en zie je niet meer de fitte en vitale persoon die je ooit was. Je hebt na je werk geen energie meer.

Je ploft op de bank en komt er niet meer vanaf. Oké, misschien heb je nog een avondje hobbysporten. Bijvoorbeeld even naar de voetbalclub, de squashbaan of op de mountainbike. Maar dit eindigt dan vaak in de kantine met een paar biertjes en bitterballen om je ‘harde werken’ te compenseren.

Work hard en… verval

Het maakt niet uit of je man of vrouw bent. Iedereen die in deze levensstijl meegaat, krijgt na verloop van tijd te maken met het ‘verval’. Je lichaam maakt minder snel spierweefsel aan en slaat meer van je eten op als vet. Knijp maar eens in je zij, buik of billen, dan weet je waar ik het over heb. Ooit was je vitaal en fit. Nu is dat maar een glimp van wat het ooit was. En nee, dit is niet het natuurlijke proces van ouder worden. Tenminste, dat hoeft het niet te zijn!

“Als een kindje van zes meer energie heeft en het langer kan volhouden dan jij als papa, is er toch iets mis.”

Ik heb dit ook meegemaakt. Van fitte twintiger die alles aankon, tot vermoeide veertiger die niet meer van de bank af kwam als de werkdag erop zat en de avond vierde met een glas wijn totdat het tijd was om naar bed te gaan. Begrijp me niet verkeerd, ik hou van wijn, lekker eten en alle geneugten die het leven te bieden heeft. Maar het moet niet ten koste gaan van mijn tijd hier op aarde.

Bij mij kwam de omslag toen in merkte dat ik niet meer zo heel lang achter mijn (toen nog) hele kleine kinderen aan kon rennen. Als een kindje van zes meer energie heeft en het langer kan volhouden dan jij als papa, is er toch iets mis.

Ik was inderdaad te dik, had een te hoog vetpercentage en te weinig energie. Nu is ‘te dik’ natuurlijk subjectief. Wat de een te dik vindt, is voor de ander slank. Voor mij ging het erom dat ik een status zou bereiken van fitheid en omvang waar ik gelukkig mee was. Gezond dus.

Het is overigens schrikbarend hoeveel mensen overgewicht hebben. “In Nederland heeft 53 procent van de mannen en 47 procent van de vrouwen overgewicht. Bij mannen is het met 41 procent vaker matig overgewicht dan bij vrouwen (31 procent). Ernstig overgewicht daarentegen komt meer voor bij vrouwen”, aldus het CBS.

En overgewicht leidt tot allerlei kwalen. Naast prestatievermindering op het werk (sneller vermoeid, sneller geïrriteerd, soms emotioneler) leidt het ook tot ernstige ziektes zoals diabetes type II (In Nederland leiden circa 1,1 miljoen mensen aan deze ziekte, volgens het Diabetes Fonds). Reden dus temeer, zou je zeggen, om hier snel iets aan te doen!

Maar als je een rondgang doet op bijvoorbeeld de Zuidas in Amsterdam, lijkt het wel alsof weinig mensen van deze ernst doordrongen zijn. Wel zijn er vanuit bedrijven zelf steeds meer vitaliteitsprogramma’s, maar die zijn vaak erg algemeen en beperkt. En het bezoekersaantal is niet heel erg hoog.

De kunst om echt te veranderen

Wat is er dan voor nodig om te veranderen? Voor mij was dit een echte intrinsieke wens, ingegeven door een specifieke gebeurtenis. Dit is voor iedereen weer anders. Voor de een is het de huisarts die zegt dat als je zo doorgaat, je niet ouder wordt dan zestig. Voor de ander is het in de spiegel kijken al genoeg.

“Ik ben in veel van de valkuilen getrapt. Ben meegegaan met een paar hypes.”

Maar dan… wat moet je dan doen? Daar gaat het vaak mis. Want er is geen eenduidig antwoord. Ook is er geen algemeen loket waar je terecht kunt. Nee, de wereld van afvallen, leefstijlverandering en fitness wordt gerund door marketing. Het is big business. Er zijn tientallen dieetprogramma’s die allemaal weer wat anders roepen, soms druipend van de onzinnigheid. Er zijn enorm veel leefstijlcoaches en dit aantal is de afgelopen jaren flink gegroeid.

En dan fitness… hoeveel fitnessprogramma’s er zijn is volgens mij niet eens meer te tellen. Hoe moet je dan, als je eindelijk over de drempel bent en wilt afvallen, weten waar je moet beginnen?

