Vijf tips voor middelgrote bedrijven om startup-cultuur te omarmen
Startups staan bekend om hun ondernemerschap, aanpassingsvermogen en vitaliteit. Grant Thornton heeft vijf tips opgesteld om deze positieve eigenschappen ook in middelgrote organisaties door te laten werken. Vooral een ondernemende mentaliteit onder de werknemers van het bedrijf zou van belang zijn. Om dit te realiseren wordt aanbevolen om de structuur en de cultuur van het bedrijf zo vorm te geven dat persoonlijk initiatief wordt aangemoedigd.
Nederland telt ruim 1,6 miljoen bedrijven en elk jaar worden er zo’n 160.000 nieuwe bedrijven opgericht. Net opgerichte bedrijven, ook wel startups genoemd, zijn echter niet altijd in staat om op de lange termijn te overleven: na het eerste jaar is al zo’n 10% van de beginnende ondernemingen afgevallen, terwijl slechts ongeveer de helft meer dan vijf jaar blijft bestaan. Een klein deel van de startups wordt erg succesvol – als het personeelsbestand van een bedrijf drie jaar op rij met minimaal 10% groeit dan wordt de startup ‘snelgroeiend’ genoemd. Een heel select aantal van hen vormt de crème de la crème van de startups: zij verdienen binnen vijf jaar een omzet van minimaal $10 miljoen en worden scale-ups genoemd.
Startups worden vaak geroemd vanwege hun creatieve en ondernemende mentaliteit. Het is echter niet altijd eenvoudig deze mentaliteit te behouden nadat een bedrijf een bepaalde grootte heeft bereikt. Steeds meer (middel)grote bedrijven proberen daarom bewust cruciale elementen van deze startup-mentaliteit toe te passen binnen hun eigen organisatie. Het gaat hierbij onder meer om pogingen om flexibiliteit, slagvaardigheid en ondernemerschap een grotere rol te laten spelen in de werkwijze en bedrijfsvoering binnen de organisatie. Grant Thornton stelde vijf tips op voor middelgrote bedrijven die willen profiteren van de voordelen van de ‘startup spirit’.
Veranker de startup in het DNA van het bedrijf
Volgens Grant Thornton kenmerken startende ondernemingen zich vaak door individueel ondernemerschap. Op deze manier zijn ze in staat snel, flexibel en daadkrachtig te opereren zodat dat ze efficiënt en klantgericht kunnen werken en nieuwe kansen makkelijk opmerken. Deze vrije manier van werken biedt dan ook veel voordelen. Wanneer een bedrijf een groeiperiode doormaakt, bestaat echter het risico dat deze positieve eigenschappen (deels) verloren gaan. Gedurende de overgang van individueel ondernemerschap naar zakelijk ondernemerschap, blijkt het voor de ondernemer soms lastig om de controle gedeeltelijk uit handen te geven. Helaas kan dit tot gevolg hebben dat diens werknemers worden belemmerd in hun creativiteit, wat vervolgens de groei van de onderneming afremt.
Om dergelijke problemen te voorkomen, adviseert Grant Thornton om de positieve eigenschappen die de startup succesvol maakten, te integreren in het DNA van de organisatie. Hierbij wordt aangeraden om de onderneming op zo een manier in te richten dat medewerkers gestimuleerd worden zich te gedragen als individuele ondernemers. Zo tonen ze meer initiatief, komen ze sneller met eigen ideeën en stellen ze dingen eerder ter discussie. Als hier in de overgang naar zakelijk ondernemerschap te weinig aandacht aan wordt besteed, dan zullen volgens Grant Thornton de ondernemende mensen het bedrijf verlaten.
Communiceer en houd het personeel betrokken
Het tweede advies van Grant Thornton ligt in het verlengde van het eerste advies. Nadat de organisatie op de juiste manier is ingericht om de ondernemende kwaliteiten van de werknemers volop te benutten, is het van belang om te zorgen voor een cultuur die mensen aanmoedigt na te denken en hun ideeën met collega’s te delen. Een dergelijke cultuur kan worden gecreëerd door middel van open en heldere communicatie.
