Samenwerking kan banken helpen met AML en KYC professionalisering
Het bestrijden van criminele geldstromen vormt mondiaal een groeiende uitdaging. Volgens een schatting van het Internationaal Monetair Fonds is deze duistere markt – bestaande uit witwassen en financiering van terrorisme, oorlog, omkoping en drugs- en mensenhandel – goed voor 2% tot 5% van de wereldeconomie, wat neerkomt op biljoenen euro’s. De onderzoekers identificeren de productie van en handel in drugs als de belangrijkste drijvers van witwaspraktijken, gevolgd door corruptie, fraude en diefstal. De financiering van terrorisme omvat activiteiten als wapenhandel, afpersing, ontvoering en oorlogsfinanciering.
Dergelijke financieringsactiviteiten worden voor een groot gedeelte gefaciliteerd door het bestaande mondiale financiële systeem. Banken en andere financiële instellingen worden – doorgaans zonder hun medeweten – ‘misbruikt’ voor dergelijke transacties. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er veel druk ligt op financiële instellingen om maatregelen te nemen om de mogelijkheid tot witwassen en terrorismefinanciering zoveel mogelijk te beperken. Naast dat ze een beroep doen op hun bedrijfsethiek en maatschappelijke plicht om elke vorm van illegale activiteit tegen te gaan, hebben regelgevers de afgelopen twee decennia steeds grondigere stappen gezet en blijven die zetten om banken te dwingen het probleem serieus te nemen.
De bekendste regelgeving die op dit gebied is geïntroduceerd wordt ingedeeld in AML (Anti-Money Laundering) – gericht op het blootleggen en blokkeren van geldstromen ten behoeve van witwassen – en Know Your Customer (KYC) – gericht op het garanderen dat financiële transacties alleen terechtkomen bij ‘eerlijke’ ontvangers. Naast Europese wetgeving, zoals de Anti-Money Laundering Directives, bestaat er ook landelijke regelgeving waarop wordt toegezien door nationale instanties, zoals centrale banken en financiële toezichthouders.
Complexe compliance
Compliant zijn met AML- en KYC-regelgeving vormt voor banken een zware uitdaging. KYC is complex omdat dit het gehele proces beslaat – van on boarding met de identificatie en verificatie van de identiteit van cliënten, acceptatie en risicobeoordeling, monitoring van cliënten, rekeningen en transacties en off boarding. Dit betekent dat – om compliant te zijn – banken een geïntegreerde aanpak moeten hebben voor de afdelingen met direct klantcontact, operationele afdelingen en compliance. Voor zowel AML als KYC geldt dat een succesvolle aanpak staat of valt bij het vinden van de juiste balans tussen enerzijds het vermijden van de administratieve last van ‘over-compliance’ en anderzijds het risico op gebrekkige compliance.
De praktijk laat zien hoezeer AML- en KYC-compliance een worsteling oplevert: “De afgelopen jaren hebben ons geleerd dat het opstellen maar vooral ook het invoeren van dergelijk beleid een enorme uitdaging oplevert”, zegt Rob Kemna. Vanuit Delta Capita, een adviesbureau dat financiële instellingen helpt bij complexe veranderopgaven – zoals op het gebied van compliance – helpen Kemna en het internationale team waar hij onderdeel van is jaarlijks vele klanten bij het professionaliseren van hun aanpak van het tegengaan van witwaspraktijken en terrorismefinanciering. Kemna: “Compliance vraagt heel veel inspanning, en als het niet goed wordt uitgevoerd dan gaat het ten koste van de klantenservice, de efficiency en kan het tot grote reputatieschade leiden.”
