Adjust begeleidt realisatie moeraseiland Markermeer
Inkoopadviesbureau Adjust is de afgelopen jaren in opdracht van Rijkswaterstaat betrokken geweest bij de creatie van een moeraseiland in het Markermeer. Het was een uniek, nooit eerder gerealiseerd project, waarbij 10 hectare aan moeras werd aangelegd in het Markermeer, met behulp van geocontainers en geotubes.
In juni 2013 startte voor aannemersbedrijf Gebr. van der Lee de opdracht om een moeraseiland aan te leggen in het Markermeer op enige afstand van de Houtribdijk. Het aanleggen van een ondiep eiland in diep water was een lastige opgave, en het aanleggen van een moeraseiland was zelfs een primeur. Een dergelijk project was nog nooit eerder gerealiseerd. Het moeraseiland is onderdeel van een reeks experimenten van Rijkswaterstaat en verschillende partners om te onderzoeken hoe de biodiversiteit en ecologische gezondheid van het Markermeer verbeterd kunnen worden.
Adjust Consulting
Om de ontwerpers van het moeraseiland te voorzien van advies en begeleiding werd inkoopadviesbureau Adjust Consulting ingeschakeld. De ontwerpers stonden voor de lastige vraag of de creatie van een moeraseiland mogelijk was, en zo ja hoe dit dan gerealiseerd zou moeten worden. “De organisaties stonden voor een complexe uitdaging. Toen we bij het project betrokken werden, zijn we eerst met verschillende partijen om tafel gaan zitten. We hebben naar de risico’s gekeken. Welke onderdelen moesten sowieso eerst gerealiseerd worden om te kunnen starten? En wat was nodig voor de vervolgstappen? We richten ons op een gedegen risicoanalyse om antwoord te krijgen op de vraag: is het haalbaar?”, zegt Stefan Spekreijse, contractmanager voor het project bij Adjust Consulting.
Om de mogelijkheden te onderzoeken werd ook de hulp van andere experts ingeroepen. “We hebben bijvoorbeeld met experts gesproken, die al in veel landen in het water bouwen met geocontainers en ervaring hebben met deze techniek. Zo kregen we zicht op wat mogelijk was, een aanpak, plus scenario’s om op terug te vallen.” Geocontainers zijn een innovatieve constructie, die het beste te omschrijven zijn als grote zakken van dertig meter lang, zeven meter breed en 1,5 meter hoog. Deze zakken, die gefabriceerd zijn door textieltechnologieconcern Koninklijke Ten Cate, worden opgevuld met zand.
Door middel van de geocontainers en geotubes, een soortgelijke 30 meter lange worst, werden de randen van het moeraseiland gecreëerd, waarna de afgesloten omgeving kon worden opgevuld met onder andere slib. Om de creatie en voortgang daarvan te controleren ging Adjust ‘wekelijks het water op’ om te kijken hoe het eiland vorm kreeg. Op deze manier kon ook snel worden ingegrepen toen de realisatie anders verliep dan verwacht: “De verwachting was dat na een aantal weken de laagste laag van de dijk om het eiland een halve meter boven water zou komen. Maar op verschillende plekken was dit niet het geval. Omdat we zo dicht op het project zaten konden we ons direct richten op de oplossing die de aannemer al had voorgesteld. Rijkswaterstaat zette kennis en kunde in om het project verder vorm te geven”, aldus Spekreijse.
Om het moeraseiland te realiseren, moesten enkele zaken anders worden aangepakt dan gebruikelijk, adviseerde Adjust. Spekreijse: “Het project moest onder de directe verantwoordelijkheid vallen van Rijkswaterstaat. In eerste instantie zat er nog een externe partij tussen. Maar omdat dit een nieuw ontwerp was, waarbij veel geïnnoveerd werd, leek het ons verstandig om er dichter op te zitten. Zo konden we ook meer overleggen met de aannemer. Bij geïntegreerde contracten is dit tegenstrijdig. Meer gebruikelijk is om in dit soort contracten afstand te nemen.”
Adjust laat weten de creatie van het moeraseiland als een bijzonder project te hebben ervaren. “Waar bij andere projecten de focus sterk ligt op zekerheden, bleven hier onzekerheden bestaan. Die moesten we gecontroleerd managen”, zegt Spekreijse. In maart 2014 is het 10 hectare grote moeras in het Markermeer een feit. Om te onderzoeken of het eiland zijn functie volbrengt en de elementen in de omgeving kan doorstaan zijn op het eiland een grote hoeveelheid meetpalen geplaatst. “Die meten onder andere golfhoogtes, stromingen, troebelheid en waterspanning naar het aantal planten en vogels. Het verzamelen van alle data is essentieel om een antwoord te krijgen op de vraag hoe het ecologisch gebied gezonder kan worden.”
Contractmanagement
Anno 2015 is Adjust Consulting nog steeds betrokken bij het moeraseiland. Spekreijse voert het contractmanagement voor de partijen die het moeras onderzoeken en monitoren. “We doen kwaliteitstoetsen op de gecontracteerde partij. Dat betekent dat we de grootste risico’s in het oog houden en monitoren hoe de partij oplossingen georganiseerd heeft.” De monitoring en het onderzoek van het eiland lopen in ieder geval tot het einde van 2015. “Eind 2015 worden de eerste onderzoeksresultaten verwacht en komt een gezond leefgebied voor flora en fauna een stap dichterbij”, sluit Spekreijse af.
