Arko van Brakel over high performance-organisaties
Vorige maand lanceerde ondernemer, consultant, business coach, spreker en schrijver Arko van Brakel ‘Ondernemen met impact’, een boek gericht op de transformatie naar een organisatie die niet alleen haar eigen toekomst veiligstelt maar tegelijkertijd een positieve impact heeft op haar omgeving. Waarom schreef hij dit boek? Wat is een high performance organisatie? En hoe begin je de transformatie? Zeven vragen aan de auteur.
Wat was de aanleiding voor je nieuwe boek?
Onder druk van onder andere disruptieve technologische ontwikkelingen en klimaatverandering, in combinatie met de maatschappelijke effecten van bijvoorbeeld vergrijzing hebben we te maken met niet eerder vertoonde economische en sociale veranderingen. Dit brengt uitdagingen mee voor organisaties én voor het behoud van een leefbare wereld. Deze ontwikkelingen worden vaak los van elkaar gezien, terwijl er feitelijk één oplossing is die organisaties voorbereidt op al deze trends.
Ik ben er tijdens mijn werk voor Semco Style Institute achter gekomen dat een vernieuwende werkwijze gericht op ondernemerschap en innovatie binnen organisaties niet alleen kan zorgen voor een future proof organisatie, maar tegelijkertijd ook de oplossing biedt voor het behouden van welvaart en welzijn: de high performance organisatie.
Wat zijn de kenmerken van zo’n high performance organisatie?
Een high performance organisatie wordt gekenmerkt door een innovatieve, ondernemende cultuur waarin mensen centraal staan en de missie, waarden en integriteit continu de boventoon voeren, terwijl er tegelijkertijd gezonde financiële resultaten worden geleverd. Als resultaat hiervan zijn organisaties niet alleen in staat om te reageren op de snel veranderende wereld en te vernieuwen, maar kunnen zij ook de gewenste impact maken op hun directe en indirecte omgeving.
Het loslaten van oude patronen en het omarmen van nieuwe businessmodellen, werk- en denkwijzen is een must. Hierbij speelt in het bijzonder vernieuwend leiderschap een cruciale rol. Leiderschap dat een betekenisvolle toekomstdroom nastreeft waaraan de organisatie zich kan binden, dat faciliteert in plaats van controleert, dat waarden over normen stelt, dat de kracht van diversiteit en collectieve intelligentie inziet en toepast en tegengeluid waardeert en omarmt.
Alleen dan kan de innovatieve cultuur worden gecreëerd die nodig is voor een future proof organisatie: een wendbare en weerbare, financieel gezonde organisatie waar niet alleen de kracht van medewerkers wordt benut en gemaximaliseerd, maar die ook haar steentje bijdraagt aan de samenleving en de oplossing van maatschappelijke vraagstukken.
Wat verandert er hierbij voor het management?
Van traditioneel management is geen sprake meer in zo’n organisatie. Het idee is om een zelforganiserende of zelfs zelfsturende organisatie te creëren waarbij leiders niet alleen de informatie, middelen en tools bieden aan teams maar hen ook het vertrouwen en de psychologische vrijheid bieden die nodig is om zelf beslissingen te kunnen nemen en fouten te durven maken om van te leren. Het management moet dus transformeren tot leiders die faciliteren, coördineren en coachen.
Hoe start je?
Ten eerste is het van belang dat bedrijven op zoek gaan naar hun eigen identiteit en niet klakkeloos de werkwijze van een ander succesvol bedrijf overnemen. Als ik met een foto van Brad Pitt als voorbeeld naar de kapper ga, kan hij of zij knippen wat ze wil maar ik zal er nooit precies zo uit gaan zien. Selecteer de manieren en werkwijze waardoor de talenten van jouw organisatie naar voren komen en de strategie die bij jouw mensen en klanten past. Dit is voor ieder bedrijf anders.
Nadat je dit hebt gedaan is het zaak om iedereen in de organisatie te motiveren om op de nieuwe manier te werken en hiërarchische denkwijzen overboord te gooien. Stap voor stap zet je zo de verandering in naar een high performance organisatie. Hierbij is het goed om in je achterhoofd te houden dat een cultuurverandering niet zomaar tot stand komt en tijd kost. Als leider moet je iedereen in je organisatie langzaam loslaten.
“Ik weet zeker dat elk bedrijf erop vooruitgaat als zij de mensgerichte principes van impact leiderschap doorvoeren.”
Wat zijn de valkuilen?
Opmerkelijk genoeg zou je de valkuilen meteen ook de succesfactoren kunnen noemen. Want een succesfactor die je niet goed invult wordt vanzelf een valkuil. Het begint bij leiderschap. Het bouwen van een democratische, lerende organisatie vraagt veel lef en vasthoudendheid. Als je bijvoorbeeld niet de tijd neemt om je mensen te betrekken bij het identificeren van de organisatievorm en werkwijze die bij jouw bedrijf past, zal er te weinig draagvlak zijn en leg je de basis voor grote teleurstellingen.
Ook is het belangrijk om heel goed op de balans tussen experimenteren, plannen maken en innoveren en het tegelijkertijd op peil houden van de core business te letten; de schoorsteen moet immers wel blijven roken. En dat brengt mij bij misschien wel bij de belangrijkste valkuil: hoe sterk is je team? Een divers team van personen met verschillende talenten zorgt niet alleen voor een toename in innovatiekracht en optimale benutting van collectieve intelligentie, maar zal ook zorgen voor de juiste balans en integriteit. Het is dus van belang om een multidisciplinair team te hebben en te waken voor homogene teams.
Wat is voor jou het ultieme voorbeeld van een high performance organisatie?
Op dit moment is dat in Nederland het bedrijf Niverplast in Nijverdal, een broodverpakkingsmachinefabriek. Niemand is hierin zo ver gegaan als zij. Vanaf het begin af aan was het doel van de oprichter om een organisatie zonder geweld te bouwen: zonder managers, zonder targets, met zo min mogelijk regels en zonder druk – de enige regel hier is om gezellig samen te lunchen om 12:30 uur elke dag. Verder worden werktijden, vakantiedagen, etc. door het personeel zelf ingevuld.
Juist door deze vrijheid werkt iedereen samen vol motivatie aan het succes van het bedrijf, dat altijd onafgebroken, winst en groei heeft vertoond. Illustratief is dat de wens van de organisatie om de kortst mogelijke lijnen tussen kantoor en de werkvloer te creëren ertoe heeft geleid dat iedereen werkt in een zelfontworpen, duurzaam, cirkelvormig gebouw, met een kantoor met heel veel ramen in het hart. Wat mij betreft is dit circulair in de overtreffende trap.
Wat maakt jouw boek een must-read voor elke manager?
Ik weet zeker dat elk bedrijf erop vooruitgaat als zij de mensgerichte principes van impact leiderschap doorvoeren. Een cultuur bouwen waarin mensen wendbaar en weerbaar zijn voor veranderingen en continu durven te experimenteren en verbeteren, is namelijk cruciaal om te overleven. In mijn boek geef ik hiervoor concrete handvatten en inspiratie om vanuit ondernemende principes op een positieve manier bij te dragen aan de wereld en je bedrijf future proof te maken. Je zult dan zien dat heel gewone mensen in heel gewone organisaties in staat zijn tot buitengewone prestaties.