Zijn woorden worden onderstreept door diverse studies. Volgens Thomson Reuters liggen de gemiddelde jaarlijkse uitgaven van banken aan alleen al KYC-compliance tegenwoordig boven de $50 miljoen, en de kosten zijn nog altijd stijgende. Spelers in de top 10% van ’s werelds grootste financiële instellingen spenderen ieder minimaal $100 miljoen per jaar aan het thema. Ondertussen voelen consumenten de impact hiervan: in 2017 liep de onboarding tijd bij banken met 18% op tot gemiddeld 24 dagen. Het moeizame proces kost banken ook klanten. In het onderzoek van Thomson Reuters geeft 12% van de ondervraagde klanten aan van bank te zijn gewisseld mede als gevolg van KYC-kwesties.
Bedrijfsbrede risicobeheersing
Kemna ziet nog veel ruimte voor verbetering in complianceprogramma’s: “Zo kan technologie voor enorme efficiencyverbetering zorgen, en kunnen data analytics en artificial intelligence zorgen voor betere en snelle opsporing.” Over de opkomst van technologie als middel om AML en KYC is inmiddels al veel geschreven, de implementatie gaat niettemin nog relatief traag. De grootste uitdaging zit niet in de technische implementatie, maar in het gebruik als onderdeel van de dagelijkse bedrijfsvoering binnen de gehele bank.
“In veel financiële instellingen vinden de werkzaamheden voortkomend uit het customer due diligence (CDD)-beleid plaats in een specialistische omgeving op beleidsniveau en een operationele omgeving op het gebied van processen en procedures”, legt hij uit. “In het beleid staat veelal opgetekend dat de businesszijde, de eerste lijn, eindverantwoordelijk is maar in deelname in processen komt dit maar beperkt tot uiting. De hoge mate van benodigde specialistische kennis lijkt hiervoor een logische belemmering. Dit wordt echter tegengesproken door de hoge specialistische kennis die velen uit de business hebben van complexe financiële producten, naast hun kennis van de klanten waarvoor deze producten mogelijk interessant zijn.”
“Een utility-oplossing biedt de mogelijkheid om tot veel betere samenwerking in het proces te komen, zowel tussen afdelingen binnen een instelling als ook voor een groep instellingen.”
– Rob Kemna, Delta Capita
Hij voegt toe dat het daarom van grote waarde is om deze groep medewerkers te binden aan het KYC-beleid: “Het in kaart brengen van cliënten en beoordelen van hun kansen en bijbehorende risico’s is de kern van hun werk, het stelt hen in staat klanten optimaal te bedienen. De risico afweging daarbij geldt nu echter niet alleen meer een financieel of concentratierisico, maar tevens een risico op het faciliteren van klanten bij witwassen of terrorismefinanciering. De afwegingen op dit risico moeten een integraal onderdeel worden van het dagelijks proces van de gehele bank.”
Dit betekent dat de business en het compliance-risicomanagement op een vergelijkbare manier zouden moeten samenwerken als de business en het krediet risicomanagement. Kemna: “Ieder vanuit eigen verantwoordelijkheden, ieder met het volledige besef dat beide risico’s even zwaar wegen voor de instelling. Boetes en -daaropvolgend- reputatieschade maken dit nu materieel en dragen op die manier mogelijk bij aan de bewustwording.”
Indien goed uitgevoerd, wordt hiermee volgens de adviseur invulling gegeven aan de belangrijkste voorwaarde voor de benodigde verandering: “kennis van en draagvlak voor het beleid”. Dan rest nog de executie. “Hierin ligt ook een grote uitdaging”, vertelt Kemna. “De traditionele manier van werken schiet hierin tekort. Daarbij komt dat de kosten die hiermee gemoeid zijn niet structureel vol te houden zijn.” De oplossing ligt volgens hem in een oplossing waarbij banken kennis, kunde en de investeringskosten delen. “Een utility-oplossing biedt de mogelijkheid om tot veel betere samenwerking in het proces te komen, zowel tussen afdelingen binnen een instelling als ook voor een groep instellingen. Dit wordt nu op een aantal plaatsen onderzocht en de eerste uitkomsten tonen aan dat het weliswaar complex is, maar met een focus op intensieve samenwerking ook veelbelovend”, besluit Kemna.
Gerelateerd: Tackling financial and economic crime through banking collaboration (op Consultancy.uk).
