Vliegmaatschappijen uit Golfstaten spelen niet vals

Bij de vluchtprijzen van luchtvaartmaatschappijen uit de Perzische Golf (Emiraten, e.a.) zijn geen aanwijzingen gevonden van prijsdumping om concurrent KLM uit de markt te drukken. Uit onderzoek van SEO blijkt dat er geen sprake is van oneerlijke staatssteun om de vluchtprijzen laag te houden, iets wat veel critici wel beweren. KLM heeft inmiddels samen met Air France de tegenaanval geopend door te stunten met hun prijzen.

Concurrerende luchtvaartmaatschappijen op de vliegroutes van Nederland naar Abu Dhabi en Dubai maken het KLM behoorlijk lastig door hun vluchten voor een lagere prijs aan te bieden. Critici zijn van mening dat de snelle groei van buitenlandse concurrenten als Emirates, Etihad, Qatar Airways en Turkish Airways te wijten valt aan prijsdumping – of ‘predatory pricing’ – en het ontvangen van oneerlijke steun vanuit de overheid. Tot hun ongenoegen gaf het ministerie van Infrastructuur en Milieu eind 2015 toestemming aan marktleider Emirates (marktaandeel van 50%) om vanaf 1 februari 2016 ook ’s avonds op Dubai te vliegen vanaf Schiphol. De luchtvaartmaatschappij zet hiervoor ’s werelds grootste passagiersvliegtuig in, de Airbus A380.

Om uit te zoeken of de luchtvaartmaatschappijen uit de Golfstaten zich echt schuldig maken aan prijsdumping heeft het ministerie van Infrastructuur en Milieu aan onderzoeksinstituut SEO de opdracht gegeven een onderzoek te doen. Daarin kijkt SEO onder meer naar het effect van de komst en de groei van Etihad en Emirates op het passagiersverkeer tussen Nederland en de Verenigde Arabische Emiraten.

Uit het onderzoek van SEO blijkt dat de winstgevendheid van de vluchten van KLM op Dubai aanzienlijk is afgenomen sinds 2009. “In 2009, voor de toetreding van Emirates, lag de winstgevendheid van de route boven het gemiddelde van KLM's intercontinentale routes. In 2015 ligt de winstgevendheid lager dan dat gemiddelde”, schrijven de onderzoekers in het rapport. Dat KLM klaagt over het besluit om Emirates toestemming te geven ook ’s avonds te vliegen, valt dus te begrijpen, zeker met het oog op de ambitie van de luchtvaartmaatschappij om een High Performance Organization te worden.

De beschuldigingen van critici lijken echter niet op waarheid te berusten. Het onderzoeksinstituut geeft aan geen enkele aanwijzing gevonden te hebben dat de buitenlandse concurrenten zich schuldig maken aan prijsdumping of oneerlijke staatssteun hebben gekregen. Volgens het onderzoek vliegt KLM zelfs voor een hogere prijs per kilometer naar Dubai en Abu Dhabi, dan op andere routes waar de luchtvaartmaatschappij het moet opnemen tegen een of twee directe concurrenten. Emirates en Etihad opereren tegen lagere operationele kosten, waardoor zij minder voor hun vluchten hoeven te vragen.

Als antwoord op de concurrentie van de luchtvaartmaatschappijen uit de Perzische Golf hebben KLM en Air France de tegenaanval geopend. Tot 30 juni stunten de partners met hun tarieven, waardoor de vluchten vanuit de Golf naar verschillende luchthavens in Noord-Amerika en Europa een stuk goedkoper zijn dan normaal.