Organisaties onvoldoende klaar voor post-corona verandering

07 oktober 2020 Consultancy.nl

De huidige snel veranderende en digitaliserende markt vraagt van organisaties een hoog verandervermogen. Veel organisaties zijn daar echter nog lang niet klaar voor, stellen de bedenkers achter de Nationale Benchmark Verandervermogen.

Het zijn veelgehoorde uitspraken in veranderland: “Verandering is continu”, of “Wie niet verandert staat stil”. Toch zijn deze gezegdes in een compleet ander perspectief te plaatsen in het huidige landschap. De uitbraak van het coronavirus heeft gezorgd voor ongekende veranderingen voor organisaties, van leiders tot de werkvloer en binnen alle gelederen, van sales & marketing en productie, tot supply chain en facilitaire dienstverlening.

Verandering in stroomversnelling

Tegelijkertijd heeft het coronavirus de digitalisering van producten en diensten en de interne bedrijfsvoering in een stroomversnelling gebracht. Wat vroeger jaren duurde wordt nu digitaal in enkele maanden gerealiseerd. Dit alles vraagt om een gigantisch aanpassingsvermogen van medewerkers. Bijna altijd gaat het hierbij om een andere/nieuwe manier van werken die veel verandervermogen van de organisatie vraagt.

Zijn organisaties klaar voor post-corona verandering?

Tel daarbij nog op dat er na corona een compleet andere wereld voor de deur staat te wachten – het ‘nieuwe normaal’, wat betekent dat veel organisaties hun verdienmodellen zullen moeten aanpassen, en verandering verder dienen te versnellen. De vraag is dan ook: is Nederland wel klaar voor zulke verandering? 

“Nou”, zegt Leon Veenhuijzen, partner van First Day Advisory Group, “het effect van een verandering wordt voor meer dan 80% bepaald door dat verandervermogen en uit cijfers vanuit het bedrijfsleven kan maar één conclusie worden getrokken. En dat is dat het verandervermogen niet voldoende is om deze omvang van verandering het hoofd te bieden. Met als gevolg dat de transitie naar het nieuwe normaal, en ook groei en innovatie, worden geremd.”

First Day Advisory Group voerde eind 2019 samen met Business Fitscan voor het laatst de Nationale Benchmark Verandervermogen uit, en bereidt momenteel de volgende editie voor. Vooruitlopend op de feedback, komen ze met een maar weinig hoopvolle prognose. “Managers overschatten het verandervermogen van hun bedrijf en medewerkers.” En dus “geven managers geven hier dan ook te weinig aandacht aan”, constateert Tom Koppelman, oprichter van Business Fitscan.

Natuurlijk speelt nu mee dat er de afgelopen maanden behoorlijk wat veranderingen zijn doorgevoerd waar weinig sturing voor nodig was. Veel medewerkers hebben te maken gekregen met een zekere vorm van ‘force majeure’, en moesten wel meegaan in het digitaal werken, of bijvoorbeeld de omwenteling naar remote sales. “Maar om verandering te laten beklijven is meer nodig”, zegt Veenhuijzen.

De mate van verandervermogen binnen een organisatie wordt volgens First Day Advisory Group bepaald door vijf dimensies. Een daarvan is de koers, die het personeel handvatten biedt om goed te beseffen waar de organisatie naartoe beweegt. Uit de benchmark blijkt dat de bekendheid met de koers en het draagvlak voor die koers over het algemeen teleurstellend is.

Volgens Gjalt Anker van First Day Advisory Group is het in de huidige markt alleen maar uitdagender dit te bewerkstellingen: “Het is nu voor leiderschap nog moeilijker een juiste koers voor de onderneming te bepalen, en nog complexer deze uit te leggen aan de medewerkers, die voor hun baan vrezen of die fundamentele veranderingen niet begrijpen.”

Een andere rem op verandering ligt in de belemmering die professionals ervaren bij verandering. In de benchmark ervaart bijna de helft van de medewerkers storende belemmeringen bij veranderingen. Dit varieert van organisaties die beperkt gebruikmaken van de aanwezige kennis, inzichten en vaardigheden van de eigen medewerkers, tot capaciteitsvraagstukken – waarbij het vooral om (een gebrek aan) geld en tijd draait. Veenhuijzen: “Maar het kan ook gaan over de aansturing of de mate waarin men zich serieus genomen voelt of betrokken wordt.”

“Wij denken dat deze en overige problemen die uit de benchmark naar voren kwamen niet fundamenteel veranderd zijn”, besluit Veenhuijzen. Hij adviseert organisaties om hun verandervermogen in kaart te brengen, en om die data te gebruiken voor hun plannen en voor het managen van de onvermijdelijke verandering die de komende periode op ons af komt. “Dit kan vrij eenvoudig en levert veel inzichten op.”