Het is volgens Grant Thornton belangrijk om voortdurend goed te blijven bespreken waar samen aan wordt gewerkt, op welke manier dit gebeurt en of hierin nog verbeteringen mogelijk zijn. Dit is niet alleen zo vanwege het belang van goede communicatie op zich, het zorgt er daarnaast ook voor dat medewerkers zich in hun individuele bijdragen gezien en gewaardeerd voelen. Dit draagt op zijn beurt weer bij aan de mate waarin werknemers denken en handelen als ondernemers.
Wees helder en consequent in alle genomen maatregelen
Er zijn vele verschillende maatregelen waarmee ondernemerschap bevorderd kan worden binnen een onderneming. Dit kunnen beloningssystemen zijn die er op gericht zijn mensen te stimuleren hun ideeën en meningen te delen, of promoties die worden gegeven op basis van ondernemend gedrag. Daarnaast kan ervoor worden gezorgd dat de ondernemende mensen zich in alle lagen van de organisatie bevinden.
Maar wat voor maatregelen er ook worden genomen om ondernemerschap te bevorderen, het is volgens Grant Thornton van essentieel belang dat deze ook echt met volle overtuiging worden uitgevoerd: je moet simpelweg doen wat je zegt. Het is bijvoorbeeld “dodelijk” wanneer er uiteindelijk niets gebeurt met de ideeën die werknemers op aansporing van de organisatie hebben bedacht en gedeeld. Moedig mensen alleen uit hun ideeën in een box te stoppen als er daadwerkelijk iets zal worden ondernomen aan de hand van (een aanzienlijk deel van) hun initiatieven. Wanneer dit niet gebeurt, wordt er een tegenstrijdige boodschap afgegeven en weten de werknemers niet goed waar ze aan toe zijn. Is de gang van zaken daarentegen wel duidelijk, dan geeft dit mensen de rust en het vertrouwen om met hun suggesties naar buiten te treden.
Zorg voor een verbindende visie
De eerste drie adviezen van Grant Thornton zijn er met name op gericht om het individuele ondernemerschap van de medewerkers binnen een middelgrote organisatie te bevorderen. In de vierde tip gaat het er echter om dat deze ‘individuele ondernemers’ met z’n allen nog wel een eenheid moeten vormen. In dat opzicht is het volgens Grant Thornton van groot belang om binnen de organisatie een gedeelde visie of doel te definiëren. Deze kan dan worden gezien als de gedeelde en verbindende leidraad voor alle verschillende ondernemende activiteiten van het bedrijf.
De verschillende waarden die worden uitgedrukt in een dergelijke visie geven het bedrijf deels zijn identiteit en kunnen daarnaast tijdens de werving van nieuw personeel een belangrijke rol spelen in de selectieprocedure. Op deze manier kunnen mensen worden aangetrokken die zich kunnen vinden in de bedrijfsvisie en zich als gevolg daarvan ook met het bedrijf verbonden voelen. Tegelijkertijd vermijd je zo de mensen die enkel en alleen geïnteresseerd zijn om, bij welk bedrijf dan ook, zo snel mogelijk carrière te maken.
Houd de balans tussen innovatie en optimalisatie in de gaten
De vijfde en laatste tip die Grant Thornton meegeeft, is erop gericht de juiste mate van zakelijk ondernemerschap te realiseren. Om dit te bereiken moeten middelgrote organisaties een zoektocht ondernemen naar een gezonde balans tussen innovatie en optimalisatie. Aan de ene kant is het belangrijk om werknemers de mogelijkheid te bieden om nieuwe dingen te proberen en zo mogelijke innovaties te verkennen. Anderzijds is het echter ook van belang dat de reeds bestaande activiteiten op een effectieve en efficiënte manier worden uitgevoerd.
Door deze beide belangen goed in het oog te houden, kunnen groeiende bedrijven zich op een duurzame manier blijven ontwikkelen en innoveren. Zo kan bovendien ook worden voorkomen dat men alleen maar aan het innoveren is om te innoveren en kan erop worden toegezien dat mogelijke vernieuwingen ook daadwerkelijk een positief effect hebben ten aanzien van de algehele bedrijfsvoering.
Volgens Grant Thornton helpt het in ogenschouw nemen van deze vijf aandachtspunten groeiende ondernemingen, die de overgang hebben gemaakt van individueel ondernemerschap naar zakelijk ondernemerschap, om blijvend te profiteren van de eigenschappen die de startups in de eerste plaats succesvol maakten.