Tips en tricks voor het opzetten van een incubator

Incubators: ze poppen, al dan niet met subsidie, als paddenstoelen uit de grond. Incubators zijn hip, maar niets nieuws. Het incubator-model wordt al decennia lang toegepast. Het model heeft zich inmiddels bewezen mits de juiste bouwstenen gebruikt worden als basis. Rick Meurders en Raymond Bosch, KplusV adviseurs met jarenlange ervaring op gebied van groei en start-up begeleiding, geven aan de hand van een Q&A tips en tricks over hoe incubators zich kunnen opwerken tot succesvolle ondernemingen.

Wat is een incubator en waarom zijn ze belangrijk?
Overheid, universiteiten en bedrijfsleven realiseren zich steeds meer dat nieuwe hoogwaardige bedrijvigheid essentieel is om de Nederlandse economie te laten concurreren met de rest van de wereld. De sleutel tot succes lijkt besloten te liggen in start-ups omdat zij aan de wieg staan van innovaties en hiermee de werkgelegenheid en economie een boost geven. Om start-ups een succesvolle groei te laten doormaken en kruisbestuiving plaats te laten vinden is het incubator model erg geschikt. In een incubator worden de randvoorwaarden gecreëerd om versnelde groei van de start-up naar succesvolle onderneming mogelijk te maken.

Waar begin ik als ik een incubator wil starten?
Bepaal allereerst je doelgroep. Over het algemeen zijn dit startende of groeiende ondernemers die een innovatief product ontwikkelen. De sector of branche waarin de starter of groeier actief is, is bepalend voor de activiteiten die je als incubator aanbiedt. Een onderneming in de software branche ontwikkelt in de regel veel sneller naar een groeiend bedrijf dan een biotechnologische start-up.

Ik weet wie mijn doelgroep is. Hoe help ik hen optimaal?
De (toekomstige) bewoners van de incubator staan voor grote uitdagingen. Een ontwikkelingstraject van pril idee tot commercieel product kent veel vraagstukken. Per ontwikkelingsfase zijn de vraagstukken verschillend van aard. Het is van belang om daarom een goed inzicht te hebben in hoe ver de onderneming is het met het ontwikkelen van zijn product. Dit is bepalend voor de vraagstukken van je doelgroep. Als incubator kun je je onderscheiden door niet enkel te dienen als vestigingslocatie, maar door ondernemers te ondersteunen bij hun essentiële vraagstukken.

Welke vraagstukken krijgen starters voor hun kiezen?
Er zijn voor ondernemers – naast het ontwikkelen van de technologie – vier kritische succesfactoren die een inventie tot een succesvolle innovatie kunnen laten promoveren: ondernemerschap, financiering, facilitering en bedrijfsvoering. Wanneer deze succesfactoren rondom de technologische inventie adequaat zijn ingevuld, wordt de slagingskans van de innovatie enorm vergroot.

Hoe kan ik als incubator deze bouwstenen invullen?
Je moet goed op de hoogte zijn van de behoeften van je doelgroep. Deze behoeften zijn altijd in te delen in één van de vier bovenstaande kritische succesfactoren: ondernemerschap, financiering, facilitering en bedrijfsvoering. Als incubator kun je bijdragen aan het succes van de onderneming door deze succesfactoren in de fysieke nabijheid van de start-up toegankelijk te maken. De incubator wordt daarmee een locatie die niet alleen de ‘hardware’ (lab-ruimte, kantoorruimte, werkplaats) levert, maar ook de ‘software’ (niet tastbare ondersteuning in de vorm van expertise en partners die de vraagstukken helpen oplossen).

Ga ik die behoeftes zélf benoemen?
Zeker niet. Er ligt nu een uitgelezen kans om de (toekomstige) bewoners mee te nemen in het denkproces om het ‘software-gedeelte’ van de incubator passend in te vullen op het gebied van ondernemerschap, financiering, facilitering en bedrijfsvoering. Waar heeft de startende ondernemer behoefte aan? Wij hebben ervaren dat dit onderdeel misschien wel het belangrijkste is bij het inrichten van een succesvolle incubator.

Ik heb de behoeftes van mijn doelgroep helder in kaart. Wat nu?
Vul de behoeftes concreet in. Durf hier keuzes in te maken. Richt je op één specifieke doelgroep, niet op elke onderneming die een ruimte zoekt. Bij het invullen van de behoeftes van de ondernemer kunnen gespecialiseerde partners ondersteuning bieden. Voor een medisch technologische incubator kan het bijvoorbeeld verstandig zijn een partner aan te trekken die kennis en kunde heeft van het opzetten van klinische validatie studies. Dit onderdeel is vaak geen specialiteit van de starters zelf, maar het verkrijgen van degelijk bewijsmateriaal speelt wel een zeer belangrijke rol bij het overtuigen van mogelijke investeerders en zorgverzekeraars.

Ik heb een plan voor het inrichten van mijn incubator. Hoe blijf ik succesvol?
Positioneer de incubator als een gespecialiseerd ecosysteem voor innovatieve ondernemers die meer biedt dan enkel een vestigingslocatie. Jouw incubator is uniek omdat het naast de ‘hardware’ ook gespecialiseerde ‘software’ levert. Het landschap rondom de startende ondernemer is voortdurend in beweging: houd daarom nauw contact met de huidige en toekomstige bewoners. Blijf de behoeftes peilen en trek partners aan die toegevoegde waarde bieden. En bedenk een incubator is nooit ‘af’.