Familiebedrijven hebben vertrouwen in 2018, war for talent grootste zorg

02 januari 2018 Consultancy.nl

De meeste Europese familiebedrijven gaan de toekomst met vertrouwen tegemoet, onder meer dankzij de economische voorspoed van de afgelopen tijd. Naast over de war for talent, maken ze zich ook zorgen over de politieke instabiliteit in de Europese Unie (EU), grotendeels veroorzaakt door de Brexit. De meeste familiebedrijven, ook in de UK, pleiten juist voor meer Europese integratie. Daarnaast verlangen ze van de politiek maatregelen om de arbeidsmarkt te flexibiliseren en het belastingstelsel te hervormen. Dat blijkt uit onderzoek van KPMG en European Family Businesses.

Het familiebedrijf is wereldwijd het meest voorkomende eigendomsmodel voor ondernemingen. Naar schatting ligt de economische impact van deze bedrijven op niet minder dan 70% van het wereldwijde bbp. Ook binnen Europa is hun belang lastig te overschatten. Zo verschaffen de meer dan 14 miljoen Europese familiebedrijven werk aan ruim 60 miljoen mensen en blijken ze ook in Nederland echte ‘banenmachines’. Zoals alle organisaties hebben ook familiebedrijven de laatste jaren echter te maken met een snel veranderende markt.

Om bij te houden hoe het ervoor staat met de Europese familiebedrijven, voeren KPMG en European Family Businesses (EFB) – het overkoepelend orgaan van Europese brancheorganisaties voor familiebedrijven – sinds 2012 elk jaar gezamenlijk onderzoek uit. Voor de 2017-editie werden ruim 1.100 eigenaren van familiebedrijven ondervraagd op thema’s als vertrouwen in de toekomst, mogelijke uitdagingen en gewenste overheidsmaatregelen.

How do you feel about your family business’ economic perspective for the next 12 months

Vertrouwen

Wat als eerste kan worden opgemaakt uit de respons vanuit de familiebedrijven, is dat men over het algemeen de toekomst positief tegemoetziet. Sinds 2013 is het vertrouwensniveau alsmaar gestegen naarmate de crisis van 2008 verder uit zicht raakte en dit jaar is het niet anders. 53% van de respondenten geeft aan ‘gewoon’ vertrouwen te hebben in de economische vooruitzichten van de onderneming voor het komende jaar en nog eens 18% heeft zelfs erg veel vertrouwen. Een kwart van de familiebedrijven is neutraal en 2% gaf geen antwoord op de vraag. Slechts 2% is ‘gewoon’ negatief en het aandeel dat zeer negatief is komt zelfs niet boven de 0,5%.

Het positieve sentiment werd volgens de onderzoekers waarschijnlijk mede voortgestuwd door de economische voorspoed die de meeste familiebedrijven de laatste jaren beleven. Zo gaf 57% van de respondenten aan dat de omzet is gestegen, terwijl er bij slechts 13% sprake was van krimp. “Na meerdere jaren van verbeterende economische resultaten, kijken familiebedrijven naar de toekomst en zijn ze op zoek naar nieuwe en geïntegreerde manieren om op hun succes voort te bouwen”, aldus de onderzoekers.

Politieke instabiliteit

Dat familiebedrijven groei beleven en positief gestemd zijn, betekent natuurlijk niet dat er geen uitdagingen liggen voor deze ondernemingen. De meest genoemde zorg is met 43% de zogenaamde ‘war for talent’, oftewel de toenemende krapte op de arbeidsmarkt die het aantrekken van (geschikt) personeel bemoeilijkt. Andere veelgenoemde uitdagingen zijn toegenomen concurrentie (37%), teruglopende winstmarges (36%) en gestegen personeelskosten (32%).

Wat zijn vandaag de dag de belangrijkste zorgen voor jouw familiebedrijf

Naast deze uitdagingen is echter met name de zorg voor politieke instabiliteit interessant, die wordt genoemd door 30% van de respondenten. Waar deze uitdaging eerder niet vaak werd aangehaald, kwam daar bij het onderzoek van een jaar geleden verandering in. Toen eindigde de zorg voor politieke instabiliteit ineens op een gedeeld eerste plaats, samen met de war for talent (beiden 37%). Hoewel de bezorgdheid sindsdien dus wel wat is afgenomen, eindigt deze uitdaging ook dit jaar nog vrij hoog. Deze zorgen hebben alles te maken met het aanstaande vertrek van de UK uit de EU.

Dit wordt onder meer geïllustreerd doordat het aandeel van de respondenten in de UK dat deze zorg uitspreekt zelfs op 53% ligt. Ook ten aanzien van andere gerelateerde uitdagingen scoren de Britten bovengemiddeld hoog, zoals op het gebied van sterk fluctuerende wisselkoersen. Verder merken de onderzoekers op dat de onrust inderdaad wat is afgenomen, maar dat er nog altijd veel onzekerheid bestaat. Zo blijven er zorgen bestaan over de gedeeltelijke afbraak van de vrije handel binnen Europa. 

