Drempelloos data delen met behoud van controle
De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) heeft burgers meer controle over hun eigen data gegeven. Maar meer controle leidt niet automatisch tot meer regie. Daarvoor zijn extra tools nodig. Het kabinet wil daartoe afsprakenstelsels formuleren, maar die zijn alleen zinvol als daarin afspraken staan over identificatie, authenticatie en autorisatie van de partijen die data willen delen, stelt Douwe Lycklama, oprichter van INNOPAY. “Alleen dan krijgen we de tools in handen waarmee we drempelloos data kunnen delen en tegelijkertijd de regie over die data kunnen behouden.”
Lycklama, de oprichter van het consultancybureau, zegt dat een belangrijke kenmerk van dit digitale tijdperk is dat elke handeling een transactie wordt. “Elke vingerbeweging op onze smartphone of tablet wordt ergens in de wereld opgepikt om ons de juiste respons te geven. Met de opkomst van het internet of things dreigen ook alle andere activiteiten een transactie te worden, van een rondje hardlopen tot een ritje met de auto.”
“Alles wat we doen, wordt gedigitaliseerd. Wij krijgen steeds mooiere en goedkopere diensten, waarvoor we betalen met onze data. Die data zijn zeer gewild. Adverteerders betalen veel geld voor data in de hoop daarmee aandacht voor hun producten en diensten te genereren.” Volgens data van IAB Nederland, ging er vorig jaar meer dan €3,2 miljard om in advertentie-inkomsten, een stijging van zo’n slordige €200 miljoen ten opzichte van drie jaar daarvoor.
Nieuwe vragen en zorgen
Het kabinet wil Nederland tot de digitale koploper van Europa maken. Ons land moet volgens de beleidsbepalers de kansen grijpen die digitalisering biedt, maar tegelijkertijd oog hebben voor de keerzijde van digitalisering. Lycklama: “Digitalisering roept immers nieuwe vragen en zorgen op. Van wie is de data en wie heeft daartoe toegang? Wat geven wij met onze data nu precies weg? En kunnen we onze data terugkrijgen?”
De zorgen spitsen zich voor een belangrijk deel toe op de concentratie van macht bij grote digitale platforms. De digitale platforms die de meeste data verzamelen, zoals Facebook, LinkedIn, Google of Amazon, beschikken over de beste mogelijkheden om hun producten en diensten tot verder te verbeteren. “Dat leidt tot een nog grotere aantrekkingskracht. Het is een ‘winner takes it all’ markt.”
Wel controle, geen regie
De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) moet uitkomst bieden. “De AVG geeft ons de controle over onze eigen data weer terug. Wij hebben nu het recht om te zien welke data zijn vastgelegd en het recht om ‘vergeten’ te worden.” Maar wat heeft de AVG in de praktijk veranderd? “Wie gebruik wil maken van zijn controle, moet nog altijd zelf in actie komen en veel moeite doen om data te laten verwijderen. We hebben weliswaar controle over onze data, maar niet de regie.”
Laat data staan waar ze staan
Willen mensen daadwerkelijk de macht over hun data terugkrijgen, dan moet het delen van data op fundamenteel andere wijze georganiseerd worden, zegt Lycklama. “Laat de data staan waar ze staan, bij de bron. Geef burgers zelf de macht om te bepalen wie wel en niet veilig toegang krijgt tot die data. Wie toegang krijgt, mag ze inzien op de voorwaarden die de eigenaar bepaalt. Het delen van data wordt dan niets anders dan het beschikbaar stellen van de toegangsrechten tot data. Willen we stoppen met het delen van data? Dan trekken we die rechten in.”
Identificatie, authenticatie, autorisatie
Het kabinet heeft met de Nederlandse Digitaliseringsstrategie een eerste aanzet gegeven om burgers meer regie over hun eigen data te geven. Het kabinet wil daartoe afsprakenstelsels formuleren. Maar wat moet nu concreet in een dergelijk afsprakenstelsel staan? Het antwoord volgens de digtale expert: afspraken over identificatie, authenticatie en autorisatie. “Dergelijke afspraken maken het mogelijk om data te delen tussen partijen die elkaar voorheen nog niet kenden. Ze maken het mogelijk om te identificeren wie die andere partij is, te controleren dat die andere partij inderdaad die identiteit heeft en te waarborgen dat die partij alleen toegang heeft tot de data die jij met die partij wilt delen.”
Datadeelverzoeken
Op de vraag wat een dergelijk afsprakenstelsel voor het leven van consumenten zou kunnen betekenen, zegt Lycklama: “Dat we op een veilige, betrouwbare en controleerde wijze transacties kunnen afsluiten zonder elke keer alles opnieuw te hoeven intypen. Dat op een uniforme wijze vastligt hoe we data delen, net zoals vastligt hoe betalen, bellen of mailen werkt. Net zoals we de afgelopen twintig jaar hebben leren emailen, SMS-en, en appen, gaan we de komende twintig jaar leren data delen.”
Voor meer informatie over de visie van INNOPAY op datadelen, bekijk de whitepaper ‘Drempelloos Data Delen met Behoud van Controle’. Douwe Lycklama schreef de whitepaper samen met Shikko Nijland, CEO en Managing Partner van het bureau.
