ESJ bijt zich graag vast in complexe M&A vraagstukken

Steeds meer ondernemers kiezen ervoor hun bedrijf te verkopen. En dat zijn lang niet alleen 50’ers en 60’ers, ook jongere ondernemers willen verkopen om vervolgens weer iets nieuws te ondernemen. Tegelijkertijd is het waarderen van bedrijven complexer geworden, vanwege snel veranderende markten en business-modellen. ESJ bijt zich er graag in vast. ‘Wij zijn echte probleemoplossers.’

Het aantal overnametransacties is de laatste tijd behoorlijk toegenomen, mede als gevolg van het economisch herstel. ‘We merken dat de lijn omhoog is ingezet. Ondernemers kijken weer vooruit; er is weer ruimte om het bedrijf te verkopen’, zegt Alphons van de Ven, partner en directielid bij ESJ. Van de Ven is van oorsprong fiscalist en vanuit die hoek ook betrokken bij de corporate finance-praktijk van ESJ, waarvan het hoofdkantoor in Breda staat. ‘De waardering achterop een luciferdoosje is echt voorbij.’

Doorgronden businessmodel
Jan de Jonge is medeoprichter van ESJ en was in het verleden (van 1995 tot 2007) directievoorzitter. ‘Waarderen is echt een officieel beroep geworden, met allerlei richtlijnen’, zegt De Jonge, die ruime ervaring heeft als fusie- en overnamespecialist en tevens register valuator (RV) is. ‘Dat is een goede zaak.’ Er is volgens De Jonge veel meer nadruk komen te liggen op het doorgronden van het businessmodel. Hoe loopt het geld? Veel waarderingscases zijn steeds complexer geworden, ook als gevolg van de dynamiek in de markt. ‘Vroeger liep het toch wel.’

‘In het verleden zei men: vijf keer het resultaat van vorig jaar, maar dat is niet meer van deze tijd. Het gaat nu echt om bedrijfsmatige waarderingen’, zegt Bart de Volder, sinds begin dit jaar in dienst bij ESJ. De Volder is net als De Jonge RV en houdt zich veel bezig met transacties en waarderingen. ‘Waarderen is sowieso gecompliceerder geworden, omdat veel bedrijven in een complexe wereld opereren. Dat betekent dat wij allrounder moeten worden.’ Jonge (technologie) ondernemingen waardeert men bij ESJ met scenario’s. ‘We nemen de strategie van het bedrijf en de ontwikkelingen in de markt mee. Daarbij gaan we nog een stapje verder in de analyse.’

Geschillen
Een waarderingsrapport is voor de deal zelfs soms niet eens zo belangrijk, maar wel omdat er achter de ondernemer nog meer mensen zitten. ‘Denk aan banken, medewerkers, adviseurs. Een rapport is een belangrijk product om duidelijkheid te verschaffen’, zegt De Jonge. ESJ wordt ook geregeld ingeschakeld bij geschillen. Zo zijn er nog veel samenwerkingsverbanden waar frictie in is gekomen door de slechte economie. ‘Bij geschillen tussen aandeelhouders kijk je ook: wat zijn de aandelen waard? Het is dan overigens prettig als aan de andere kant van de tafel ook een RV zit, die op dezelfde manier naar waardering kijkt’, stelt De Jonge, die tevens gerechtelijk deskundige is. ‘Vaak zijn we er dan zo uit. Er ontstaat langzamerhand een zelfde manier van rapporteren in Nederland.’

ESJ denkt graag met ondernemers mee over de mogelijke verbeteringen om het bedrijf meer waard te maken. ‘Waar zitten de value drivers? Dat heeft natuurlijk met de geldstromen te maken, zoals de omzet en de marges, maar ook met het risicoprofiel. Wanneer je afhankelijk bent van één of enkele klanten of leveranciers, is het bedrijf bijvoorbeeld minder waard dan wanneer je het risico gespreid hebt’, zegt De Volder. Belangrijk is ook of een bedrijf bij is met investeringen, bijvoorbeeld in de ICT. ‘Wanneer je inhaalinvesteringen moet doen, is dat niet goed voor de waarde.’

Jongere generatie
Een ontwikkeling die de corporate finance-specialisten zien, is dat ondernemers op steeds jongere leeftijd tot verkoop overgaan. ‘Dan beginnen ze weer iets nieuws’, zegt De Jonge. Aan de koperskant rukken de informals op in het MKB, ziet Van de Ven als andere trend. ‘Dat is overgewaaid uit Amerika; ze sijpelen nu ook hier het MKB in. Er zijn steeds meer groepen mensen bereid samen een investering te doen in een bedrijf.’ Volgens Van de Ven zijn transacties steeds meer fiscaal gedreven. ‘Voorheen keek men alleen economisch, maar dat is niet meer. Overdragen is een fiscaal momentum. We denken na over: in welke structuur moet je de club gieten? Wat zijn de fiscale consequenties?’ De Jonge: ‘Ook de Belastingdienst heeft tegenwoordig register valuators in dienst. Ze werken bij voorkeur met de DCF (discount cash flow methode, red.), een goede zaak wat ons betreft.’

Probleemoplossers
Bij ESJ vindt men ‘bijzondere dingen’ leuk. ‘Wij zijn echte probleemoplossers’, zegt Van de Ven. ‘ESJ heeft voor een accountantskantoor relatief veel adviseurs in dienst; 30 tot 40 procent van het personeelsbestand.’ Traditioneel accountantswerk lost het bedrijf op met technologie en is minder dan 50 procent van de omzet. ‘We werken bijvoorbeeld veel met scan- en herken-technologie. Er komen steeds minder handjes aan te pas.’ Dat betekent automatisch dat de professionals van ESJ zich meer op strategisch niveau met hun klanten kunnen bezighouden.

ESJ bestaat inmiddels 35 jaar. In die tijd is het kantoor uitgegroeid tot een organisatie die haar klanten ondersteunt bij vrijwel elk zakelijk aspect van hun bedrijfsvoering en persoonlijke situatie. De pay-off ‘financial engineering’ sluit goed aan bij hetgeen ESJ doet. ‘We begrijpen ondernemers en leveren innovatieve en creatieve oplossingen op maat.’ Met 170 professionals vanuit acht kantoren, waaronder een op Curaçao en twee ‘invliegkantoren’ in Rotterdam en Amsterdam/Schiphol, bedient het kantoor zo’n 4.000 klanten. ‘We hebben een grote nationale en internationale klantenkring die we koesteren en waar we trots op zijn’, vertelt Van de Ven. ‘Die klanten kiezen niet alleen voor kwaliteit, maar ook voor een bepaalde mentaliteit. Afspraak is afspraak is een belangrijke waarde voor ESJ.’