Aantal racistische incidenten helft gestegen sinds 2010

Het aantal incidenten in Nederland waarbij racisme een rol speelt is de afgelopen vijf jaar met bijna 1.000 stuks toegenomen naar ruim 2.700 incidenten met een racistische lading. Dat blijkt uit een analyse van het Verwey-Jonker Instituut, in opdracht van de Anne Frank Stichting. Als ook de incidenten waarbij alleen racistische scheldwoorden worden gebruikt worden meegeteld, komt het aantal incidenten op ruim 4.000 incidenten uit.

Om inzicht te krijgen in de ontwikkeling van het aantal racistische incidenten in Nederland, heeft de Anna Frank Stichting het Verwey-Jonker Instituut de opdracht gegeven om onderzoek te doen naar het onderwerp. Het onderzoeksinstituut dook in de registratiedatabases van de Nederlandse politie en bracht het aantal incidenten waarbij racisme een rol speelde in kaart, tussen 2010 en 2014. Hierbij werd onderscheid gemaakt tussen incidenten waarbij alleen gescholden werd, en meer gewelddadige incidenten.

Racisme stijgt
Het aantal geregistreerde meer gewelddadige incidenten waarbij racisme een rol speelt is de afgelopen vijf jaar met bijna 1.000 stuks toegenomen. Ieder jaar – met uitzondering van 2011 – is het aantal incidenten gestegen, van 1.770 in 2010, naar 2.077 in 2012, bijna 2.200 in 2013 en maar liefst 2.764 in 2014. De onderzoekers stellen dat bij racistische incidenten met geweld er vaak scheldincidenten aan vooraf zijn gegaan, die escaleerden door racistische opmerkingen.

Ook het aantal racistische incidenten met een extreemrechtse of antisemitische achtergrond is gestegen. Ten opzichte van 2013 verdubbelde het aantal extreemrechtse incidenten tot 42 en het aantal antisemitische steeg van 61 in 2013 naar 76 vorig jaar. “Het lijkt erop dat veel van deze (extreemrechtse, red) incidenten een relatie hebben met sterk gepolariseerde discussies in Nederland rond bijvoorbeeld Zwarte Piet en de islam”, aldus de Anne Frank Stichting. De anti-Joodse incidenten stegen vooral door de Israëlische militaire operatie ‘protective edge’ tijdens de zomermaanden. 

Scheldincidenten
Tot 2012 is het aantal scheldincidenten constant hoger geweest dan het aantal incidenten met racistisch geweld. Sinds 2013 lijken de rollen omgekeerd en is het aantal scheldincidenten lager dan het aantal meer gewelddadige. In 2014 bleef slechts minder dan een derde van de incidenten bij schelden.

Als het totaal aantal incidenten bij elkaar wordt opgeteld verandert het beeld van groeiend racisme iets. Het totale aantal is relatief gelijk gebleven over de jaren, en vertoonde tussen 2013 en 2014 zelfs een daling van 191 incidenten naar 4.092 incidenten – het laagste aantal in de afgelopen vijf jaar. Hoewel het volume dus is afgenomen, is de intensiteit van de incidenten vergroot.