Voor verenigd Europa

De familiebedrijven lijken over het algemeen ook geen voorstanders van de Brexit. De meerderheid van de respondenten (56%) geeft aan juist meer integratie binnen de EU aan te moedigen, terwijl 29% tevreden is met de status quo en niet meer dan 15% pleit voor minder integratie dan er nu is. Vooral in Portugal, Oostenrijk, Duitsland, Griekenland, Italië en Spanje zien familiebedrijven graag meer integratie. Ook in de UK krijgt integratie echter de voorkeur boven segregatie met 30% tegen 23%. Van de 30% die meer integratie verwelkomt, kiest bovendien slechts 19% voor de optie “alleen een interne markt”, terwijl bijna twee keer zo’n groot deel (36%) gaat voor “interne markt met een diepere politieke unie”.

Hiermee zitten de Britse familiebedrijven volgens Arnold de Bruin, partner bij KPMG en deskundige op het gebied van familiebedrijven, behoorlijk op een lijn met de bedrijven op het continent: “De voorstanders vinden dat Europa zich vooral moet richten op het versterken van de interne markt en het realiseren van een politieke unie die meer diepgang heeft”, aldus De Bruin. Ook op andere terreinen kijken veel familiebedrijven naar de politiek voor het creëren van een vruchtbaarder ondernemersklimaat. Volgens de onderzoekers heeft men economisch geprofiteerd van de nauwe banden binnen de EU, waardoor er nu relatief veel vertrouwen is in de unie. 

Are you considering any of the following strategic options for your family business in the next 12 months

Wensen aan de politiek

Gevraagd naar wat overheden zouden kunnen doen voor familiebedrijven, geeft 39% aan graag meer flexibiliteit te willen in de arbeidsmarkt. Gezien het feit dat de war for talent de meest geuite zorg is onder de familiebedrijven, is dit niet erg verrassend te noemen. Het permanente dienstverband is voor velen een punt van zorgdat ertoe leidt dat men ervoor waakt nieuw personeel aan te trekken uit angst daar later aan vast te zitten. Ook op deze zorgen rond de arbeidsmarkt is de Europese politieke toestand echter van invloed, zoals De Bruin aangeeft: “Nu de werkeloosheid binnen de Europese Unie afneemt, hebben bedrijven steeds meer moeite aan geschikt personeel te komen. De instabiliteit in Europa kan bovendien gevolgen hebben voor het vrije verkeer van werknemers binnen Europa. Dat beperkt de bedrijven nog verder in hun zoektocht naar talent.”

Naast een flexibelere arbeidsmarkt zou een derde van de bedrijven (33%) graag een reductie van de administratielast zien. Hoewel hiermee de twee meest voorkomende antwoorden zijn genoemd, vormen de vele wensen omtrent belastingen opgeteld misschien nog wel een grotere prioriteit voor familiebedrijven. 32% wil lagere belastingen, 27% simpelere belastingregels en 25% aantrekkelijkere belasting- en administratieregelingen voor wanneer een familiebedrijf wordt overgedragen aan de volgende generatie.

Welke van de volgende veranderingen en/of verbeteringen zoude het beste zijn voor de groeiverwachtingen van jouw bedrijf?

Belastingdruk

De Bruin geeft toelichting: “Zo’n 30% ziet de belastingdruk als een belangrijke belemmering voor groei en geeft ook aan dat eenvoudigere belastingregels noodzakelijk zijn. Vooral familiebedrijven die internationaal zakendoen hebben last van de fiscale wetgeving. Zo brengt het BEPS-project van de OESO aanvullende eisen met zich mee. Datzelfde geldt voor de nieuw UBO-registers in Europa.” Hoewel bedrijven volgens De Bruin echt wel inzien dat het nodig is dat belastingfraude en oneigenlijk gebruik van belastingwetgeving worden voorkomen, zorgen de vele regels die dit moeten voorkomen voor een enorme regulatieve last voor ondernemingen. 

De Bruin: “De bedrijven zullen zich dan ook hard gaan maken voor hervormingen die leiden tot minder administratieve lasten, tot minder belasting en een betere toegang geven tot de arbeidsmarkt tegen lagere kosten.”

Samenvattend, legt De Bruin nog eens de nadruk op het duidelijke vertrouwen dat familiebedrijven hebben in een sterk Europa dat zich als één markt manifesteert: “Een meerderheid van de bedrijven roept de overheid dan ook op om binnen Europa nauwer samen te werken en de integratie en de politieke banden in Europa te verstevigen. Het is opvallend dat in het licht van de huidige Brexit-onderhandelingen 30% van de familiebedrijven in het Verenigd Koninkrijk een voorkeur heeft voor meer integratie in Europa.” 

Recent hield PwC ook een enquête onder familiebedrijven. Hoewel er in dat onderzoek geen specifieke antwoorden werden gegeven omtrent de Brexit en de algemene politieke (in)stabiliteit in Europa, gaf 51% van de respondenten in deze studie aan dat de conditie van de markt hun grootste zorg is voor de komende twaalf maanden. In de toelichting merken de onderzoekers op dat deze onzekerheid deels te verklaren is vanuit de Brexit, die natuurlijk ook zijn gevolgen heeft op de markt.

GerelateerdDe tien best presterende familiebedrijven van Nederland.

More on: KPMG
Netherlands
Company profile
KPMG is a Netherlands partner of Consultancy.org
Partnership information »
Partnership information

Consultancy.org works with three partnership levels: Local, Regional and Global.

KPMG is a Local partner of Consultancy.org in Middle East, Netherlands.

Upgrade or more information? Get in touch with our team for details.