De meeste mensen rennen naar de sportschool of gaan via de huisarts naar een diëtist. Een goede sportschool zal je een op maat gemaakt programma aanbieden en je uitleggen wat en hoe je moet eten. Maar deze sportscholen zijn dun gezaaid en duur in vergelijk met de bulkaanbieders.

En je begrijpt waar de meeste mensen dan terechtkomen…. inderdaad, bij de prijsdiscounters. En dan ga je eindelijk naar die sportschool en vliegt meteen naar de hometrainers of crosstrainers en werkt je uit de naad. Je voelt je goed erna. Je hebt flink gezweet. Dit hou je nog een paar weken vol en daarna lukt het je niet meer. Je poging was niet effectief en je geeft het op.

De les die je hieruit kunt trekken is dat je iets moet hebben dat je ook echt kunt volhouden. Tegelijkertijd moet het effect hebben, anders heeft het geen zin.

Een goede vitaliteitscoach

Een goede vitaliteitscoach zal je erop wijzen dat je eerst moet beginnen met het bepalen van je doel. Hoe wil je zijn? Wat wil je kunnen? Hoe wil je eruit zien? Vervolgens kijk je naar je huidige situatie. Analyseer dit. Wat eet je nu? Hoeveel van wat? Waar komt het door dat je nu niet vitaal bent en kampt met dat hoge vetpercentage? Hoe slaap je en hoe lang?

“Ik heb mijn levensstijl veranderd. En toch geniet ik geregeld van een wijntje en eet zo nu en dan nog steeds de minder gezonde dingen.”

Als je dit weet, bepaal je met de coach wat nodig is om je doel te bereiken (wat te eten, hoe vaak eten, rust en beweging). Op basis van het gat tussen wat nodig is en wat nu is, wordt een op jouw situatie afgestemd programma gemaakt. Dit zul je moeten uitvoeren (tot de letter). Na een half jaar zie je echt resultaat en pas na een jaar (of langer) ben je een ander persoon. Je hebt een vast eet- en beweegschema en je hebt geleerd dit vol te houden. Je kunt het ook volhouden. Na een tijdje kost het je zelfs veel minder moeite dan je had gedacht.

Toen ik begin 40 was begon ik, na mijn bewustwordingsmomentje, met sporten. Ik ben in veel van de valkuilen getrapt. Ben meegegaan met een paar hypes. Deed me tegoed aan diverse sportsupplementen met mooie namen die je deden geloven dat je na een shake meteen een gespierde bodybuilder zou worden. Dit heeft me kostbare tijd gekost.

Gelukkig kwam ik in aanraking met een Amerikaanse coach die mij geleerd heeft wat wel werkt. Dit heb ik uitgevoerd. Mijn vetpercentage is meer dan gehalveerd, mijn energieniveau is enorm gestegen en ik lig niet meer de hele avond uitgeput op de bank.

Ik heb mijn levensstijl veranderd. En toch geniet ik geregeld van een wijntje en eet zo nu en dan nog steeds de minder gezonde dingen. Maar ik ben me nu bewust van wat ik eet en kan eten. Dus als ik een keer vette hap eet, weet ik dat het op dat moment ook kan. Ik heb nooit honger geleden tijdens mijn traject en ook nu heb ik geen echte vreetbuien meer. Ik voel me uitstekend en ben nu op mijn 48ste vele malen fitter dan toen ik tien jaar jonger was.

Ik heb wat ik heb gedaan vertaald naar een boek: Fitter is beter, afvallen en gespierd worden maar dan echt. Geen hypes, mythes en onzin. Alleen dingen die werken. En de lessen daaruit volg ik nog steeds. Elke dag.

Je levensstijl bepaalt je werkprestaties. Een destructieve levensstijl zorgt er uiteindelijk voor dat je niet effectief meer bent op je werk. Je deadlines niet haalt. Je klanten teleur moet stellen. Maar vaak is je privéleven het eerste slachtoffer, want dat schiet er meteen bij in. Devitalisatie van medewerkers is echt een groeiend probleem. Ook binnen de wereld van professional services. Doe er wat aan. Pak de regie over je eigen leven. Het is niet moeilijk. Je moet alleen beginnen.

Over de auteur
Luc Molenaar is werkzaam als management consultant en partner bij adviesbureau Share4. Hij is de schrijver van het boek ‘Fitter is beter, afvallen en gespierd worden maar dan echt’, tevens is hij actief als vitaliteitscoach en eigenaar van Fitter is Beter.